Luis Bunuel
Luis Bunuel Biyografisi
İspanyol yönetmen, senarist. Luis Bunuel sinemada sürrealizmin yaratıcısı ve dolayısıyla akımının en iyi temsilcisidir. bununla birlikte tüm sinema tarihinin en iyi yönetmenlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Alfred Hitchcock Bunuel’in gördüğü en iyi yönetmen olduğunu açıklamıştır. Ünlü sürrealist sanatkâr Salvador Dalí‘yle de karşılıklı çalışmalar içine girmiş, uluslararası düzeyde ses getiren Bir Endülüs Köpeği ve Age of Golden gibi filmlerde birlikte çalışmışlardır. Burjuvazinin Sıcacık Çekiciliği, Samanyolu, Hür Hayaleti ve Arzunun O Belirsiz Nesnesi yönetmenin önemli filmlerindendir. Luis Bunuel ölümüne dek hepsinin bununla birlikte program metni yazarlığını da üstlendiği 30’un üstünde film çekmiş, 2 yapımın müziklerini de bestelemiş ve resim sanatında da yapıtlar vermiş çok yönü olan bir yönetmen olarak daima büyük bir saygıyla anılmıştır.
22 Şubat 1900 tarihinde Calanda, İspanya‘da dünyaya geldi. Babası Leonardo Buñuel, annesi María Portolés‘di. Alfonso ve Leonardo isimlerinde 2 erkek kardeşinin; Alicia, Concepción, Margarita ve María adlarında dört ablasının olduğu kalabalık bir ailesi vardı. Bunuel, Zaragoza‘da yer alan ve ağır bir Katolik eğitim kurumu olan Colegio del Salvador’da öğrenim fark etti. Mezuniyetinin ardındaki Madrid Üniversitesi‘ne kaydoldu. Önce doğal bilimler ve ziraat, daha sonra mühendislik, son olarak da psikoloji üstüne tahsil gördü. Üniversite yıllarında hayatının seyrini değiştirecek manâlı isimlerle yakın arkadaş oldu. Bunlardan biri de sürrealist artist Salvador Dali’ydi. Federico Garcia Lorca da Bunuel’in dostlarındandı.Sanata olan ilgisi ve tutkusu onu bu konuda birşeyler yerine getirmek için zorluyordu ve yönetmen 1920 yılında sinema eğitimi almak için Paris‘e gitti. Jean Epstein‘ın Mauprat; Mario Nalpas‘ın ise ‘La Sirène des Tropiques filmlerinde tezgâhtar olarak çalıştı. 1925‘te hayatının aşkı ve ölene değin birlikte olacağı Jeanne Buñuel‘le dünya evine girdi ve bu evlilikten Rafael Buñuel ve Juan Luis Buñuel isimlerinde iki oğlu oldu.
Bunuel 1929 yılında Salvador Dali ile birlikte bir kadının gözbebeklerinin bir ustura ile kesildiği meşhur sahneyle gerçeküstü sinemanın klasikleri aralarında kayda değer yer tutan Bir Endülüs Köpeği adlı filmi çekti. Bu birincil film yönetmene hatrı sayılı bir galibiyet kazandırdı ve derhal ardından tekrar Dali’yle birlikte, Sade‘ın Sodom’un 120 Günü‘nden izler taşıyan Age of Gold için kamera arkasına geçti. Filmde sürrealist sanatkâr Max Ernst de rol alıyordu. Katolizm’i maksat bölge yapım büyük tartışmalara neden oldu ve gösterimi yasaklandı. Bunuel bir vakit sonra ülkesi İspanya’ya döndü ve köylülerin hayatını anlattığı belgeli niteliğindeki filmi Ekmeksiz Toprak’a imza attı.
1936 yılında İspanyol İç Savaşı‘nın başlamasına yakın bir zamanda değişen politik sistemle ilgili olarak çekilen España 1936 adlı filmin senaryosuna katkıda bulundu ve yapımcılığını üstlendi.Ancak Ekmeksiz Toprak filminde yer alan zorlayıcı sahneler Bunuel’in ülkede kalma durumunu tehlikeye atacak duruma gelmişti ve yönetmen ülkesinden kovulup Amerika‘ya yerleşti. Tarih 1939‘u gösteriyordu. Bunuel Amerika’da farklı alanlara yönlendirilmiş belgelere dayanan yapımlara imza attıktan sonradan 1946 senesinde yaratıcılığının irtifa noktalarına ulaşacağı Meksika‘ya geçti. Sokaktaki sosyal yaşantıyı mercek altına aldığı Los Olvidados filmi Bunuel’in filmografisinde manâlı yer tutan filmlerden biri oldu. Yönetmen 1948 yılında Meksika vatandaşı oldu.
Bunuel 1961‘de Exterminating Angel için kamera arkasındaydı ve film büyük alaka fark etti. Derhal ardındaki Cannes‘da büyük ödülün sahibi olduğu ve Catherine Deneuve‘un başrolde oynadığı Viridiana ile yıldızı parladı. Bu filmden sonradan Bunuel, Deneuve ile iki filmde daha birlikte çalıştı: 1967 tarihli Belle de Jour ve 1970 tarihli Tristana.
Bunuelscreet Charm of the Bourgeoisie ve ölmeden önce çektiği son filmi olan That Obscure Object Of Desire‘da Bunuel’in yaratıcılığının gelebildiği noktalar açık olarak görülebilmekteydi. Zira Bunuelscreet Charm of the Bourgeoisie filmiyle akademi göre en iyi tanıdık olmayan film dalında ödüllendirildi. Yönetmen hayatını Mon Dernier Soupir isimli kitapta kaleme aldı. , Bunuel’in büyük başarılarla doymuş hayatı 29 Haziran 1983‘te sona erdi.
