Tunca Yönder
Tunca Yönder Biyografisi
Tunca Yönder, 1 Ocak 1938 tarihinde Ankara’da doğmuştur. Annesi Hoca Rukiye Yönder, babası Tümgeneral-Danıştay üyesi Nazmi Yönder’dir. Tunca Yönder, İlkokula istanbul Yeşilköy’de başlamış, okulu babasının subay oluşu nedeniyle tahsis oldukları Erzurum’da bitirmiştir. Ortaokulu Balıkesir’de Liseyi de Manisa Lisesinde bitirmiştir.
İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun oldu. Üniversitede öğrenci iken 1955 yılında Türkiye Ulusal Talebe Federasyon tiyatrosunda Tuncel Kurtiz’in sahneye koyduğu “5 gün” adlı tiyatro oyununda oynayarak tiyatro hayatına başlamıştır. Oynadığı ikinci oyun da Orhan Asena’nın “Dehşet” adlı oyunu olmuştur.
sonradan 1952 yılında Avni Dilligil’in yönetiminde sabit olan İstanbul Üniversitesi Talebe Birliği Gençlik Tiyatrosuna 1956 yılında geçmiş oradaki oyunlarda ödev almıştır. 1961 yılında Haldun Dormen tiyatrosunda profesyonel olarak çalışmaya başladı.
1963 yılında Ankara Sanat Tiyatrosu’nun kurucuları arasında yer aldı. Tiyatro oyunculuğu yaptı, senaryo yazarı ve reji asistanı olarak yıllarca tiyatroya emek verdi.
1964-1966 yılları aralarında askerlik görevini Yerine Geçen Kimse subay olarak yaptı. Bu sırada da Ankara Radyosuna “Arkası Yarın”,”Çocuk Bahçesi” ve “Radyo Tiyatrosu” saatleri için Balzac, Dostoyevski, Goncherov gibi ünlü yazarların romanlarını uyarlamıştır. Bunların aralarında Albay Chabert Oblomov, Sahne Işıkları, Bülbülü Öldürmek, Jack, Kaçırılan Çocuk, Karamazov Kardeşler akla birincil gelenlerdir.
Askerlik görevini bitirdikten sonradan Ankara Sanat Tiyatrosuna geri dönen Tunca Yönder, Pazar Gezintisi, Nikolay Vasilyeviç Gogol’un Müfettiş ve Maksim Gorki’nin Küçük Burjuvalar oyununda baş rolleri oynamıştır.
1968 yılında Ankara Halk Oyuncuları Tiyatrosu’na geçti. Burada Yaşar Kemal’in Teneke ve Çetin Altan’ın Kurul adlı oyunlarında oynadı. Ertesi sene Vasıf Öngören, Halil Ergün, Mustafa Alabora ve Erdoğan Akduman’la birlikte Ankara sene tiyatroyu bırakmıştır.
1967 yılında TRT‘nin açtığı sınavla Ankara Televizyonunun ilk kadrosunda yer aldı. BBC uzmanlarından ve hocalarından eğitim aldı. 31 Ocak 1968 günü açılan TRT Ankara Televizyonunun ilk drama yayını olan ve 6 Şubat 1968 gecesi yayınlanan İbrahim Şinasi’nin Şair Evlenmesi adlı oyununu televizyona uyarlamış ve yönetmiştir. Tunca Yönder, 20 Ekim 1968 günü TRT kurumunun kuruluşunda yevmiyeli olarak göreve başlayan 38 karakter çekirdek kadro içindedir.
TRT Ankara Televizyonunda ilk kez dramalar olmak üzere farklı alanlara yönlendirilmiş programlara yönetmen olarak imza attı. 12 Mart 1971 tarihinde muhtıradan daha sonra askeri yönetim göre önce Erzurum Radyosu emrine verildi, Danıştay’ın vermiş olduğu “yürütmeyi durdurma” kararı üzerine görevine döndü, bu kez da bana kalırsa TRT genel müdürü Musa Öğün’ün ısrarlı baskıları sonucunda istifa etmek zorunda kaldı.
1970 yılından sonra sadece televizyon ve sinema ile ilgilendi.
Tunca Yönder, 6 Şubat 1969 gecesi TRT Ankara Televizyonu’nda yayınlanan birincil TV draması “Şair Evlenmesi”nin yönetmenliğini yaparak Türk televizyonları’nın birincil drama yönetmeni ünvanını almıştır.
1970’li yıllarda başlayan çağdaş Türk reklamcılığının ilk üç yönetmeninden biri olan Tunca Yönder ‘in yönetmen ve yapımcı olarak binin üzerinde reklam filmi vardır. 1972 yılında istanbul’a gitmiş ve burada reklam dünyasına girmiş, metin yazarı film yapımcı ve yönetmeni olarak çalışmıştır. Bu dönemde Cenajans, Fulmar, Manajans, Yeni Ajans, ilancılık, Hoş Sanatlar Reklamcılık, Pars mc Cann gibi Türkiye’nin büyük ajanslarının reklam kampanyalarına metin yazarı ve yönetmen olarak imza atmıştır.
1980 yılından itibaren farklı alanlara yönlendirilmiş kuruluşlara belgeseller üretti. Gezici Sinema Şenliği isimli bir proje oluşturarak, Anadolu’yu dolaşan bir karavan ile sinema projesi yaratarak yaşama geçirdi.
1983 yılında Turgut Özal’ın başbakan oluşuyla birlikte yapımını Manajans’ın üstlendiği “İcraatın İçinden” adlı programın yapımında Turgut Özal’ın yönetmeni olarak 3 yıl süreyle tayin almıştır.
1985 yılında Bedrettin Dalan’ın İstanbul Belediye başkanlığı kampanyasını yapan ekibin içinde de bulunan Tunca Yönder seçim sonrası İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı olan Dalan’ın isteği üstüne Görsel danışman olarak İstanbul’daki tüm yeniden imar çalışmalarının filmlerini çekmiştir.
bu arada senaryosunu Prof Dr. Ünsan Oskay ın yazdığı “İstanbul Yedi Tepe’den” ile “Boğaziçinden… Adalardan…” adlı iki tane belgelere dayanan filmin yapımcılığını ve yönetmenliğini yapmıştır. Yine bu dönemde yaptığı “İstanbul… İstanbul…” adlı 7 dakikalık filmle Tokyo Dünya Belediyeler Birliği ödülünü almıştır…
15 Şubat 1974 tarihinde İsmail Cem’in TRT genel müdürlüğü ne atanmasıyla birlikte TRT ye kurum dışından programlar da yapmıştır. Bunların aralarında ünlü yazan Haldun Taner ile Bir Hoş Sada adlı geleneksel ve çağdaş Türk Tiyatrosunu anlatan 4 bölüm lük dramatik belgeli ve TRT nin ilk kez İstanbul’dan Cumartesi öğleden daha sonra yayınladığı birincil canlı temas olan Cumartesi öğleden sonra programının yönetmenliğini üstlenmiştir.
Tunca Yönder, 1987 yılında TRT’nin ilk kuşak programı olan Nezihe Araz‘ın hazırladığı “Hanımlar Sizin İçin” adlı programın yapımcılığını ve genel yönetmenliğini yaptı. 1989 yılından sonradan reklamcılığı can atarak bırakarak adamakıllı film yönetmenliği ve yapımcılığına yöneldi.
1988 yılında yaptığı, Ahmet Hamdi Tanpınar benzer adlı öyküsünden uyarlanan “Bir Tren Yolculuğu” adlı film; 3. Ankara film festivalinde En İyi Üçüncü Film, En iyi Muavin Bayan Oyuncu ve En İyi Stüdyo Ödüllerini almıştır.
1989 yılında Memduh Şevket Esendal‘ın benzer adlı romanından uyarlanan “Ayaşlı ile Kiracıları” adlı altı bölümlük televizyon dizisi; tiyatro yazarları Derneği’nin yarışmasında 12 ödülün 10’unu almıştır.
1989 yılında Abbas Sayar‘ın aynı adlı romanından uyarlanan dört bölümlük televizyon dizisi “Can Şenliği” ; Sanatçılar Birliği yılın En İyi Televizyon Dizisi Ödülü’nü almıştır.
Tarık Buğra‘nın aynı adlı romanından 1992 yılında uyarlanan “Yağmuru Beklerken” adlı dizi filmi yaptı.
1994 yılında Lev Tolstoy’un meşhur romanı Anna Karenina‘dan uyarlama ve başrollerde Tuncel Kurtiz, Türkan Şoray, Can Gürzap, Gülsen Tuncer, Faruk Peker’in oynadığı “Bir Aşk Uğruna” adlı dizi filmi /sinema filmi yaptı. Bu film ile Antalya Altın Portakal Film Festivalinde Türkan Şoray En İyi Oyuncu, Tuncel Kurtiz En İyi Asistan Erkek Oyuncu, ilk kez olmak üzere En İyi Sanat Yönetmeni, En İyi Müzik, En İyi Stüdyo Altın Portakal Ödüllerini ve Halkın Seçtiği En İyi Film Ödülü olan Doktor Avni Tolunay ödülü aldı. Aynı Film Ankara Film Festivalinde En İyi Film -Tunca Yönder- ve En İyi Sanat Yönetmeni Ödülünü kazanmıştır. Uluslar Arası İstanbul Film Festivalinde ise En İyi Yönetmen Ödüllerini almıştır. Bu Film hem Fransa’da gösterimi yapılan en iyi 100 Türk filmi aralarında gösterilmiştir.
Halit Refiğ‘in senaryosunu yazdığı ve rejisörlüğünü yaptığı TRT tarafından yakılan Halsiz Savaşcı adlı 6 bölümlük televizyon dizisini HBB televizyonu için tekrardan 1993 yılında 6 bölümlük dizi olarak çekti. Tunca Yönder’in Bitap Savaşçı dizisinde Can Gürzap, Haluk Kurtoğlu, Lale Mansur ve Ayşegül Aldinç ilk olarak elde etmek üzere bir çok meşhur televizyon ve tiyatro sanatçısı rol almıştır.
Tunca Yönder 1996 yılında Kemalettin Tuğcu uyarlamaları olarak yapımcılığını üstlendiği şu televizyon filmlerini çekmiştir. Kendi yönettiği Hırsızın oğlu ve Naci Çelik Berksoy‘un yönettiği Tuncer Necmioğlu‘nun başrol oynadığı Eskici Baba, Minik Gazeteci, Altın bilezik, Kaçık, Kolsuz bebek. Benzer dönemde Ahmet Ümit ve Ali Taygun‘un senaryosunu yazdığı başrollerini Tuncer Kurtiz ve Fikret Kuşkan‘ın oynadığı 6 bölümlük Çakalların izinde dizisi ile Kemal Demirel‘in yazdığı ve başrolünü Kenan Işık‘ın oynadığı 18 bölümlük dramatik dizileri ile Merkezi haber merkezi adlı 13 bölümlük Citcomu çekmiştir.
Yönder 1997 yılında Çökertme adlı sinema filmini çekmiştir bu filmle Adana Altın Koza film festivalinde Kuzey Vargın en iyi yardımcı erkek oyuncu ve Ankara film festivalinde Nedim Otyam en iyi müzik ödülünü almıştır.
1998 yılında Kemalettin Tuğcu uyarlamalarına aralıksız Tunca Yönder sırasıyla Üvey Baba, Mercan Kolye, Minik Besleme adlı Tv filmlerini çekmiştir. Üvey Baba 204 birim, Ufak Besleme 175 bölüm olarak yayınlanmıştır. Tunca Yönder iki dizinin Genel Yönetmenliğini üstlenmiş, hem Üvey Baba dizisinin kayda değer rollerinden birisini oynamıştır.
1999 yılında bu çalışmalar açık havada Bizim Sokak adlı bir 13 bölümlük bir dizinin daha genel yönetmenliğini yapan Yönder 2003 yılına dek sürekli Üvey Baba ve Ufak Besleme dizilerinin genel yönetmeni olarak çalışmaya devam etmiş, bu vesileyle senaryosunu Safa Önal‘ın yaptığı Felek Ayırsa bile adlı bir ufak dizi çekmiştir.
Tunca Yönder, 1998 yılından bu yandan Türsak Vakfının idare heyeti üyesidir.
Parkinson hastası olan Tunca Yönder, Datça’da yaşamakta iken rahatsızlanınca İstanbul Kartal Yakacıktaki İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kartal Yakacık Sanatkâr Yaşamevine yerleştirilmiş olup orada yaşamaktadır.
İkinci evliliğini Meltem Yönder ile yapan Tunca Yönder, iki kere evlenip boşandı. Birinci eşinden üvey kızı yönetmen olan Nisan Akman adında bir kızı ve bir oğlu vardır.
Ödülleri :
1995 – 7. Ankara Film Festivali – En İyi Film (Bir Aşk Uğruna)
1995 – 14. İstanbul Film Festivali – En İyi Yönetmen (Bir Aşk Uğruna)
1995 – 7. Ankara Film Festivali – En İyi Muavin Erkek Oyuncu (Çözülmeler)
1989 – 2.Ankara Film Festivali “En İyi İkinci Film Ödülü” (Bir Tren Yolculuğu)
Oynadığı Tiyatro Oyunları :
1969 – Kurul Çetin Altan – Halk Müziği Oyuncular
1968 – Teneke Yaşar Kemal – Millet Oyuncular
1967 – Sarıpınar 1914 : Reşat Nuri Güntekin – Ankara Sanat Tiyatrosu
1967 – Müfettiş : Nikolay Vasilyeviç Gogol – Ankara Sanat Tiyatrosu
1966 – Zenginin Maceraları : Tunca Yönder ve Birkan Özdemir – Ankara Sanat Tiyatrosu
1966 – Ufak Burjuvalar : Maksim Gorki – Ankara Sanat Tiyatrosu
1966 – 72.Koğuş : Orhan Kemal – Ankara Sanat Tiyatrosu
1966 – Pazar Gezintisi : George Mitchele – Ankara Sanat Tiyatrosu
1966 – Sultan Gelin Cahit Atay– Ankara Sanat Tiyatrosu
1964 – Cehennem Dansı : August Strindberg – Ankara Sanat Tiyatrosu
1964 – Üçgenin Taban Olmayan Kenarı Bacak Fabrikası : Sermet Çağan – Ankara Sanat Tiyatrosu
1963 – Godot’u Beklerken : Samuel Beckett – Ankara Sanat Tiyatrosu
1963 – Gizli Ordu : Brendan Behan – Ankara Sanat Tiyatrosu
1963 – Ölü Canlar : Nikolay Vasilyeviç Gogol Arthur Adamov – Ankara Sanat Tiyatrosu
1963 – Mezarsız Ölüler : jean-paul-sartre – Ankara Sanat Tiyatrosu
1962 – Kayıp Mektup – Alfred Jarry – Arena tiyatrosu
1962 – Başkalarının Kellesi – Marcel Amee – Arena tiyatrosu
1962 – Aslan Asker Şvayk – Yaroslav Haşek – Arena tiyatrosu
1962 – Kral Übü – Alfred Jarry – Arena tiyatrosu
1962 – Galibiyet Madalyası – Joshua Logan – Ankara Meydan Sahnesi
1961 – Sokak Kızı İrma – Haldun Dormen tiyatrosu
1960 – Midasın Kulakları – Güngör Dilmen – İ. Ü. Talebe Birliği Gençlik Tiyatrosu
1960 – Amedee – Eugène İonesco – İ. Ü. Talebe Birliği Gençlik Tiyatrosu
1959 – Dışında Yağmur Var – Oktay Arayıcı – İ. Ü. Talebe Birliği Gençlik Tiyatrosu
1959 – Kulaktan Kulağa – Lady Gregory – İ. Ü. Talebe Birliği Gençlik Tiyatrosu
1958 – Kapıların Dışarıda – W.Brossheart – İ. Ü. Talebe Birliği Gençlik Tiyatrosu
1958 – Papuççu Ahmet’in Maceraları – İskerleç – İ. Ü. Talebe Birliği Gençlik Tiyatrosu
1957 – Büyük Tanrı Brown – Eugene O’Neil – İ. Ü. Talebe Birliği Gençlik Tiyatrosu
1957 – Aria da Capo – Yazan : Edna St.W. Millay – İ. Ü.Talebe Birliği Gençlik Tiyatrosu
1956 – Korku – Orhan Asena – Türkiye Ulusal Talebe Federasyon tiyatrosu
1956 – 5 gün – Tuncel Kurtiz – Türkiye Ulusal Talebe Federasyon tiyatrosu
Filmleri ve Dizileri :
Yönetmen :
2005 – Gülünç-i Kent (TV Filmi)
2005 – Geçmiş Zaman Elbiseleri (TV Filmi)
2004 – Yol Palas Cinayeti (TV Filmi)
2004 – Canım Annem (TV Dizisi)
2000 – Üvey Baba (TV Dizisi)
2000 – Yüzümüzü Güldürenler (TV Dizisi)
2000 – Merkezi Haber Merkezi (TV Dizisi)
2000 – Mercan Kolye (TV Filmi)
2000 – Hırsızın Oğlu (TV Dizisi)
2000 – Hayatım Roman (TV Dizisi)
2000 – Evimizin İnsanları (TV Dizisi)
1999 – Ufak Besleme (TV Dizisi)
1998 – İki Arkadaş (TV Dizisi)
1998 – Edepsiz Adam (TV Dizisi)
1998 – Mercan Kolye (TV Filmi)
1998 – Felek Ayırsa Bile (TV Dizisi)
1997 – Çökertme (Sinema Filmi)
1994 – Bir Aşk Uğruna (TV Dizisi)
1993 – Çakalların İzinde (TV Dizisi)
1993 – Bitkin Savaşçı (TV Dizisi)
1993 – Süper Baba (TV Dizisi)
1993 – Ağrı’ya Dönüş (Sinema Filmi)
1992 – Yağmur Beklerken (TV Dizisi)
1991 – İlk Aşk (Sinema Filmi)
1989 – Can Şenliği (TV Dizisi)
1989 – Ayaşlı ve Kiracıları (TV Dizisi)
1988 – Bir Tren Yolculuğu (TV Filmi)
1986 – Bizi Güldürenler (TV Dizisi)
1986 – Aygır Fatma (TV Filmi)
Süreklilik :
1998 – Mercan Kolye (Senaryo) (TV Filmi)
1994 – Bir Aşk Uğruna (TV Dizisi)
1993 – Ağrı’ya Dönüş (Sinema Filmi)
1991 – İlk Aşk (Sinema Filmi)
Yapımcı :
2005 – İlk Öğretmen (TV Filmi)
2005 – Utanmaz Adam (TV Filmi)
2005 – Komik-i Şehir Halkı (TV Filmi)
2005 – Geçmiş Süre Elbiseleri (TV Filmi)
2005 – Ankara Ekspresi (TV Filmi)
2004 – Yol Palas Cinayeti (TV Filmi)
2002 – Altın Saçlı Kız (TV Filmi)
2000 – Eskici Baba (TV Dizisi)
1999 – Ufak Besleme (TV Dizisi)
1998 – İki Dost (TV Dizisi)
1998 – Bizim Sokak (TV Dizisi)
1993 – Çakalların İzinde (TV Dizisi)
1993 – Ağrı’ya Dönüş (Sinema Filmi)
1988 – Bir Tren Yolculuğu (TV Filmi)
Oyuncu:
2004 – Yol Palas Cinayeti (TV Filmi)
2004 – Canım Annem (Avukat Macit) (TV Dizisi)
2002 – Gönderilmemiş Mektuplar (Sinema Filmi)
2001 – Şöhret Sandalı (Orhan) (TV Filmi)
2000 – Şarkıcı (Davetli Oyuncu) (Sinema Filmi)
2000 – Üvey Baba (Avukat Nazmi) (TV Dizisi)
2000 – Eskici Baba (TV Dizisi)
1999 – Sevgilim İstanbul (Sinema Filmi)
1998 – İki Arkadaş (Konuk Oyuncu) (TV Dizisi)
1998 – Babamın Günahı (TV Filmi)
1997 – Kolsuz Bebek (Macit) (TV Filmi)
1996 – Kurtuluş (Kalegerapoulos) (TV Dizisi)
1996 – 80. Adım (Dehler) (Sinema Filmi)
1995 – Sokaktaki Adam (Sinema Filmi)
1994 – İz (Sinema Filmi)
1994 – Çözülmeler (Sinema Filmi)
1993 – Süper Baba (Tunca) (TV Dizisi)
1993 – Ağrı’ya Dönüş (Sinema Filmi)
1992 – İki Bayan (Avukat) (Sinema Filmi)
1992 – Yağmur Beklerken (Millet Fırkası Mebusu) (TV Dizisi)
1991 – İlk Aşk (Sinema Filmi)
1990 – Soğuktu Ve Yağmur Çiseliyordu (Sinema Filmi)
1989 – Ayaşlı ve Kiracıları (Ihtiyar Memduh) (TV Dizisi)
1988 – Bir Tren Yolculuğu (Müftü) (TV Filmi)
1987 – Afife Jale (Sinema Filmi)
1986 – Sen Türkülerini Söyle (Tunca) (Sinema Filmi)
1978 – Minik Serçe (Menajer) (Sinema Filmi)
1978 – Evlidir Ne Yapsa Yeridir (Mecnun’un Patronu) (Sinema Filmi)
1978 – At Gözlüğü (TV Dizisi)
Üretim Ekibi :
2000 – Üvey Baba (Genel Yönetmen) (TV Dizisi)
Yönetmen Ekibi :
1972 – Gönül Oyunu (Yönetmen Yardımcısı) (Sinema Filmi)