Oscar Wilde
Oscar Wilde Biyografisi
Ünlü İrlandalı yazar ve şair.
Oscar Wilde, 16 Ekim 1854‘te Dublin‘de ailesinin ikinci çocuğu olarak doğdu. Babası, dönemin ünlü doktorlarından William Wilde, annesi, İrlanda’nın İngiltere‘den bağımsızlığını savunan devrimci şiirleriyle uyarı çekmiş yazan Jane Francesca Elgee idi.
Wilde’ın üçü gayrımeşru, beş kardeşi vardı. Kendisinden üç yaş minik kız kardeşi Emily‘nin demin on yaşındaki ölümü, Wilde’ın çocukluk döneminin en sarsıcı olayı oldu. Ünlü yazan, kardeşinin saçlarından bir tutamı ömrünce üzerinde taşıdığı küçük bir zarfta saklayacaktı.
Wilde’ın öğrenim dönemi değişik burslar kazanmasını karşılayan başarılarla geçti. 1874‘te Oxford Magdalen College’den mezun olduktan daha sonra sanat eleştirmeni olarak çalışmaya başladı.
1878‘de Ravenna adlı şiiriyle Newdigate Ödülü‘nü kazandı ve bir yıl sonra Londra‘ya yerleşti. 1881‘de Poems (Şiirler) adlı ilk kitabı basıldı.
Aynı sene, estetik konferansları vermek üzere A.B.D.‘ye geçti. Ilk Olarak dört ay olarak planlanan elli konferanslık dizi yaklaşık bir sene sürdü ve Kanada‘dakilerle birlikte Wilde, dokuz aylık bir zaman içinde yüz kırkın üzerinde konferans verdi. Bu dönemde Amerikalı yazar ve şairler Henry Longfellow, Oliver Wendell Holmes ve Walt Whitman‘la tanıştı ve bir yıl daha sonra New York‘ta sahnelenecek olan Vera adlı oyununu düzenledi.
Kuzey Amerika dönüşü üç sene Paris‘te kaldı. 1883‘te Duchess of Padova (Padova Düşesi) adlı oyunu yazdı. 1884‘te Constance Lloyd‘la evlendi. İki sene içinde bu evlilikten iki oğlan sahibi oldu.
1887‘de Woman’s World Dergisi‘nin editörlüğünü üstlendi. Aynı yıl Dünyanın Tek Hakiki Hayaleti‘ni (Canterville Hayaleti) kaleme aldı. Bundan sonraki altı yıl, Wilde’ın yazarlık hayatının en bereketli dönemi oldu. Çocuk öykülerinden oluşan iki kitap, 1890‘da bir Amerikan dergisinde yayınlanan tek romanı Dorian Gray’in Portresi, A Woman of No Importance (Değersiz Bir Kadın), Lahza Ideal Husband (İdeal Bir Koca) ve The Importance of Being Earnest (Ciddi Olmanın Önemi) adlı oyunları bu dönemde yayınlandı.
“Dorian Gray’in Portresi”, 1891‘de kitap haline getirildi ve içerdiği homoerotik öğeler, şiddetli tepkilere yol açtı. Aynı kitap daha sonra Wilde’ın kaderini belirleyecek davalarda kanıtmışçasına kullanıldı. bununla birlikte aynı dönemde yazılan oyunları büyük alkış topladı ve onu zamanının en önemli oyun yazarlarından biri haline getirdi.
Fakat yine de cümbür cemaat sevdiğini öldürür,
Bu böylece biline,
Kimi bunu kin yüklü bakışlarıyla yapar,
Kimi de okşayıcı bir söz ile öldürür,
Ürkek, bir öpücükle,
Yüreklisi kılıçla, bir kılıçla öldürür!
Kimi insan aşkını gençliğinde öldürür,
Kimi sevgilisini yaşlılığına saklar;
Bazıları öldürür Arzunun elleriyle,
Altın’ın elleriyle boğar bir takım halk:
Bunların en üstünü bıçak kullanır çünkü
Böylelikle ölenler ivedi soğuyup donar.
Oscar Wilde
Oscar Wilde, 1891‘de Queensberry Markisi‘nin üçüncü oğlu, üniversite öğrencisi Lord Alfred (Bosie, Douglas)la tanıştı. Kısa süre içinde çift dört sene sürecek bir aşk yaşamaya başladı.
1895‘te Wilde, oğlunun kendisiyle ilişkisini tasvip etmeyen ve kendisine halk önünde hakaret eden Queensberry Markisi’ni iftira suçlamasıyla dava ettiyse de bir zaman sonradan davayı geri aldı. Ancak Marki’nin Wilde aleyhine açtığı dava, yazarın “gayrıtabii davranışlar”dan iki sene kürek cezasına çarptırılmasıyla sonuçlandı. Tutuklanmasıyla birlikte evinde bulunan her şey 25 şilinlik bir bedelle satıldı.
Yazarın torunlarından birinin deyişiyle; “Krallık, çağının kibirli ikiyüzlülüğüne meydan okumaya cesaret etmiş aydınlık ve şahlanmış bir hayatın yirmi yılını sembolik olarak kendisinden koparmıştı.”
1897‘de hükümlülüğü esnasında sevgilisine yazdığı mektuplardan oluşan De Profundis‘i derledi ve aynı sene serbest bırakıldı. Hayatının kalan kısmında Sebastian Melmoth adını alarak Avrupa‘nın dağıtılmış ülkelerinde hedefi olmadan dolaştı; bu vesileyle mahkumiyetinin geçtiği yerin adını taşıyan Reading Zindanı Baladı‘nı yayınlandı.
Wilde, bir süreliğine Alfred Douglas’la her tarafta bir araya geldiyse de, birliktelikleri fazla kısa sürdü. Tutuklanmasından daha sonra eski aile adlarından biri olan “Holland”ı soyadı olarak alan eşi, çocuklarını alarak İsviçre‘ye göçmüş ve 1898‘de orada ölmüştü. Oscar Wilde, 30 Kasım 1900‘de Paris’te öldü ve Pere Lachaise Mezarlığı‘nda gömüldü.
