Arvo Part

Arvo Part Biyografisi

Estonyalı klasik müzik bestecisi.

1970’lerde kendisinin geliştirdiği ve “tintinnabuli” adını verdiği minimalist tarzda eserler üretir. Film müzikleriyle belli sanatkâr, 1980’lerden bu yandan dini vokal eserler bestelemeye önem vermiştir. 21. Yüzyılın en popüler modern müzik bestecisi sayılmaktadır.

Arvo Part, Estonya‘nın başkenti Tallinn, ve başlıca liman kenti yakınlarında küçük bir kasaba olan Paide’de doğmuştur. 1938 yılında ailesi ile beraber Rakvere’ye taşındılar. Rakvere’de liseden mezun olduktan daha sonra Müzik eğitimine 1954 yılında Talin Müzik okulu’nda başladı. Bir sene dolmadan zorunlu askeri hizmet nedeniyle eğitimine ara verdi. Obuacı ve trompetçi olarak ordu bandosunda tahsis yaptı. Askerlik görevi bittikten sonradan Müzik okuluna devam etti ve bir sene daha sonra 1957’de Tallinn Konservatuarı’na girdi. Heino Eller’in kompozisyon öğrencisi oldu. 1963 yılında konservatuardan mezun oldu.

Arvo Part, öğrencilik yıllarında başladığı Estonya Radyosu’nda ses mühendisi (tonmayster) olarak 1958’den 1967’ye dek çalıştı, pek fazla sahne ve film müziği besteledi; pek fakat 1963 yılında konservatuarı bitirdiğinde profesyonel besteciler arasına şimdiden girmişti. Bu dönemde yarattığı eserler Dmitriy Şostakoviç ve Sergey Sergeviç Prokofyev gibi Rus Neoklasik bestecilerin etkisi altındaydı. öte taraftan Arnold Schönberg’in serialism tekniği gibi yeni teknikleri denemekten de geri durmuyordu

Arvo Part, 1960 yılında ilk orkestra eseri olan “Nekroloji“’yi besteledi. Bu beste, bir Estonyalı bestecinin serialism tekniği ile yazdığı birincil eser oldu. Mezuniyetinden önce 1962 yılında Moskova’da düzenlenen genç besteciler yarışmasında bestelediği bir çocuk kantatası ve oratoryosu ile birincilik ödülü aldı.

1960’larda denek çalışmalarına devam etti ve serialism tekniği ile “1. Senfoni” ve “perpetuum mobile” adlı eserlerini yazdı. 1. Senfoni’yi konservatuardan öğretmeni olan Heino Eller’e ithaf etti. daha sonra kolâj tekniği ile eserler üretti. “collage on b-a-c-h” adlı çalışması kolâj tekniği ile yarattığı eserlere örnektir.

İlk marifetli dönemine neoklasik piyano müziği ile başladı. Peşinde on yıl boyunca avangardın en kayda değer kompozisyon tekniklerini kendi kişisel kullanımına uyarladı: dodekafoni (12 tonlu kromatik gam kullanımı), ses kütleleriyle kompozisyon, aleatorisizm (rastlantısallıkla sanat eseri yaratma), kolaj tekniği. “Nekrolog” (1960) Estonya’da yazılı birincil dodekafonik müzik parçasıydı ve “Perpetuum mobile” (1963) bestecisinin Batı’da ilk olarak tanınmasını sağladı.

Eserlerinin bazısı Sovyet yönetimince beğenilirken, bazısı yasaklandı. 1968’de “credo” adlı bestesinin yasaklanmasının arkasında inzivaya çekildi ve bir arayışa girdi. Özellikle Rönesans çağı eserlerini inceledi. 1971 yılında 3. Senfoni’yi bestelese de arayışı hemen şimdi bitmemişti.

Kolaj eserlerinde avangard ve erken müzik birbirleriyle mertçe ve uzlaşmaz bir şekilde karşı karşıya gelirler ve bu karşısında karşıya geliş en son kolaj parçası “Credo”da (1968) en aşırı ifadesine ulaşır. Fakat bu zamana kadar kullandığı kompozisyon araçları Pärt için daha önceki çekiciliklerini kaybederek artık ona yararsız gelmeye başladı. Kendi sesini seslenmek onu sekiz yıl süren bir yaratıcılıktan uzaklaşma dönemine sürükledi ve bu zaman içerisinde Gregoryan ilahileri, Notre Dame ekolü ve klasik vokal polifoni çalışmalarına katıldı.

Her Tarafta girdiği sessizlik dönemini 1976 yılında bozdu. Müziği radikal bir metamorfoz geçirmiş ve latince’de “ufak çanlar” anlamına gelen “tintinnabuli” adlı bir teknik geliştirmişti. Fazla az sayıda sesle, minimal bir anlayışla müzik üretmeye başladı. Tintinabuli tekniği ile geliştirdiği birincil eseri bir piyano parçası olan “Für Alina“’dır. 1977 yılında art arda üç yeni eseri geldi : “Fratres“, “Tabula Rasa” ve “Cantus In Memoriam Benjamin Britten“. Sonuncusu, müziğine hayran olduğu İngiliz besteci Benjamin Britten’in ölümü üzerine bestelediği 5 dakikalık etkileyici bir cenaze marşıydı.

Arvo pärt’ın müziği artık batı dünyasında seslendirilmeye başlamıştı. Fakat kendi ülkesinde Sovyet yetkilileri ile çaba etmesi gerekiyordu. Eşi ve iki oğlu ile İsrail’e göç etmeye karar verdi. Bu niyetini hiç gerçekleştiremedi fakat yayımcısının yardımıyla ailesiyle birlikte 1980 yılında Viyana’ya yerleşti ve Avusturya vatandaşlığına geçti. Ertesi yıl bir burs (DAAD bursu) alarak gittiği Almanya’da Berlin‘e yerleşti.

Dini metinlere dayalı koro çalışmalarına yönelen Arvo Part’in eserleri fazla beğenilmekte ve dünya koroları göre seslendirilmektedir. Esas dini eserleri aralarında St. John Passion (1982), Magnificat (1989), The Beatitudes (1990) ve Litany (1994) yer alır.

Sanatçının 2010 yılı Avrupa Kültür Başkenti İstanbul ve 2011 yılı Avrupa Kültür Başkenti Talinn’in iki taraflı siparişi üzerine bestelediği “Adem’in Yakarışı” adlı eseri ilk defa 7 Haziran 2010’da İstanbul’da Aya İrini’de seslendirildi.

Sanatkâr 1996’da ABD’nin en kayda değer sanat kurumu olan Amerika Sanat Ve Edebiyat Akademisi üyeliğine seçildi. Farklı Alanlara Yönlendirilmiş üniversiteler tarafından kendisine onursal doktora verildi. 2005 yılında 70. Doğum gününde farklı alanlara yönlendirilmiş Estonya şehirlerinde namına müzik festivalleri düzenlendi.

Arvo Part, 1972 yılında Nora Part ile evlendi. İki oğlu vardır.

Arvo Part, 1981 yılından itibaren Almanya’da Berlin‘de eşi Nora Part ve çocukları ile birlikte yaşadı, 2010‘da taşındıkları Estonya‘da yaşamaktadır.