Latife Uşşaki
Latife Uşşaki Biyografisi
Türkiye’nin kurucusu ve birincil cumhurbaşkanı Mustafa Kemal ATATÜRK‘ün eşidir. 29 Ocak 1923-5 Ağustos 1925 tarihleri arasında neredeyse iki buçuk yıl her tarafında Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk ile evli kalmıştır.
Latife Uşşaki, 17 Haziran 1898 İzmir’de doğmuştur. Başlıca ismi Fatıma-tüz Zehra Latife’dir. Latife Bayan diye tanınır. İzmir’in tanınmış ailelerinden Uşak kökenli Uşâkizâde (sonradan Uşşaklı) Muammer Bey ile Adeviye Hanım’ın kızıdır. Vecihe, İsmail, Münci, Ömer ve Rukiye adlarında 5 kardeşi vardı. İzmir Lisesi’ni bitirdikten sonradan, Paris’te Sorbonne Üniversitesi’nde hukuk eğitimi almış keza Londra’da dil öğrenimi görmüştür ve Kurtuluş Savaşı bitmeden Türkiye’ye dönmüştür.
11 Eylül 1922 tarihinde Türk ordusunun İzmir’e girmesinden daha sonra, tehlikesiz bir karargâh arayışındaki kurmayları, Başkumandan Mustafa Kemal’e Uşâkizâde ailesinin köşkünü de önermişler bunun üstüne ailesi yurtdışında olan ve köşkte babaannesiyle birlikte oturan Latife Hanım’dan konuyla ilgili bir gösteri mektubu istenmiştir. Bu öneriyi sevinerek kabul eden Latife Bayan, gösteri mektubunu derhal kaleme almış ve kendi köşklerinde Büyük komutan Mustafa Kemal ATATÜRK’ü 20 gün boyunca kurmaylarıyla birlikte ağırlamıştır.
Bu tanışmadan sonra ikisinin de haberleşmeleri devam etmiştir. Bir zaman sonradan Mustafa Kemal’in annesi Zübeyde Bayan da, yaşadığı sıhhat sorunları nedeniyle İzmir’e gittiğinde bir süreliğine bu köşkte bana kalırsa Latife Hanım göre ağırlanmıştır.
Atatürk’ün annesi Zübeyde Hanım’ın 14 Ocak 1923’te ölümü üzerine İzmir’e giden Mustafa Kemal ile Latife Hanım 29 Ocak 1923’te Muammer Bey’in evinde, sade bir nikâhla evlenmişlerdir. Bu nikâhta Mareşal Mustafa Fevzi Bilmek ve Kazım Karabekir Mustafa Kemal’in; Mustafa Abdülhalik Renda ile Salih Bozok ise Latife Hanım’ın tanıkları olmuşlardır.
Latife Bayan bu evlilikle, medeni Türk kadınının temsilcisi olma görevini üstlenmiş, yeni devletin başkenti Ankara’ya gelerek Çankaya’da birincil Cumhurbaşkanlığı köşkü olarak belirlenen Kuleli Köşk (günümüzde Atatürk Müzesi olarak kullanılan bugünkü adıyla Eski Köşk) e taşınmıştır.
Böylece çok yurt gezisinde eşine eşlik etti. 1925 yazında Doğu Anadolu gezisinde aralarında geçen tatsız bir tartışmadan sonradan Latife Uşşaki ve Atatürk boşandılar. Ankara’daki köşkeşkün balkonundan Mustafa Kemal’e sert bir şekilde eve gelmesini söylemesi ve ona herkesin içinde ona “Mustafa “ biçiminde hitap etmesi bardağı taşıran son damla olmuştur.
Boşanma haberi, 12 Ağustos 1925 günü radyoda yayımlanan bir hükümet bildirisi ile duyuruldu.
Mustafa Kemal Atatürk’le boşandıktan sonra ölümüne değin İzmir’de ve İstanbul’da yaşamış olan Latife Bayan, tüm ısrarlı taleplere rağmen hatıralarını kaleme almadığı gibi bu konuda beyanat da vermemiş yani Gazi paşa’nın hatırasının temiz kalması için ne evliliği ne de eşi hakkında konuşmayı ya da yazmayı kesinlikle kabul etmemiştir
Latife Uşşaki , 12 Temmuz 1975 tarihinde istanbul’da 77 yaşında ölmüştür.