Ferdinand de Lesseps
Ferdinand de Lesseps Biyografisi
Akdeniz’i Darı üzerinden Kızıl Deniz’e bağlayan Süveyş Kanalı’nın yapımcısıdır.
Ferdinand de Lesseps, 19 Kasım 1805 tarihinde Versay, Fransa’da Mathieu de Lesseps, Catherine de Grévigné çiftinin oğlu olarak doğmuştur. Çocukluğu babasının konsolosluk yaptığı Pisa kentinde ve Paris’de geçti. 21 ve 44 yaşları arasında çeşitli ülkelerde diplomatlık yaptı. 1825’te Lizbon konsolos yardımcılığa, 1827’de Tunus’a ve 1832’de İskenderiye’ye gönderildi. 1833-1838 aralarında Kahire konsolosuyken, Akdeniz ile Kızıldeniz’i birleştirecek bir kanal yapımına girişen Fransız mühendislerinin önerileriyle ilgilendi. 1839-1847 aralarında Madrid orta elçiliğine atandı. 1849’da Roma Cumhuriyeti’nin Fransız güçlerine teslim olması görüşmelerinde başarısızlığa uğrayınca, onun kırıcı biçimde diplomatlıktan ayrılmaya zorlandı.
Mısır’da görevli bulunduğu sırada, Akdeniz ve Kızıldeniz’i birleştirecek kanal projesiyle yakından ilgilendi. 1854’te Mısır Valisi Said Paşa tarafından, bu planı uygulaması için, kendisine yetki verildi. Gözlemleri ve keşif çalışmaları sonucunda Süveyş Kanalı projesinin tüm teknik detaylarını hazırladı ve bu konuda halkın zorunlu yardımını karşılamak için farklı alanlara yönlendirilmiş konferanslar verdi. Sonuçta Lesseps, 200 milyon frank toplamayı başardı. 1858 yılında bu meslek için “Compagnie Universelle de Canal Maritime du Suez” şirketini kurdu. İngiltere’nin karşı çıkmasına ve Osmanlı devletinin halen onaylama vermemesine karşın Darı’dan sağlanan işçiler ve Avrupa’dan getirilen makinelerle 25 Nisan 1859 tarihinde kanalın kazılmasına başlandı. Daha önce açılan kanallar gibi Nil’i takip etmeyen yeni kanal, Akdeniz’deki Port Said İskenderiyesi’yle, Kızıldeniz’deki Süveyş limanı arasındara peşine düşüp takip edilmek üzere işe başlanmış genişliği ise 75 metre olarak hesap edilmişti.
1863’te Said Paşa’nın ölümünden sonraki yönetici Darı Valisi Hidiv İsmail Paşa’nın vaktinde kısa bir vakit kanal yapımını durdurduysa da, III. Napolyon’un baskısıyla ve Osmanlı padişahı Sultan Abdülaziz’in 19 Mart 1866’da yayınladığı fermanla her yerde işe koyuldu.
Ferdinand de Lesseps, Akdeniz’i Mısır üzerinden Kızıl Deniz’e bağlayacak olan Süveyş Kanalı‘nı 1860 yılında yapmaya başladı ve 1869 yılında tamamlayarak açılışını yaptı. 17 Kasım 1869 tarihinde resmi olarak deniz trafiğine açıldı.
sonradan 1873’te yeni bir projeyle ortaya çıkarak, 1879’da Pasifik ve Atlantik Okyanuslarını bağlayan Panama Kanalı’nın yapımını başlattı ve 1881’de ilerlemiş yaşına rağmen, Okyanuslararası Kanal Şirketi’ni kurdu. 1885’te mali sorunlar, mühendislik engelleri ve siyasal soruşturmalar nedeniyle şirket yediemine teslim edilip iflası istendi. 1893’te oğluyla birlikte hileli iflastan suçlanıp oğlu Charles (1849-1923) hapse atıldı. Son yıllarındaki bu siyasal oyunlar onda düş kırıklığı yarattıysa da, ününe ve saygınlığına gölge düşüremedi.
Ferdinand de Lesseps, 7 Aralık 1894 tarihinde Guilly, Fransa’da 89 yaşında ölmüştür.
