Aldous Huxley

Aldous Huxley Biyografisi

Pek çok bilim adamı ve sanatçı yetiştirmiş olan köklü İngiliz ailesi Huxley’in en meşhur bireylerinden birisi olan İngiliz yazar ve filozof. Brave New World (Cesur Yeni Dünya), Maymun ve Öz ve Algının Kapıları adlı eserleri ile Türk okurlar göre da tanınmaktadır.
Aldous Leonard Huxley, 26 Temmuz 1894 tarihinde, Surrey, İngiltere’de dünyaya geldi. Öyle fazla bilim adamı ve usta yetiştirmiş olan köklü İngiliz ailesi Huxley’e mensup olan Aldous Huxley’in babası mektep müdürü ve yazar olan Leonard Huxley, annesi ise Prior’s Field School adlı okulun kurucusu olan Julia Arnold’dı.

Hillside adını içeren, annesinin öğretmeni olduğu bir okulda eğitim hayatına başlayan Huxley, annesinin hastalığı yüzünden öğretmenlik mesleğine devam edememesi yüzünden okulunu değiştirerek Elton College’a yazıldı. 1908 yılında annesini kaybeden Huxley, 1911 yılında, gözünde oluşan bir rahatsızlık yüzünden okulunu yarıda bırakmak zorunda kaldı. Kendisini az daha ayrıntılarıyla kör eden ve üç sene süren bu rahatsızlık sebebiyle, 1. Dünya Savaşı’nda askere alınmadı. Gözündeki hastalığın iyileşmesinin gerisinde girdiği Balliol College’de İngiliz Edebiyatı eğitimi bölge Huxley, 1916 yılında başarıyla mezun oldu.

1919 yılında, Belçika’lı bir epidemiyolojist olan Maria Nys ile evlenen Huxley, bu evliliği karısının 1955 yılıdaki vefatına dek sürdürdü. Çiftin 1920 yılında, Matthew adlı bir çocukları dünyaya geldi. 1920’li yılların bir kısmında, karısı ve çocuğu ile beraber İtalya’da ikamet eden Huxley, 1937 yılında, vefatına dek kalacağı Kaliforniya’ya yerleşti. II. Dünya Savaşı’nın sona ermesinden daha sonra Amerikan vatandaşlığına tekrar tekrar dilekçe yapsa da, savaş durumunda silah altına girmeyeceğini söylemesi nedeniyle bu başvuruları kabul edilmedi.

Yazarın birincil yayınlanan romanı Krom Sarısı, 1921 tarihini taşıyordu ve dünya savaşına içten dışarı giden bir yolun haritasını çizmiş olan Viktorya Çağı dünyasına yapılan yoğun bir eleştiriydi. 1932 tarihini içeren Brave New World (Cesur Yeni Dünya) ve 1962 tarihini taşıyan Island (Ada), kar ardındaki koşan sistemin ve kapitasit harmoni içinde eriyen bireyin bir eleştirisi olmakla beraber, Yevgeni Zamyatin’in Biz’i ve George Orwell’ın 1984’ü ile beraber birincil anti ütopya örnekleri aralarında yer alıyordu.

1948 tarihini taşıyan Ape and Essence (Maymun ve Öz), hayali bir üçüncü dünya savaşının yüz sene ardından geçen başka bir kara ütopya örneğiydi. Yazarın en popüler eserlerinden birisi olan The Doors of Perception (Algının Kapıları) ise, doktor kontrolünde yapılan, mescaline ve lysergic asit adlı uyuşturucu maddelerin kullanımından sonradan insan algılarınn nasıl değiştiğine ve dış dünyanın kavranışının ne yöne saptığına dair bir deneyin sonucu olarak ortaya çıktı. İlk yayınlandığı zamanlarda yoğun eleştiri bölge eser, adını William Blake’in Cennet ve Cehenemin Evliliği adlı eserinde geçen bir cümleden alıyordu; “Eğer algının kapıları temizlenebilseydi, her şey insana olduğu gibi gözükürdü; ebedi”. Kitap 60’lı ylların Hippi komünleri kadar kısa sürede benimsendi ve ünlü rock grubu The Doors’a isim kaynağı oldu.

1955 yılında, karısı Maria’yı göğüs kanserinden kaybedeb Huxley, 1956 yılında, kendisi gibi bir yazan olan Laura Archera ile evlendi. 1960 yılında kendisi de kansere yakalanan Huxley, 22 Kasım 1963 tarihinde, kanser sebebiyle hayatını kaybetti. 1939 yılından ölümüne dek Vedanta adlı Hint Felsefesi akımıyla iç içe olan Huxley, ayrıca vefatından bir süre öncesine kadar yoğun dozlarda LSD ve uyuşturucu madde kullanımında bulunuyordu.

Eserleri

Roman; Crome Yellow (1921), Antic Hay (1923), Those Barren Leaves (1925), Point Counter Point (1928), Brave New World (1932), Eyeless in Gaza (1936), After Many a Summer Dies the Swan (1939), Time Must Have a Stop (1944), Ape and Essence (1948), The Genius and the Goddess (1955), Island (1962).

Kısa Hikaye; Limbo (1920), Mortal Coils (1922), Little Mexican (1924), Two or Three Graces (1926), Brief Candles (1930), Jacob’s Hands: A Fable (1930s), Collected Short Stories (1957)

Şiir; Oxford Poetry (editor) (1916), The Burning Wheel (1916), Jonah (1917), The Defeat of Youth and Other Poems (1918), Leda (1920), Selected Poems (1925), Arabia Infelix and Other Poems (1929), The Cicadas and Other Poems (1931), First Philosopher’s Song, Collected Poems (1971)