Sevgi Soysal
Sevgi Soysal Biyografisi
Sevgi Soysal, 22 Kasım 1976 tarihinde İstanbul’da 40 yaşında ölmüştür.
Sevgi Soysal, 30 Eylül 1936 tarihinde İstanbul’da ailesinin üçüncü çocuğu olarak doğmuştur. Babası İmar ve İskan Bakanlığı bürokratlarından Selanikli olan mimar Mithat Yenen, annesi evlendikten sonra Aliye adını bölge, Alman asıllı Anneliese Rupp’tur. Ankara’da Mimar Kemal İlkokulu’nda ve Ankara Kız Lisesi’nde okuyup 1952 yılında mezun oldu. 1952 yılında Ankara Üniversitesi Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi Kazıbilim bölümünde okumaya başladı.
Benzer üniversitede İngiliz filolojisi bölümünde okuyan Özdemir Nutku ile tanışan Sevgi Yenen, 1956 yılında evlendi. Üniversite eğitimini yarıda bırakarak, bir burs şampiyon Özdemir Nutku’nun peşinden, 1956 yılında Almanya Göttingen’e gitti. Burada bir süre Göttingen Üniversitesi’nde arkeoloji ve tiyatro derslerine devam etti. bu vesileyle kuvvet geçen hamileliği sebebiyle 1957 yılında Türkiye’ye döndü ve 1958 yılında birincil çocuğu Korkut’u dünyaya getirdi.
Sevgi Soysal, 1959 yılında Alman Büyükelçiliği’nde Alman Kültür Merkezi ve İrtibat Bürosu’nda çalışmaya başladı. Bu yıllarda Özdemir Nutku ile birlikte “Metamorfoz” dergisinde yazıları çıkmaya başladı.
bununla beraber 1960-1964 yıllarında Arkadaş, Yelken, Ataç, Yeditepe gibi çoğu dergide farklı alanlara yönlendirilmiş öykü ve yazıları yayımlanır. Max Frisch’in “Andorra” ve Franz Kafka’nın “Kabir Bekçisi” adlı oyunlarını Türkçeye çevirir. 1958 yılında oğlu Korkut doğar. Korkut, otistiktir; gelişimi için gereken özel ilgi ile bakım ve Özdemir Nutku’nun 1959 yılında Almanya’dan döndükten sonradan askere gitmesi evliliklerinde sorunlar yaşanmasına ve 1959 yılında ayrılmalarına neden olur.
Sevgi Soysal’ın birincil hikaye kitabı Tutkulu Perçem, 1962 yılında yayımlanır.
Ankara’nın ilk özel tiyatrosu Meydan Sahnesi’nde Haldun Dormen tarafından 1961 yılında sahneye koyulan “Galibiyet Madalyası” adlı oyunda Başar Sabuncu ile birlikte rol alan Sevgi Soysal, 1965 yılında rol arkadaşı ile evlenir.
Yine 1964’te yasayla özerkleştirilen TRT’de, Merkez Program Daire Başkanlığı’na getirilen Turgut Özakman’ın daveti üzerine, 1965 yılında TRT‘de program uzmanı olarak çalışmaya başlar. Burada dağıtılmış programlar için edebiyattan uyarlamalar yapar. 1965‐1969 yılları arasında Papirüs ve Yeni Dergi gibi önde gelen dergilerde de öyküler yayımlar.
TRT muhabiri olarak Siyasal Bilgiler Fakültesi’ne Mümtaz Soysal ile röportaj yapmaya gider ve bu görüşmeden çok etkilenir. Bu yıllarda “Venüslü Kadınların Serüvenleri” adlı bir tiyatro oyunu yazan. 1969 yılında Kazıbilim diplomasını alır.
Teyzesi Rosel’in kişiliğinden yola çıkarak, birbirine tabi öykülerden oluşan ve 1968 yılında yayımlanan “Tante Rosa” ve kadın-erkek ilişkisi ve izdivaç temasını işlediği birincil romanı 1970’te yayımlanan “Yürümek” ile edebiyat çevrelerinde adından söz ettiren Sevgi Soysal, 1970’de Başar Sabuncu’dan ayrılır. Benzer yıl TRT Sanat Ödülleri Yarışmasında Başarı Ödülü kazanan “Yürümek” adlı kitabı, darbenin hemencecik gerisinde müstehcen bulunarak toplatılır ve yargılanır.
12 Mart 1971 tarihinde muhtıra sonrası siyasi sebeplerle tutuklanan Sevgi Soysal, 27 gün kısa bir zaman hapis yatar. TRT’deki işinden terketmek zorunda kalır.
1971 yılında yanında iki kimlik olmasına karşın, kimliksiz diye tutuklanır, serbest kaldıktan kısa bir zaman sonradan da ‘‘orduya hakaret ettiği’’ iddiasıyla hapse atılır. Tüm bunlar ödül aldığı TRT‘den de atılmasına neden olur. İşte yargıçla muhteşem diyaloğu o günlere denk kazanç: Kimlik tespiti sırasında, meslek hanesine ‘‘ev kadını’’ yazan yargıca itiraz eder, zılgıtı yer: ‘‘ev kadını değilmiş! Nesin ya? TRT’den atılmışsın işte…’’ Dilini tutamaz: ‘‘Siz yargıçlıktan atılırsanız, konut erkeği mi sayılacaksınız?’’O gün duruşmadan atılır.
Sıkıyönetim mahkemesince ikinci defa tutuklanır ve bir süreliğine Yıldırım Bölge’ye gönderilir. Burada “Yenişehir’de Bir Öğle Vakti” romanını yazan.
12 Mart muhtırasının arifesinde tutuklanan Mümtaz Soysal da cezaevindedir. Sevgi Soysal, 1971 yılında Mümtaz Soysal ile Mamak Hapishane’nde evlenir. 1972 yılında Merkez Cezaevi’ne nakledilen Sevgi Soysal, iki ay değin burada kaldıktan sonra kısa bir süre için Nevşehir’e ve hemen ardından da yaklaşık üç aylığına Adana’ya sürgüne gönderilir.
1973 yılında kızları Defne, 1975 yılında ise Funda doğar.
12 Mart muhtırası ardından işsiz kalan böylece fazla gazeteci; Altan Öymen’e bir ajans kurmasını öneri eden Haldun Simavi’nin öncülüğünde kurulan ANKA haber ajansında toplanırlar. Sevgi Soysal ANKA’nın ve Sosyalist Kültür Derneği’nin kuruluşunda katkıda bulunur.
Sevgi Soysal Adana’da sürgünde bulunan bir kadının başından geçen olaylar etrafında 12 Mart Muhtırası sonrası eleştirilen romanı “Şafak” 1975 yılında yayımlanır.
1975 yılının sonbaharında rahatsızlanan Sevgi Soysal’a kanser teşhisi konur. 1975 sonbaharında bir göğsü alındı. Eylül 1976’da bir ameliyat daha geçirdi ve çare için eşiyle birlikte Londra‘ya gitti.
Politika gazetesinde tefrika edilen cezaevi anıları 1976 yılında “Şimşek Alan Kadınlar Koğuşu” başlığıyla kitaplaştırılır. Yazarın rahatsızlık deneyimini ve 12 Mart sonrası ülkedeki değişimi anlatan öykülerini topladığı “Barışma Adlı Çocuk” da aynı sene yayımlanır. Sevgi Soysal üzerinde çalıştığı “Güzel Geldin Vefat” adlı romanını tamamlayamadan 22 Kasım 1976’da yaşama gözlerini yumar. Yeni Etraf ve Politika gazetelerine yazdığı yazılar 1977’de “Görmek” adlı kitapta toplanır.
Evlilikleri :
1.eşi: tiyatrocu Özdemir Nutku ile 1956 yılında evlendi. Korkut Nutku (d. 1958) adında oğlu oldu. 1959 yılında boşandı.
2.eşi: Başar Sabuncu (e. 1965 – 1971)
3.eşi: Mümtaz Soysal (e. 1971 – 1976). Funda Soysal (d. Mart 1975), Defne Soysal (d. Aralık 1973) adlarında çocukları oldu.
Sevgi Soysal, 22 Kasım 1976 tarihinde İstanbul’da 40 yaşında ölmüştür.
Sevgi Soysal’ın TRT’de çalıştığı dönemde kaleme aldığı radyo oyunları ve radyoculuk üzerine yazıları 2017 yılında “Venüslü Kadınların Serüvenleri” adıyla yayımlandı
Sevgi Soysal’ın kitaplarına girmemiş hikâye, tercüme, tenkit yazısı gibi edebi metinleriyle kendisiyle üretilmiş söyleşi ve soruşturmalardan oluşan kitabı Tekliğin Türküsü de 2018 yılında yayımlanmıştır.
Ödülleri :
1971 – TRT Sanat Ödülleri Yarışması Galibiyet Ödülü – (Yürümek adlı romanı ile)
1974 – Orhan Kemal Roman Armağanı (Yenişehir’de Bir Öğle Vakti romanı ile)
Kitapları :
1962 – Ihtiraslı Perçem (Öykü)
1968 – Tante Rosa (Hikaye)
1970 – Yürümek (Roman)
1974 – Yenişehir’de Bir Öğle Vakti (Roman)
1975 – Şafak (Roman)
1976 – Uzlaştırma Adlı Çocuk (Hikaye)
1976 – Şimşek Bölge Kadınlar Koğuşu (Anı)
1977 – Görmek (Makale)
1980 – Hoş Geldin Vefat (Ölümünden Sonradan) (Anı)
Yazdığı Tiyatro Oyunları :
2017 – Venüslü Kadınların Serüvenleri
Rol Aldığı Tiyatro Oyunları :
1961 – Başarı Madalyası: Thomas Heigen ve Yoshua Logan – Ankara Meydan Sahnesi (yönetmen Haldun Dormen)
