Osman Zeki Üngör
Osman Zeki Üngör Biyografisi
Türkiye Cumhuriyeti’nin Milli Marşı olan “İstiklal Marşı”nın bestecisidir.
Osman Zeki Üngöra Üsküdar’da doğmuştur. Babası Hüseyin Bey’dir. Beşiktaş Askeri Rüştiyesi’ndeki askeri eğitimin peşinde 1891’de Osmanlı saray bandosu olan Mızıkayı Hümayun’a girerek müzik öğrenimi gördü. Orkestradaki başarısı II. Abdülhamit’in dikkatini çekti ve konser kemancısı olarak yetiştirildi. Kemancı Vondra Bey’den kemanı, d’Aranda Paşa’dan da müzik nazariyatı dersleri almaya başladı.
Operaya baş kemancı olarak atandı. 1908’de binbaşı rütbesi ile Saray Orkestrası şefi oldu. Yalnızca askeri marşlar ve fantezi parçalar çalan saray mızıkasından Avrupa standartlarında bir senfoni orkestrasının oluşmasında katkıları büyüktür.
İstanbul Erkek Lisesi’nde müzik öğretmenliği yaptı.
Birinci Dünya Savaşı sırasında 1917-1918 yılları arasında Viyana, Dresden, Münih, Berlin, Budapeşte ve Sofya’da Kızılhaç yararına birçok konser verdi. Türk Senfoni Orkestrasıyla saray açık havada Union Française de millet konserleri verdi.
11 Mart 1924’te orkestra ile Ankara’ya gidip Yeni Sinema’da senfonili karihinde bir ilkti. sonradan orkestra Risalet-i Cumhur Musiki Heyeti adını alarak Cumhurbaşkanlığına bağlandı.
Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası’nın birincil şefi ve Şair Mehmet Akif Ersoy‘un sözlerini yazdığı Türk İstiklal Marşı’nı 1922 senesinde besteleyerek bugünkü haline getirmiştir. Çoğu ünlü bestecilerin keman konçertolarını Türkiye’de çalan birincil Türk kemancıdır. Besteci Ekrem Akıllı Ün’ün babasıdır. Soyadı Kanunu çıktığında “Üngör” soyadını aldı. oğlu Ekrem Akıllı Bey, “Ün” soyadını almıştır.
27 Nisan 1924’de Ankara’ya yerleşti. Ankara’da kurulan Musiki Muallim Mektebi’nin 1924-1934 seneleri aralarında müdürlüğünü yaptı. Bugünkü konservatuar binasını ve konser salonunu yaptırdı. bununla beraber Musiki Muallim Mektebi konservatuvarının temelini oluşturdu. Üstün sanat yeteneği olan gençlerin Avrupa’da müzik öğrenimi almalarını karşılayan kanunun çıkarılmasında kayda değer katkıları oldu.
1934 yılında kendi isteği ile emekliye ayrıldı. Orkestra şefi olarak yerine Ahmet Adnan Saygun, Musiki Muallim Mektebi müdürü olarak da Salahaddin Bey getirildi. Emekli olduktan sonradan İstanbul’a döndü. Oğlu Ekrem Zeki’yi de kemancı ve müzik öğretmeni olarak yetiştirdi.
Osman Akıllı Üngör, 28 Şubat 1958 tarihinde İstanbul’da vefat etmiştir. Özel bir izinle askeri bando göre mezarı başında İstiklal Marşı çalınmıştır. Mehmet Akif Ersoy’dan sonra mezarında İstiklal Marşı çalınan ikinci kişidir.
İstiklal Marşı dıştan eserleri: İlim Marşı, Azmü Ümit Marşı, Töre Marşı, Türk çocukları, Cumhuriyet Marşı.
