Sandro Botticelli Biyografisi
Rönesans sanatının gelişmesinde önemli rol oynayan ressamdır.
Sandro Botticelli, 1 Mart 1445 tarihinde Floransa, İtalya’da doğmuştur. Belli Başlı adı Alessandro di Mariano di Vanni Filipepi’dir. Babası Mariano Filipepi oğlunu bilinçli bir şekilde yetiştirir ve ona bir yere çırak verilmeden önce öğretilen her şeyi öğretir. İyi bir çıraklık eğitimi alan Sandro babasının yakın arkadaşı olan kuyumcu ve zanaatkâr Botticelli‘nin yanına çırak olarak verilir. İsmi, ustası olan kuyumcu Botticelli’den gelmektedir. O dönemde kuyumcular ve ressamlar sürekli temas halindedir bundandır ancak Sandro tüm ilgisini desen sanatına verir ve resme hayran olup fotoğraf sanatına yönelir.
Bu karardan daha sonra İtalyan sanatçı Filippo Lippi‘nin öğrencisi olur. İlk yıllarında Filippo Lippi’den etkilense de daha sonraki eserlerinde Andrea del Verrocchio‘nun etkileri görülür. Fazla geçmeden Sandro’nun yeteneği büyür ve gelişir. Daha genç yaştayken Mercanzia’da Antonio ve Piero Pollaiuolo tarafından üretilmiş resimlerin arasına bir figür yapar.
Rönesans sanatının gelişmesinde kayda değer rol oynayan Botticelli ilk yapıtlarından itibaren büyük alkış kazanır. Eserlerinin konularını dinden ve mitolojiden seçerek anıtsallık yakalamakta artist bir isim haline kazanç. Tanım ettiği ettiği sahnelerde bol bol figür kullanan Sandro Botticelli kendine özgü bir üslup yaratır.
Bolca devinimli, salınım içinde çizgiler kullanır. Hareketli kumaşlar ve saçlar onun resmine zarif ve süsleyici bir nitelik katar. Yüzyılın birincil yıllarında yaygın olan dinç renk kullanımına karşın onun paleti sınırlı ve donuktur. İtalyan sanatkâr ve sanatçı olan Giorgio Vasari, Botticelli için şöyle der; “Botticelli, sancakları ve diğer kumaşları, renklerin akmadan iki tarafta da görüneceği şekilde malzemeyi örerek nasıl yapılacağını bulan birincil insanlardandı.”
Falcı Kralların Tapınması 1475
Sandro Botticelli’ye asıl ün kazandıran eseri 1475 yılında yaptığı “Falcı Kralların Tapınması” olmuştur. Bu eser onun adının hem Floransa’da keza de başka yerlerde duyulmasını sağlar. Botticeli’nin ününü duyan Papa IV. Sixtus Roma’daki sarayının şapeline (Sistina Şapeli) resimler yapması için Botticelli’nin görevlendirilmesine karar verir. 1481’de Papa IV. Sixtus göre Roma’ya gösteri edilmiş; Cosimo Rosselli, Domenico Ghirlandaio ve Pietro Perugino ile birlikte Sistina Şapeli’nin süslemesinde çalışmıştır. Burada Musa’nın yaşamını canlandıran 3 fresk ile Şeytanın İsa’yı Ayartma Çabaları’nı yapmıştır. Bu eserlerinde zengin teferruatlar görülür.
1480-1490 yıllarında, olgunluk döneminde Floransa’da Lorenzo de Medici‘nin korumasında sanat çalışmalarını sürdürmüştür. Botticelli, Rönesans resim sanatının gelişmesinde büyük rol oynamıştır. Kendisini deliliğin sınırına sürükleyen kaygısı, sanatına istikamet vermiştir. Buharlaşan ve hevesli figürler çizmiştir. Ayrıca hastalık derecesine varan zerafet duygusu eserlerine kendine özgü, şiirsel bir hava verir. Yapıtlarında hareket ve duruşun inceliği, ince uzun bedenli, uzun boyunlu ve önemli ifadeli kadının zarifliği zengin bir doku oluşturur. Botticelli dini konu alan tablolar yapmış olsa da, dinsel bir sanatçı yok, güzelliğe tutkun bir ressam olmuştur.
Botticelli’nin en bilinen iki eseri Venüs’ün Doğuşu (The Birth of Venus) ve İlkbahar Alegorisi (La Primavera)‘dir. Eserlerinin birçok Floransa’daki Uffizi Galerisi’nde sergilenmektedir.
Venüs’ün Doğuşu (The Birth of Venus) 1486
1486 yılına tarihlenen bu resim Klasik üslup etkisinde ve Floransa Erken Rönesans kültürünü en fazla somutlaştıran eserdir. Medici ailesinden Lorenzo de Medici göre ısmarlanan resimde güzelliğin ve aşkın koruyucusu Venüs’ü dev bir deniz kabuğunun içinde, resmin odak noktasında görürüz.
Sandro Botticelli 1500 yılından sonradan yaklaşık olarak hiç fotoğraf yapmadı, fakat yapıtları bu asır ressamları üstünde geniş ölçüde etkiler bıraktı.
Botticelli’nin yapıtları konu bakımından dinî ve Floransa’nın jurnal yaşamını canlandıran yapıtlar olarak ikiye ayrılabilir. İster dinle ilgili olsun, ister pagan yapıtlar olsun, resimlerinde plastikten fazla, çizgi arabeskine önem vermiştir. Çizgilerinde baskı ve kudretten çok zarafet ve incelik egemendir. Botticelli, çağının gereklerine uyarak Yunan mitolojisinden yararlanmış, lakin bu mitolojinin ögelerini Yunan heykelleri şeklinde işlememiştir. Bu bakımdan Botticelli, Rönesans’ın birincil bölümünü (Floransa Dönemi) kapayarak, sanatta bireyciliğin yolunu açmıştır.
Sandro Botticelli, 17 Mayıs 1510 tarihinde Floransa, İtalya’da 65 yaşında ölmüştür.
Eserleri :
– Venüs’ün Doğuşu, Tarih: 1486, Orijinal Ebat: 175 x 278 cm, Yer: Galleria degli Uffizi, Floransa
– İlkbahar, Tarih: 1482, Orijinal Boyut: 203 x 314 cm, Yer: Galleria degli Uffizi, Floransa
– Aziz Zenobius’un Yaşamından, Tarih: 1500, Orijinal Ebat: 66 x 182 cm, Yer: Gemäldegalerie, Dresden
– İftira, Tarih: 1495, Orijinal Boyut: 62 x 91 cm, Yer: Galleria degli Uffizi, Floransa
– Beyanname, Tarih: 1490, Orijinal Boyut: 150 x 156 cm, Yer: Galleria degli Uffizi, Floransa
– Venüs ve Mars, Tarih: 1483, Orijinal Boyut: 69 x 173 cm, Yer: National Gallery, Londra
– Genç Hanımefendi Portresi, Tarih: 1476, Orijinal Boyut: 47,5 x 35 cm, Yer: Gemäldegalerie, Berlin
– Judith’in Dönüşü, Orijinal Ebat: 31 x 24 cm, Yer: Galleria degli Uffizi, Floransa
– Pallas Athene ve Kentaur, Orijinal Ebat: 239 x 147 cm, Yer: Galleria degli Uffizi, Floransa
– Madonna Çocuğu ve iki Melek, Tarih: 1470, Orijinal Boyut: 100 x 71 cm, Yer: Galleria Nazionale, Napoli
– Madonna di S. Barnaba, Tarih: 1487, Orijinal Boyut: 340 x 270 cm, Yer: Galleria degli Uffizi, Floransa
– Giuliano dei Medici, Tarih: 1478, Orijinal Ebat: 54 x 36 cm, Yer: Gemäldegalerie, Berlin
– Isa’nın Doğumu, Tarih: 1500, Orijinal Ebat: 109 x 75 cm, Yer: National Gallery, Londra
– Nastagio degli Onesti’nin Ağırlaması, Tarih: 1487, Orijinal Boyut: 138 x 83 cm, Yer: Museo del Prado, Madrid
– Isa’nın Arkasından, Tarih: 1500, Orijinal Boyut: 140 x 207 cm, Yer: Alte Pinakothek, Münih
– Madonna ve Nar, Tarih: 1487, Orijinal Ebat: 143.5 x 143.5 cm, Yer: Gallery Uffizi, Floransa
– Kahinlerin Kutsaması, Tarih: 1475, Orijinal Ebat: 107.5 x 173 cm, Yer: Gallery Uffizi, Floransa
– İdeal Bir Kadın Portresi, Tarih: 1480, Orijinal Boyut: 81.8 x 54 cm, Yer: Städelsches Kunstinstitut, Frankfurt
– Madonna Azizler ile, Tarih: 1485, Orijinal Boyut: 185 x 180 cm, Yer: Gemäldegalerie, Berlin
– Meryem Çocuğu ve Şarkı Söyleyen Melekler, Tarih: 1477, Yer: Gemäldegalerie, Berlin
– Kahinlerin Kutsaması, Tarih: 1482, Orijinal Boyut: 70 x 104.2 cm, Yer: National Gallery of Art, Washington, D.C.
– Genç Adam Portresi, Tarih: 1485, Orijinal Ebat: 37.5 x 28.3 cm, Yer: National Gallery, Londra
– Madonna Kitap Başında, Tarih: 1480, Orijinal Ebat: 59 x 39.5 cm, Yer: Museo Poldi Pezzoli, Milan
– Aziz Zenobius’un Üç Mucizesi, Tarih: 1500, Orijinal Ebat: 64.8 x 139.7 cm, Yer: National Gallery, Londra
– Venüs ve Üç Güzellerin Genç Bayana Hediyesi, Tarih: 1486, Orijinal Ebat: 211 x 283 cm, Yer: Musée du Louvre, Paris
İlkbahar Alegorisi (La Primavera) 1478
İlkbahar Alegorisi
Bu tablo Mediciler’den Lorenzo di Pierfrancesco‘nun düğünü için ısmarlandı.
Botticelli burada iki ayrı mitolojik hikayeyi tek bir kadrajda birleştirir ve açık kompozisyonlu olarak izleyiciye sunar. Resme bakınca dikkatimizi çeken birincil şey ortadaki ihtişamlı bayan figürüdür.
Merkezde bulunan bu figür aşk ve alımlılık tanrıçası Venüs’dür. Arkasındaki ağaç dallarının arasından gökyüzünün doğal ışığıyla oluşturduğu hâle ile Hıristiyanlaşıp “Meryemleşmiştir”. Hamilelik de Meryem ile ilişkilendirilir, doğal olarak onun İsa’ya gebe olduğunu düşünürüz. İsa’nın gelmesiyle birlikte doğa canlanır ve ilkbahar gelir.
Diğer figürler simetrik olarak yerleştirilmiştir. Eserin en sağında bulunan figür batı rüzgarının tanrısı Zephyrus’dur. Zephyrus’un belinden tutup yakaladığı ve cebren sahip olduğu Chloris yani çiçeklerin tanrıçası Flora’dır. Efsane göre Zephyrus aşık olduğu Chloris’e cinsel güç uygulayarak sahip olur ve onunla evlenir.
Bu güç aleyhinde Chloris çığlık atar Botticelli bu çığlığı figürün ağzından çıkan çiçeklerle göstermiştir. Sol tarafta huzurla gülen kadın figürü, Chloris’in gelecekteki, evlilikten sonraki halidir yani Flora’dır. Flora kucağında Venüs’ün simgesi olan gülleri taşır.
Bize kadar eserin sol tarafında yer alan üç peri kızı “Üç Güzeller” olarak bilinen Aglaie, Euphrosyne ve Thalia‘dır. Bu üç figür parlaklık, parıltı ve zarafeti simgeler.
En solda kırmızı bir kıyafet içinde yer alan, belinde kılıç içeren figür Merkür’dür. Merkür Roma tanrılarının haberci tanrısıdır. Onu bu eserde elini yasak meyveye uzatmış bir şekilde görürüz.
Venüs’ün hemen üzerinde oğlu aşk tanrısı Cupid’i yani Eros’u görürüz. Figür kanatları olan bir çocuk formunda resmedilmiştir. Okunu üç güzellerin ortadaki figürünü kasıt alarak tutmaktadır.
Botticelli bu eserde dokuz figür resmetmiş ve hepsin i mitolojiden seçmiştir. Ayrıca tabloda 170 türü gösteren 500’ü aşkın çiçek ve bitki resmetmiştir.
