Steven Spielberg

Steven Spielberg Biyografisi

Amerikalı yönetmen ve prodüktör. Filmleri büyük gişe başarıları kazanmış, tüm zamanların en çok hâsılat yapan yapımlarına imza atmıştır. Premiere dergisince film endüstrisindeki en güçlü ve en etkili figürdür. Ayrıca Life dergisi yönetmeni, kendi jenerasyonundaki en etkin birey olarak liste başı yapmıştır. 70’lerden 90’lara üç kayda değer döneme damgasını vuran ve uluslararası arenada hit olup en çok gişe başarısı kazanmış Jaws, E.T. ve jurassic-park filmlerini yönetmiş, sinema endüstrisinin köşe başlarından birini tutan DreamWorks Pictures’ı kurmuştur. Filmlerinde birbirinden bambaşka temalar kullanmış, macera ve bilimkurgunun en başarılı örneklerine imza atmış, son yıllarda dramatik öğeler üzerine yoğunlaşmış, aile, savaş, ilişkiler ve terörizm konularında filmler çekmiştir. Filmlerinde II. Dünya Savaşı önemli yer tutmaktadır. Spielberg filmleri sayısız kez oskarla ödüllendirilmiştir. Orijinal film müzikleri için John Williams’ı seçen yönetmen, en çok Tom Hanks, Harrison Ford ve Richard Dreyfuss gibi oyuncularla çalışmıştır.
Steven Spielberg, 18 Aralık 1946’da 4 çocuklu bir ailenin en büyüğü olarak Cincinnati, Ohio’da dünyaya geldi. Spielberg’ün soyadı kökleri 17. yüzyıla uzanan Macar Yahudisi akrabalarının Avusturya’da yaşadığı Spielberg kentinden gelmektedir. Bilgisayar mühendisi olan babası Arnold Spielberg’in işleri dolayısıyla çocukluğu Camden, New Jersey, Haddon Township, New Jersey, Phoenix, Arizona ve Saratoga, California gibi ayrı şehirlerde geçen Spielberg’in izlediği ilk film, Cecil B. DeMille’in The Greatest Show on Earth’üydü.

Ufak yaşlarda sinemaya duyduğu büyük ilgiyle hayaller kuran Spielberg, daha sonraları American Film Institute’ye verdiği bir röportajda, ilk kurgusunuıştırması olduğunu söyleyecekti. Az Önce buluğ çağına gelmeden, arkadaşlarıyla birlikte 8mm’lik serüven filmleri çeken Spielberg, filmlerin gösterimini evde para karşılığında yapıyor, ablası da misafirlere pop corn satıyordu.

Spielberg ilk ödülünü 13 yaşındayken adını Escape to Nowhere koyduğu 40 dakikalık savaş türündeki filmiyle kazandı. 1963 yılında Phoenix, Arizona’daki Arcadia High School’a devam ederken Spielberg ilk uzun metrajlı bağımsız filmini yazıp yönetti. 140 dakikalık bir bilimkurgu filmi olan ve daha sonra Close Encounters’ı çekerken ona ilham verecek Firelight’ı 400 dolarlık bir bütçeyle çekip, 100 dolar kazandı. Firelight, Spielberg’in birincil büyük tanıtım başarısı oldu, zira Phoenix gazeteleri 16 yaşındaki bu çocuğun büyük gelecek vaat ediğini yazıyordu.

Annesiyle babasının boşanmalarının arkasından babasıyla birlikte California’ya taşındı. 3 kız kardeşi ve annesi Arizona’da kalmıştı. Öğrenimine devam ederken yaşadığı “En kötü tecrübe” ve “Yeryüzündeki cehennem” olarak nitelendirdiği okulu Saratoga High School’dan 1965 yılında mezun oldu. Arkadaşları ona Spielbug lakabını takmışlardı.

Kartal İzci olan ve Amerika’nın Erkek İzcileri(BSA)’dan Distinguished Eagle Scout ödülünü ve sinematografi itibar rozetini alan Spielberg, daha sonraları BSA’nın anti-homoseksüel duruşundan hoşlanmadığı için BSA’dan istifa edecekti.

Spielberg California’ya taşındıktan sonra 3 kez UCLA’nın University of Southern California‘s School of Cinema-Television bölümüne sinema eğitimi almak için başvuru etmesine karşın, kabul edilmemişti. Spielberg, keza UCLA’ya kabul edilmeyişi hem de Vietnam savaşında askere alınması riskine karşısında ailesinin isteği yüzünden Long Beach’taki California State University’ye kaydoldu. Henüz mezun olmadan sinema tutkusuyla kendini Universal Studios’un kurgu bölümünde haftanın üç günü para almadan çalışan bir stajyer olarak buldu ve film kariyeri bu şekilde başladı.

1968’de, Universal Studios’ta çalışırken ilk kısa filmi olan Amblin‘i çekti. Universal TV başkan yardımcısının 24 dakikalık filmi görmesinden sonradan, 21 yaşındaki Spielberg kendisiyle uzun vadeli kontrat imzalanan en genç yönetmen olacaktı. Daha sonraları ona profesyonel anlamda yönetmenlik yolunu açan bu kısa filmin anısına birincil prodüksiyon şirketinin adını da Amblin’ koyacaktı.

1969’da California State University’deki eğitimini Universal Studios’la imzaladığı anlaşma sebebiyle bırakıp, profesyonel olarak yönetmenlik yapmaya başladı.

Spielberg’in Universal Studios’taki birincil işi Joan Crawford’un başrolde oynadığı TV dizisi Night Gallery’ydi. 1977’de hayata gözlerini yumana dek Spielberg’le yakın dost olan Crawford, kendisiyle mülâkat yapmak için Night Gallery’nin setine gelen Detroit Free Press’deri Shirley Eder’e Spielberg için şunları söyledi: “Git onunla görüşme yap, çünkü o bütün zamanların en büyük yönetmeni olacak!”

Universal Studios, Spielberg’ün işlerinden fazla memnun kalınca yönetmenle 3 TV filmi için yeni bir uzlaşma daha imzaladı. Bunların ilki Richard Matheson’un romanından uyarlanan 1971 tarihli Duel’di. Peşinde 1972’de Something Evil ve 1973’te Savage geldi.

Spielberg, yola 1974 tarihli The Sugarland Express’le devam ettikten sonradan, ona kariyerinin birincil yıllarında büyük bir galibiyet getirecek olan Jaws filmi için 1975’te kamera arkasına geçti. Kurgu, film müziğe hasılatı 100 milyon dolar oldu. Box-office rekoru kıran film için basın “Jawsmania” tanımlamasını yaptı. En iyi film adayı olarak da gösterilen Jaws’tan sonradan Spielberg, meşhur aktör ve sonraları alter-egosu olduğunu belirteceği Richard Dreyfuss’la karşılıklı oldu.

Jaws 2’yi çekmesi yönünde yapılan teklifleri reddeden Spielberg, 1977’de çocukluğundan beri çekmeyi düşündüğü UFO’larla ilgili olan Close Encounters of the Third Kind için kamera arkasındaydı. Film en iyi sinematografi dalında Vilmos Zsigmond’a oskar kazandırdı.

1979’da Pearl Harbor’la ilgili ironik değerlendirmeler yaptığı, Dan Aykroyd, John Belushi ve John Candy’nin başrollerini paylaştıkları “1941” filmini çekti.

1941, gişede istediği başarıyı yakalayamayınca Spielberg, George Lucas ve ekibiyle bir serüven filmi için kolları sıvadı: Raiders of the Lost Ark. Film en iyi sanat yönetimi dalında oskar aldı, Spielberg’e ikinci en iyi film oskar adaylığı getirdi ve 1981 yılının en fazla gişe hasılatı kazanan yapımı oldu. Keza Spielberg’in daha sonraki projelerinde de birlikte çalışacağı Harrison Ford’la tanışması için harika bir fırsattı.

1982’de Spielberg ikinci bilimkurgu filmi için kamera arakasındaydı: E.T. the Extra-Terrestrial. ET yönetmenin 1993’te çekeceği jurassic-park’a dek en çok gişe hasılatı yapan ve Spilberg’in en bireysel filmi oldu. 4 dalda oskar kazandı. Keza prodüksiyonunda storyboard kullanılmayan ve global pazarlama&reklamcılık stratejileriyle hazırlanan ilk Spielberg filmiydi. Spielberg filmi, anne babası ayrıldığında ne hissettiği hakkında çektiği fazla bireysel bir film olarak tanımladı. 27 Haziran 1982’de dönemin Amerika başkanı Ronald Reagan ve eşi Nancy Reagan Spielberg’i misafir etme ederek filmin Beyaz Saray’da gösterimini gerçekleştirdiler.

Spielberg ayrıca o dönemde vizyona ET’den bir hafta önce giren Poltergeist filminin prodüksiyonunda ve mantıksal bağ grubunda yer aldı.

1984’de Spielberg, star-wars filmlerini çeken George Lucas’ın hikayesini yazdığı ve başrolde Harrison Ford’u oynatacağı yeni filmi Indiana Jones and the Temple of Doom’u çekti. Film en iyi efekt dalında oskar ödülünün sahibi oldu.

1985 yılında aktris Amy Irving’le evlendi ve çiftin 13 Haziran 1985’te erkek çocukları Max Samuel Spielberg dünyaya geldi.

1989’da Irving’ten boşandı ve aktrise 100 milyon dolar tazminat ödedi.

Empire of the Sun ve The Color Purple filmlerinden sonra serinin ikincisi Indiana Jones and the Last Crusade için 1989’da kamera arkasındaydı. Bu kere kadroda meşhur oyuncu Sean Connery de vardı.

1989 yılı Spielberg’ün 2 film çektiği birincil sene oldu. Zira benzer yıl Always’i de izleyiciyle buluşturan Spielberg, gişede istediği sonucu alamadı. Ancak Always, Audrey Hepburn’ün oynadığı son film olarak sinema tarihindeki yerini aldı.

Always’in yarattığı düş kırıklığından sonradan Peter Pan’ın hikayesi The Hook’u beyaz perdeye uyarlayan Spielberg, gişede beklediği başarıyı elde edemedi.

1993’te, baştan bir serüven filmi sürüklemek için kolları sıvayan yönetmen bu kez Michael Crichton’ın romanından beyaz perdeye uyarlayacağı Jurassic Park için iş başındaydı. Film en iyi ses, manzara efektleri ve en iyi ses dallarında edinmek üzere toplam üç oskarın sahibi oldu ve E.T.’den sonra bütün zamanların en fazla ticari başarı kazanan filmiydi. Hem, filmin prodüksiyonu sinema endüstrisinde başta kullanılan DTS(Digital Theatre System)ile yapılmıştı.

Indiana Jones and the Temple of Doom’un çekimleri sırasında tanıştığı Kate Capshaw’la 12 Ekim 1991’de evlendi. Spielberg- Capshaw çiftinin 1990 yılının haziran ayında Sasha Spielberg, 10 Mart 1992’de Sawyer Spielberg, 1 Aralık 1996’da Destry Allyn Spielberg isminde 3 çocukları oldu. Capshaw’un önceki evliliğinden olan 1976 doğumlu kızı Jessica Capshaw, yönetmenin Irving’cilt olan oğlu Max Samuel Spielberg, evlat edindikleri 1988 doğumlu Theo ve 28 Şubat 1996 doğumlu Mikaela George’la birlikte Spielberg’in 7 çocuğu var.

Spielberg hem 1993’te Oskar Schindler’in reel özyaşam öyküsünü beyaz perdeye taşıdığı ve ona en iyi yönetmen, en iyi film de olmak üzere toplam 7 dalda oskar kazandıracak Schindler’s List’i çekti. 1100 kişiyi kendi hayatını kaybetmeyi göze alarak Nazi kampından kurtaran Oskar Schindler’in hayatı, birçok eleştirmen göre yönetmenin en önemli ve olgun filmi olarak tanımlansa da, Spielberg filmin en manâlı filmi olduğunu kabul etmekte, ama ET’yi en büyük filmi olarak birinci sıraya koymaktadır. American Film Institute tüm zamanların en iyi 10 filmi listesinde Schindler’s List’e yer vermiştir.

Jurassic Park ve Schindler’s List’in başarılarıyla geçen 1993, Spielberg’ün film şirketi Dreamworks’ün de kuruluş tarihiydi. Zira Spielberg 1997’de kendini Jurassic Park, The Lost World’ü çekerken yönetmen koltuğunda buluncaya dek DreamWorks için çalıştı.

Aynı yıl her yerde bir tarihi drama için kolları sıvayan yönetmen Amistad’ı çekti. Spielberg, 1998’de ona ikinci defa en iyi yönetmen oskarı kazandıracak 2. dünya savaşındaki kişisel bir hikâyeyi anlattığı Saving Private Ryan için yönetmen koltuğundaydı.

7 Şubat 2000 tarihinde Spielberg’ün doktoru yönetmenin rutin muayenesinde böbreğinde kansere niçin olabilecek hücresel değişiklikleri kaydetti. Los Angeles’teki Cedars Sinai Medical Center’da çare gören Spielberg, kısa sürede iyileşti.

2001 yılında yakın arkadaşı Stanley Kubrick’in yıllardır çekmeyi planladığı final projesi A.I. Artificial Intelligence’i çekti. Efsane yönetmen Billy Wilder, filmin çok kayda değer olduğunu ama hakkının teslim edilmediğini belirtti.

Philip K. Dick’in romanından beyaz perdeye aktarılan ve Roger Ebert’in 2002’nin en iyi filmi olarak nitelendirdiği Minority Report, gişede 300 milyon dolar hasılat yaptı.

Benzer yıl Salt Lake City’de yapılan Kış Olimpiyatları’nın başlangıç töreninde, geleneksel olimpiyat bayrağını taşıma görevi Spielberg’e verildi. Yönetmen keza 1965’te kaydolduğu ve sinema kariyeri yüzünden bıraktığı California State University’deki eğitimini de 2002’de tamamladı. Mezuniyetinin senelerce uzamasını kurulum süreci 33 yıl her tarafında süren bir filme benzeten yönetmen, elektronik sanatlar ve sinema dalında lisansını aldı. Okuldaki profesörlere mesleki tecrübe olarak Saving Private Ryan, Schindler’s List ve Jurassic Park filmlerini sundu.

Spielberg sonradan Catch Me If You Can(2002), The Terminal (2004) War of the Worlds (2005) Munich (2005) filmlerinin yönetmenliğini yaptı. Munich 5, War of the Worlds 3, Catch Me If You Can 2 dalda oskara namzet oldu. Spielberg, vizyona giriş tarihi 2008 olarak açıklanan, Fourth Installment of the Indiana Jones Adventures ve 2009’da izleyiciyle buluşacak Amerika’nın 16. Başkanı Abraham Lincoln’ün hayatını anlattığı Lincoln ve Interstellar isimli yeni filmleriyle ilgili çalışmalarını sürdürmektedir.

Spielberg filmlerinde ayrı temalar kullanmaktadır. Banal insanların kendilerini sıra dışı durumların içinde bulduğu konsept siklet kazanmaktadır. Duel, Jaws, Close Encounters of the Third Kind, E.T. the Extra-Terrestrial, Empire of the Sun, Hook, Jurassic Park, Saving Private Ryan, Catch Me if You Can, War of the Worlds ve Munich bu temaya örnektir. Bilimkurguya olan düşkünlüğünün babasından geldiğini ifade eden yönetmen, filmlerinde aile bağları üstünde de çoğunlukla durmuş, naif, merak ve inanç duygusu gelişmiş bir duruş geliştirmiştir. Bilhassa çocuk ve ebeveyn ilişkileri ekseninde gelişen konular üzerine gitmiştir. Anne babası öbür çocuklar, ilgisiz babalar, aile sorunları yanında II. dünya savaşı ilk önce elde etmek üzere, savaş, terörizm, ırkçılık gibi global konularla da yakından ilgilenmiştir.

Spielberg demokratik partiyi destekliyor ve Bill Clinton’ın yakın arkadaşı. Amerika’nın milenyum kutlamaları için Clinton’la çalıştı. Proje kapsamında çektiği ve John Williams’ın müziklerini yazdığı 18 dakikalık The American Journey filmi, 31 Aralık 1999 tarihinde Amerika’nın milenyum galasında gösterildi. Spielberg demokratları desteklemesine rağmen California valisi olarak yeniden seçilmesini istediği Cumhuriyetçi arkadaşı Arnold Schwarzenegger’a Jeffrey Katzenberg ve Haim Saban’la birlikte yardım vermişti.

Sinemanın ‘dâhi çocuğu’ diye anılan Steven Spielberg, ‘Shindler’in Listesi’nden bu yana, kendisi açısından özel tartı içeren konuları filme sürüklemek için yönetmen koltuğuna oturacağını açıkladı.

Yönetmenin projelerinden biri de Filistinli ve İsrailli çocuklara 250 video kamerayla oynatıcı dağıtmak. Onların her gün ne yiyip içtikleri, nelerle ilgilenip hangi oyunları oynadıkları gibi jurnal yaşamlarıyla ilgili detayları kameraya çekmelerini ve sonra birbirlerine vermelerini istiyor. Spielberg, bu yolla İsrailli ve Filistinli çocukların aralarındaki farkın ne dek az olduğunu göreceklerine inanıyor.

ÖDÜLLERİ

1998: OSCAR: En İyi Yönetmen, Er Ryan’ı Kurtarmak

1993: OSCAR: En İyi Film, Schindler’in Listesi

1993: OSCAR: En İyi Yönetmen, Schindler’in Listesi

1999: NAACP Vanguard Ödülü

1999: Daytime Emmy: Outstanding Special Class/Animated Program, Steven Spielberg Presents Pinky and the Brain;

1999: U.S. Navy: Distinguished Public Service Ödülü, Saving Private Ryan

1999: Daytime Emmy: Outstanding Special Class/Animated Program, Steven Spielberg Presents Pinky and the Brain;

1998: Nastri d’Argento: En İyi Tanıdık Olmayan Yönetmen, Saving Private Ryan

1998: Directors Guild of America: Outstanding Directorial Achievement in a Feature Film, Er Ryan’ı Kurtarmak

1998: Producers Guild of America: Darryl F. Zanuck Ödülü: Theatrical Motion Film, Er Ryan’ı Kurtarmak

1998: Chicago Film Eleştirmenleri: En İyi Film, Er Ryan’ı Kurtarmak

1998: Golden Globe: En İyi Yönetmen, Er Ryan’ı Kurtarmak

1998: Golden Globe: En İyi Film (drama), Er Ryan’ı Kurtarmak;

1998: Dallas-Fort Worth Film Eleştirmenleri Derneği: En İyi Yönetmen, Er Ryan’ı Kurtarmak

1998: Dallas-Fort Worth Film Eleştirmenleri Derneği: En İyi Film, Er Ryan’ı Kurtarmak

1998: Producers Guild of America: Milestone Ödülü

1998: Online Film Eleştirmenleri Derneği: En İyi Yönetmen, Er Ryan’ı Kurtarmak

1998: Online Film Eleştirmenleri Derneği: En İyi Film, Er Ryan’ı Kurtarmak

1998: Broadcast Film Eleştirmenleri Derneği: En İyi Yönetmen, Er Ryan’ı Kurtarmak

1998: New York Film Eleştirmenleri Circle: En İyi Film, Er Ryan’ı Kurtarmak

1998: Los Angeles Film Eleştirmenleri Derneği: En İyi Yönetmen, Er Ryan’ı Kurtarmak

1998: Los Angeles Film Eleştirmenleri Derneği: En İyi Film, Er Ryan’ı Kurtarmak

1997: Producers Guild of America: Kodak Vision Ödülü: Theatrical, Amistad

1997: Daytime Emmy: Outstanding Children’s Animated Program, Steven Spielberg Presents Animaniacs

1997: Daytime Emmy: Outstanding Special Class/Animated Program, Steven Spielberg Presents Freakazoid!

1996: Emmy: Outstanding Animated Program, Steven Spielberg Presents A Pinky & The Brain Christmas Special

1996: Daytime Emmy: Outstanding Animated Children’s Program, Animaniacs;

1995: Honorary Cesar

1995: Artists Rights Foundation: John Huston Ödülü

1995: American Film Institute: Yaşamboyu Başarı Ödülü; youngest recipient

1994: American Derneği of Cinematographers: Board of Governors Ödülü

1993: BAFTA: En İyi Yönetmen, Schindler’in Listesi

1993: BAFTA: En İyi Film, Schindler’in Listesi

1993: Golden Globe: En İyi Yönetmen, Schindler’in Listesi

1993: Directors Guild of America: En İyi Motion Film Yönetmeni, Schindler’in Listesi

1993: Golden Globe: En İyi Film (Drama), Schindler’in Listesi

1993: National Film Eleştirmenleri Derneği : En İyi Film, Schindler’in Listesi

1993: National Film Eleştirmenleri Derneği : En İyi Yönetmen, Schindler’in Listesi

1993: New York Film Eleştirmenleri Circle: En İyi Film, Schindler’in Listesi

1993: Los Angeles Film Eleştirmenleri Derneği: En İyi Film, Schindler’in Listesi

1993: National Board of Review: En İyi Film, Schindler’in Listesi

1993: Peabody Ödülü, Steven Spielberg Presents Animaniacs

1993: Venice Film Karnaval: Golden Lion Career Achievement Ödülü

1993: Daytime Emmy: Outstanding Animated Program, Steven Spielberg Presents Tiny Toon Adventures

1991: Daytime Emmy: Outstanding Animated Program, Steven Spielberg Presents Tiny Toon Adventures

1988: National Board of Review: En İyi Yönetmen, Güneş İmparatorluğu

1987: AMPAS: Irving G. Thalberg Memorial Ödülü for Career Achievement

1987: Eastman Kodak: Second Century Ödülü

1985: Directors Guild of America: Theatrical Direction, The Color Purple

1982: Los Angeles Film Eleştirmenleri Derneği: En İyi Yönetmen, E.T.

1982: Los Angeles Film Eleştirmenleri Derneği: En İyi Film, E.T.

1982: National Derneği of Film Eleştirmenleri: En İyi Yönetmen, E.T.

Filmleri :
2013 – Under the Dome (Tv Dizisi)
2012 – Lincoln
2011 – Savaş Atı
2011 – Süper 8
2011 – Tenten’in Maceraları
2011 – Transformers: Ayın Karanlık Yüzü (Yapımcı Olarak)
2009 – Transformers: Yenilenlerin İntikamı (Yapımcı olarak)
2008 – Indiana Jones ve Kristal Kafatası Krallığı
2007 – Transformers (Yapımcı olarak)
2006 – Atalarımızın Bayrakları
2005 – Dünyalar Savaşı
2005 – Münih
2004 – Terminal
2002 – Sıkıysa Yakala
2002 – Azınlık Raporu
2001 – Yapay Akıl
1998 – Er Ryan’ı Kurtarmak
1997 – Amistad
1997 – The Lost World: Jurassic Park
1993 – Schindler’in Listesi
1993 – Jurassic Park
1991 – Kanca
1989 – Defalarca
1989 – Indiana Jones: Son Macera
1987 – Güneş İmparatorluğu
1985 – Back to the Future (yapımcı olarak)
1985 – The Color Purple
1984 – Indiana Jones and the Temple of Doom
1982 – E.T. the Extra-Terrestrial
1981 – Raiders of the Lost Ark
1979 – 1941
1977 – Üçüncü Türden Yakınlaşmalar
1975 – Jaws
1974 – The Sugarland Express
1971 – Duel
1968 – Amblin
1964 – Firelight