James Cook
James Cook Biyografisi
Büyük Okyanus’ta gerçekleştirdiği keşif gezileri ile bilinen İngiliz kaşif, denizci, kartograf ve asker. HM Bark Endeavour adlı gemisiyle üç büyük Pasifik gezisi düzenlemiş olan Cook, son gezisi esnasında Hawaii’li yerlilerle girdiği bir çatışmada hayatını kaybetmiştir.
James Cook, 7 Kasım 1728 tarihinde, Marton, Yorkshire, İngiltere’de dünyaya geldi. 1736 yılında ailesi ile beraber Great Ayton’a taşınan Cook, tarım işçisi olan babasının patronu Thomas Skottowe’nin yaptığı yardımlar sayesinde ilkokula gidebildi. Beş yıllık kısa bir öğretim hayatının arkasında babasıyla beraber çiftlikte çalışmaya başlayan Cook, 16 yaşına değin burada çalışarak ailesinin geçimine katkıda bulundu.
Çiftlikte geçirdiği sürenin ardındaki bir zaman Staithes’de bulunan bir markette çalıştıysa da, istediği hayat şartlarını burada da yakalayamayan Cook, 18 yaşına geldiğinde denizcilik faaliyetlerine atılabilmek için ailesinin yanından ayrıldı ve de Whitby kasabasına taşındı. Denizciliğe başladığı ilk yıllarda pek çok gemi değiştiren Cook, İngiliz sahillerinde ticaret yapan öyle çok gemikendi kendisine geometri, astronomi ve dümencilik öğrendi.
1752 yılından itibaren Baltık Denizi’nde faaliyet bildiren gemilerde tahsis almaya başlayan ve yerel denizciler arasında tanınan bir figür haline gelen James Cook, 1955 yılında, yaklaşan Yedi Yıl Savaşı’nın da etkisiyle orduya katılmaya karar verdi ve de benzer yıl HMS Eagle adlı gemide kaptan yardımcısı olarak orduda ödev almaya başladı. 1757 yılında, ast olduğu geminin kaptanı kadar yapılan bir sınavı geçmeyi başararak kendisine ait bir gemi ve kaptan rütbesi ile ödüllendirildi. Savaş boyunca ve sonraki birkaç yıl baştan başa orduya hizmet etmeye devam eden Cook, bu dönemde kartografi yeteneği ile bilinen genç ve doyumsuz bir subay olarak büyük bir ün yapmıştı.
James Cook, kendisini dünyanın en büyük denizcileri arasına sokacak olan yolculuklarının ilkine, 1968 yılında başladı. Royal Society göre Pasifik Okyanusu’nu araştırması ve yeni ticaret yolları bulması için tutulan Cook, 1768 yılında İngiltere’den başladığı yolculuğu sırasında başlangıçta Ümit Burnu’nu geçti ve 13 Nisan 1769 tarihinde Tahiti’ye vardı. Bütün Yeni Zelanda kıyılarının haritasını çıkartmasının ardındaki Avustralya’ya geçen denizci, Kuzey ve Güney Yeni Zelanda adaları arasındaki boğazı bulan birincil insan oldu ve burayı Cook Boğazı olarak isimlendirdi. Yolculuğu pek fazla açıdan büyük bir galibiyet sağlasa da, asıl hedefi olan Venüs’ün ve diğer gezegenlerin Güneşe olan uzaklıklarını hesaplama görevinde, hata payının çok yüksek olması sebebiyle başarısız oldu. Gemisi Endeavour ile Avrulpa’ya dönmeden önce Avustralya’veya uğrayan Cook, buradan öyle çok bitki ve hayvan örneği toplayarak İngiltere’ye dönüşünde bilimadamlarının hizmetine sundu ve de seyahat günlüğünü yayınlayarak büyük bir ün kazandı.
Cook’un ikinci yolculuğu, 1772–1775 yılları aralarında gerçekleşti ve de Ekvator’un güneyinde yer alan toprakları bulma amacı taşıyordu. Fazla miktardaki buzullar sebebiyle Antartika’ya ayak basamasa da, bu kıtanın çevresini dolaşan birincil denizci olma onurunu kazandı ve de İngiltere’ye dönüşünde Kraliyet Donanması kadar ödüllendirildi.
James Cook’un son yolculuğu, 1776–1779 yılları arasında gerçekleşti. Avrulpa ve Asya arasında alternatif bir temas noktası çağırmak nedeniyle çıktığı yolculuğun ilk yılında başarılı olamasa da, 1778 tarihinde Hawaii Adaları’na ulaşarak bu bölgeye varmayı başaran ilk Avrulpa’lı denizci oldu. Buradan ayrılarak Hint Okyanusu ve Kuzey Buz Denizi’de bir yolculuğa meydana çıkan Cook, buzulların fazlalığı nedeniyle bu araştırmasını yarıda kesmek zorunda kaldı ve geri dönüş yolunda uğradığı Hawaii’de çıkan bir çatışmada yerliler kadar 14 Şubat 1779 tarihinde öldürüldü.
