Fazıl Hüsnü Dağlarca

Fazıl Hüsnü Dağlarca Biyografisi

“Türk şiirinin büyük şairi” olarak tanımlanır.

Fazıl Hüsnü Dağlarca, 26 Ağustos 1914 tarihinde istanbul’da doğmuştur. Babası Süvari Sınıfı yarbayı Hasan Hüsnü Bey’dir. Babası subay olduğu için ilkokulu Konya, Kayseri, Adana ve Kozan’da, ve orta öğrenimini Tarsus ve Adana ortaokulunda tamamladı. 1933 yılında Kuleli Askeri Lisesini ve 1935 yılında Harp Okulu’nu bitirdi. Piyâde subayı olarak orduya katıldı. 15 sene subay olarak hizmet yaptı, Doğu ve Orta Anadolu, Trakya’yı dolaştı. 1950 yılında Önyüzbaşı rütbesinde iken can atarak ordudan ayrıldı.

Basın Yayınlama ve Turizm Genel Müdürlüğü’nde kısa bir vakit tayin yaptı.da Alıştırma Bakanlığı İş Müfettişi olarak İstanbul’da çalıştı.

1959 yılında İstanbul Aksaray’da “Kitap” Kitabevini açtı. Yayın yaptı, 1960-1964 yılları arasında “Türkçe” isimli bir aylık dergi çıkardı. 1970 yılında yayınevini kapattı, sadece şiirle uğraşmaya başladı.

Yayınlanan ilk yazısı Yeni Adana Gazetesi’nin 1927 yılında düzenlediği yarışmada birincilik bölge bir öyküydü. İlk şiiri “Yavaşlayan Ömür” 1933 yılında İstanbul Dergisi’nde çıktı. Yusuf Ziya Ortaç, Faruk Nafiz Çamlıbel ve Peyami Safa‘nın da dikkatini çeken şiirleri Varlık, Kültür Haftası, Yücel, Aile, İnkılapçı, Gençlik, Yeditepe, Türk Dili, Buluş, Vatan, Çağrı, Türkçe, Ataç, Türk Yurilerde yayınlandı.

İlk şiirlerinde Necip Fazıl Kısakürek etkisinde kaldı. “Havaya Çizilen Dünya” (1934) şiir kitabındaki şiirlerinde bu etki görülür. Kendi şiir çizgisine yönelişi “Çocuk ve Allah”, “Daha” (1940) kitaplarıyla başlar. Şiiri “sezgi” ve “düşünce” olmak üzere iki dönemde incelenebilir.

Idrak dönemi eserleri “Havaya Çizilen Dünya” (1934), “Çocuk ve Allah” ile “Daha”yı (1940) izleyen “Çakırın Destanı” (1945), “Taş Devri” (1945) kitaplarını kapsar. “Asû” (1955) ile başlayan ikinci dönem günümüze kadarki şiirlerinde etkin olan “usçu” dönemdir. Seziş döneminde kendine has bir şiir dili ve biçemi yaratmaya çalıştı.

“Hafıza” dönemi ise enerjik bir Türkçe tutkusuyla uyarı çeker. Dağlarca bu dönemde dilin arılaştırılması çabalarına katıldı, evrensel temalara ağırlık vermeye başladı. Yerli veya yabancı hiçbir akıma bağlanmadan uzun yıllar kendine özgü bir şiir anlayışıyla eserler vermiştir.

1970 sonrasında yoğunlukla çocuk şiirleri yazdı. Ayrıca Türkiye’de ayrıca uluslararası düzeyde çoğu ödül kazandı, bir çok ülkede şiirleri okundu. Kitapları çoğu dile çevrildi.

Kurallı biçimlerden kuralsızlara, anlamsız özlerden yalın anlamlara dek birçok şiir türünü deneyen Fazıl Hüsnü devamlı bir gelişim ve metamorfoz içerisinde olmuştur. Şiirleri genelde destansı-dramatik lirik-didaktik ve toplumsal gerçekçilik özellikleri göstermektedir.

Asonanslara, söyleyişi kuvvetlendiren tekrarlara, jurnal konuşmalara, çağrışımlara “ancak, ve” bağlaçlarına, ses kompozisyonlarına yer vererek şiirinde özgünlük sağlayan sanatçının kullandığı dil de sade ve temizdir.

Fazıl Hüsnü Dağlarca, sanat eserinin gideceği yönü gösteren bir pusula gibi olması gerektiğini vurgulamıştır.

“Türkçe benim ses bayrağımdır.” diyen Fazıl Hüsnü, çok farklı alanlara yönlendirilmiş konularda şiirlerini yazmış, bilhassa Türk tarihinin destanlaşmış birçok olayını şiirlerine taşımnin yanına bilhassa yazdığı destanlarla ölmezliğe ulaşmıştır. “Üç Şehitler Destanı” eserlerinin en ünlü olanıdır.

Yetmiş yıldan fazla edebiyatın içinde olan şair Fazıl Hüsnü Dağlarca, 134 şiir kitabı çıkarmış; özdeyiş özelliğinde nesir örnekleri de kaleme almıştır.

Fazıl Hüsnü Dağlarca, 15 Ekim 2008 tarihinde istanbul’da 94 yaşında ölmüştür.

Ödülleri :
1946 – Cumhuriyet Insanlar Partisi Şiir Yarışması Üçüncülük
1956 – Yeditepe Şiir Armağanı
1958 – Türk Dil Kurumu Şiir Ödülü
1966 – Türkiye Milli Talebe Federasyonu Turhan Emeksiz Armağanı
1967- International Poetry Forum Yaşayan En İyi Türk Şairi (ABD)
1973 – Arkın Çocuk Edebiyatı Üstün Övünç Ödülü
1974 – Struga 13. (XIII) Şiir Festivali Altın Çelenk Ödülü (Yugoslavya)
1974 – Uyruk Sanat Dergisi Yılın Sanatçısı
1977 – Sedat Simavi Vakfı Edebiyat Ödülü
2005 – Vehbi Koç Ödülü
2008 – Kültür Sanat Hizmet Ödülü

Kitapları :
– Havaya Çizilen Dünya (1935)
– Çocuk ve Allah (1940)
– Daha (1943)
– Çakırın Destanı (1945)
– Taşdevri (1945)
– Üç Şehitler Destanı (1949)
– Toprak Ana (1950)
– Aç Yazı (1951)
– İstiklâl Savaşı-Samsun’dan Ankara’ya (1951)
– İstiklâl Savaşı-İnönüler (1951)
– Sivaslı Karınca (1951)
– İstanbul- Fetih Destanı (1953)
– Anıtkabir (1953)
– Asu (1955)
– Delice Böcek (1957)
– Batı Acısı (1958)
– Hoo’lar (1960)
– Özgür Alanı (1960)
– Cezayir Türküsü (1961)
– Aylam (1962)
– Türk Almak (1963)
– Yedi Memetler (1964)
– Çanakkale Destanı (1965)
– Dışardan Gazel (1965)
– Kazmalama (1965)
– Yeryağ (1965)
– Vietnam Savaşımız (1966)
– Açıl Susam Açıl (1967)
– Kubilay Destanı (1968)
– Haydi (1968)
– 19 Mayıs Destanı (1969)
– Hiroşima (1970)
– Malazgirt Ululaması (1971)
– Kuş Ayak (1971)
– Haliç (1972)
– Kınalı Kuzu Ağıdı (1972)
– Özgür Savaşı-Sakarya Kıyıları (1973)
– Bağımsızlık Savaşı-30 Ağustos (1973)
– Bağımsızlık Savaşı-İzmir Yollarında (1973)
– Gazi Mustafa Kemal Atatürk (1973)
– Arkadaki Üstü (1974)
– Yeryüzü Çocukları (1974)
– Yanık Çocuklar Koçaklaması (1976)
– Horoz (1977)
– Hollandalı Dörtlükler (1977)
– Balinayla Mandalina (1977)
– Yazıları Seven ayı (1978)
– Göz Masalı (1979)
– Yaramaz Sözcükler (1979)
– Çukurova Koçaklaması (1979)
– Şeker Yiyen Resimler (1980)
– Cinoğlan (1981)
– Hin ile Hincik (1981)
– Güneş Doğduran (1981)
– Çıplak (1981)
– Yunus Emre’de Elde Etmek (1981)
– Nötron Bombası (1981)
– Koşan Ayılar Ülkesi (1982)
– Dişiboy (1985)
– İlk Yapıtla 50 Sene Sonrakiler (1985)
– Takma Yaşamalar Çağı (1986)
– Uzaklarla Giyinmek (1990)
– Dildeki Bilgisayar (1992)
– İçimdeki Şiir Hayvanı (2007)
– Mustafa Kemal’in Kağnısı
– Yavaşlayan Ömür