Mercimek Ahmet

Mercimek Ahmet Biyografisi

Tercüman, Divan edebiyatı yazarı, Sultan II. Murat devrinde yaşamıştır.

Farsça’dan çevirisini yaptığı Kabusname eseriyle ünlenmiştir.

Mercimek Ahmet, 15. asır divan edebiyatı yazarıdır. Babasının adı İlyas’dır. Nerede doğduğu ve öldüğü hakkında belirli bilgi yoktur. Devrinin en büyük bilginlerinden ders aldı. Babasının ölümü üzerine büyük medreselerde ders vermeye başladı.

Mercimek Ahmet 500 yıl kadar önce yani 15’inci yüzyılda yaşayan bir çevirmen. Hayattaki en büyük başarısı Farsça bir kitabı Türkçeye döndürmek. Fakat bu işi böylece bir data ve beceri ile yapmış oysa, üzerinden asırlar geçmiş olmasına rağmen eser hala erbabı için çok kayda değer bir kaynak sayılıyor.

Mercimek Ahmet, Sultan 2.Murat‘ın emriyle ; 11.yüzyılda Kuhistan hanlarından Keykâvus‘un, oğlu Giylanşah’a nasihattarından oluşan “Kabusname”yi Farsça’dan Türkçeye çevirisini 15. Yüzyılda yapmıştır. Çeviride kullandığı sade, herkes tarafından kavranabilir Türkçe, eserin günümüze değin ulaşmasında etkilidir. Asrının Anadolu Türkçesi’nin hoş bir örneğidir. İçinde ahlâk, adap, sıhhat, ticaret, gökbilim, musiki, av, şiirler vb. konularında bilgi ve öğütler vardır.

Bu eseri, birinci baskısı 1944 yılında Orhan Şaik Gökyay, önsöz ve notlar ilave ederek Ulusal Eğitim Bakanlığı yayınları arasında bastırmıştır.

Önsözün birincil cümlesinde şu veri var: “Kabusname, Ziyar oğullarından Dikte Unsurül Maali Keykavus kadar hicretin 475’inci yılında oğlu Giylanşah’a yazılmıştır.” Tarihi gerçeklere dayanarak kitabın 11’inci yüzyıl sonlarında yazıldığı varsayım ediliyor. Yazarının adı özetle Keykavus. Eser Farsça kaleme küskün. Kitap, yazarın oğluna verdiği bilgileri ve tavsiyeleri düzenli bir ayla getirmesinden oluşuyor. Zaten kitabın ana adı “Nasihatname” yani bir değişiklik öğütler kitabı. Buna rağmen nasihatname yerine yazarın dedesinin adından gelen “Kabusname” ismi tercih edilmiş. Kitap İngilizceye, Fransızcaya, Almancaya ve Rusçaya da çevrilmiştir.