Hüseyin Daniş
Hüseyin Daniş Biyografisi
Hüseyin Daniş, 1870 yılında İstanbul’da doğmuştur. Tam adı Hüseyin Daniş Pedram‘dır. Ailesi 1850 yılında İran, İsfahan’dan ticaret nedeniyle gelerek İstanbul’a yerleşti. Rüştiye’yi bitirdikten sonradan bir yıl Mülkiye Mektebi’nde, iki yıl da Beyoğlu’ndaki Institution Française’de okudu, ingilizce dersleri aldı. Arapça ve Farsçasını nedeniyle bir zaman İran’da bulundu. İran’da Debistan-ı İraniyan adlı okulda Horasanlı Hacı Rıza Kuli ve Tebrizli Hacı Mirza Mehdi’den arapça ve farsça öğrendi.
Hüseyin Daniş, 1894 yılında Türkiye‘ye dönüp ikdam gazetesinde yazmaya başladı. Hat dersleri aldı. Mahmut Celalettin Paşa‘nın çocukları Prens Sabahattin ve Lutfullah’a ders verdiği sırada onlarla birlikte 1899 yılında Avrupa’ya gitti. On dört ay Fransa, İngiltere, İsviçre, İtalya ve Mısır’da kaldı. Dönüşünde çevirmen olarak girdiği Düyûn-ı Umûmiye’de 23 sene çalıştı. Tercüme Kalemi müdürlüğüne kadar yükseldi. bu vesileyle Galatasaray Lisesi ve Dârülfünun’da Farsça ve İran edebiyatı dersleri okuttu (1909-1923).
1910 yılında Tebrizliler kadar İran Millî Meclisi’ne Azerbaycan mebusu olarak seçildiyse de bu göreve gidemedi.
Aka Mirza Ali Ekber Han ile İstanbul’da Farsça Süruş gazetesini çıkarttı. Darülfünundan istifa ettikten ve Düyun-ı Umumiyenin 1923’te kapatılmasından sonra Osmanlı Bankası’nda İstanbul şubesinde çevirmenlik yaptı. Şiirlerinde Dâniş mahlâsını kullanan şair, Mal Varlığı-i Fünuncular aralarında yer almış, şiirleri ilk önce Mal Varlığı-i Fünun edinmek üzere birçok dergi ve gazetede yayımlanmıştır.
Şiirlerini 1925 yılında Kervân-ı Ömr adlı eserinde toplayan Hüseyin Dâniş, daha çok İran edebiyatıyla ilgili çalışmalarıyla tanınır. Şiirlerinde Dâniş mahlasını kullanan Hüseyin Daniş, Soyadı Kanunundan daha sonra, Pedram soyadını aldı.
Hüseyin Daniş, 1934 yılında Tahran Üniversitesinde İran ve Türk edebiyatı dersleri verdi. Aynı sene Şah Rıza Pehlevi’nin Türkiye’yi ziyareti sırasında İran elçiliğinde görevlendirildi. sonradan Ankara’da basın ataşesi olarak ödev yaparken öldü.
Hüseyin Daniş, 31 Mart 1943 tarihinde Ankara’da 70 yaşında ölmüştür. Mezarı İstanbul Üsküdardadır.
yapıtları:
1899 – Neva-yı sarir (yazılar ve bazı çeviriler)
1912 – Serâmedan-ı Suhan (Farsça şiir antolojisi)
1915 – Talim-i lisan-ı farisi
1916 – Zerdüşt-name
1919 – Münazaratım (Mehmet Fuat Köprülü ile ağız dalaşı)
1919 – Hediye-isal
1926 – Kervan-ı ömr (şiir)
1934 – Fransızca-Türkçe hukuki ve uygar lügat
Tercüme :
1914 – Medayin Harabeleri (Hakani-i Şirvani)
1915 – Cengelistan (La Fontaine’den Farsçaya)
1922 – Rubaiyat-ı Ömer Hayyam, (Rıza Tevfik ile beraber)
