Hoca Dehhani

Öğretmen Dehhani Biyografisi

Dehhani, Divan şiirinin Anadolu’daki kurucusu kabul edilir.

Hoca Dehhani’nin hayatı hakkında ayrıntılı ve belirli bir data yoktur. Horasan Türkmenlerinden olduğu bilinmektedir. Moğol istilası sırasında Anadolu’ya gelip Konya’ya yerleşti. Dehhân nakkaş anlamına geldiğine tarafından şairin nakışla ilgili bir iş (tezhip, minyatür, mimarlık) icra ettiği tahmin edilebilmektedir.

Anadolu Selçuklu Devleti Sultanı III. Alaeddin Keykubad vaktinde 1298-1301 yılları aralarında Konya’ya gelen Dehhani, Sultanının emri ile 20 bin beyitten oluşan Farsça bir Selçuklu Şehnamesi yazmıştır. Fakat eser bugün ortada yoktur.

Gazel ve kasidelerinde 4 bambaşka aruz kalıbı kullanması yönüyle başarılı görülse de bir takım imgeleri fazla sık tekrarlaması negatif bir intiba bırakmıştır. Divan edebiyatı şairleri aralarında birincil din dışı konular işleyen kişidir. Oğuz Türkçesini en kibar ve en sade şekilde kullanmıştır. Şiirleri devrine göre, Türk Edebiyatında gazel ve kaside nazım şeklinin birincil örnekleri olup, basit görünen o ki benzetmelere yer vermiştir.

Öğretmen Dehhani”nin Türkçesi temiz hoş, üslubu sanatlıdır. Yaşadığı çevrede tasavvuf şiirinin baki hakimiyetine rağmen Dehhânî”nin elde edilen on değin şiirinde bir tasavvuf kültürü bulunmakla beraber, tasavvufî bir ideoloji bulunmayışı da keza dikkate layık bir özelliktir.

Öğretmen Dehhani’den günümüze 6 gazeli ve 1 kasidesi ulaşmıştır.

Hoca Dehhani’den bir Gazel :
Gazel
Aceb bu derdümün dermânı değil mı
Ya bu sabr itmegün oranı yok mı
Yanaram mûmlayın başdan ayağa
Nedür bu yanmağun pâyânı yok mı
Güler düşmen benüm ağladığıma
Aceb şol kâfirün îmânı değil mı
Delübdür ciğerümi gamzen okı
Ara yürekde gör peykânı değil mı
Gözi hançerlerin boynuma çaldı
Aceb ol zâlimün imânı yok mı
Su gibi kanumı toprağa kardun
Ne sanursın garîbün kanı değil mı
Cemâl-i hüsnüne mağrûr olursın
Kemâl-i hüsnünün noksânı yok mı
Begüm Dehhânî ye ölmezdin öndin
Tapuna irmeğe imkânı değil mı