Feza Gürsey
Feza Gürsey Biyografisi
Odtü Teorik Fizik Bölümü’nün kurucusu olan matematik ve fizik profesörü.
Feza Gürsey, 7 Nisan 1921’de askeri hekim Ahmet Reşit Gürsey ile Türkiye Cumhuriyeti‘nin öncü bilim kadınlarından kimyager Remziye Hisar‘ın çocukları olarak istanbul’da doğdu.
Anne – babasının çocuklarının eğitimi üstüne titizlikle eğilmesi ve minik yaşta İstanbul aydın çevresinin içinde yer alma şansı bulmuş olması, Gürsey’in genç yaşlardan başlayarak çok yönlü ve sanata düşkün kişiliğininin oluşmasını sağladı.
Galatasaray Lisesi‘ndeki eğitimini 1940 yılında tamamladı. 1944 yılında da İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Matematik – Fizik Dalı’ndan mezun oldu. İstanbul Üniversitesi’ndeki fizik asistanlığı esnasında M.E.B. tarafından yapılan sınavı kazanarak İngiltere’de Imperial College’da doktora yapma imkanını elde etti.
1950‘de Kuaterniyonların bölge teorisine uygulanmaları konusunda yaptığı çalışması, onun için de hayat boyu sürecek bir araştırma ilgisinin odak noktası oldu.
Feza Gürsey, 1950 – 1951 yılları aralarında Cambridge Üniversitesi‘nde doktora sonrası araştırmalar yaptıktan sonradan 1951‘de İstanbul Üniversitesi’ne fizik asistanı olarak ödev edildi. 1952‘de kendisiyle birlikte fizik asistanlığı yapmakta olan Suha Pamir ile evlendi.
1953‘de İstanbul Üniversitesi’nden doçent ünvanını aldı. 1954 – 1961 yılları aralarında öğretim üyeliği her tarafında Türk bilim tarihinin birincil ve son Teorik Fizik Kürsüsü‘nün temelini oluşturan iki öğretim üyesinden biri olarak kürsünün geleceğini hazırladı.
bununla beraber 1957 – 1961 yılları aralarında Brookhaven Milli Laboratuvarı‘nda, Princeton Üniversitesi‘nde İleri Araştırma Enstitüsü‘nde ve Columbia Üniversitesi‘nde incelemeler yaptı. Feza Gürsey’in bu dönemi onun bilimsel açıdan en bereketli dönemlerinden biri olmuş, bu sırada ona hayatının ardına kadar hayranlık duyan ve onu destekleyen Nobel Fizik Ödülü sahibi Wolfgang Pauli , atom bombasının babası olarak aşina J.R. Oppenheimer, Nobel Ödülü sahibi fizikçiler olan E. Wigner, T.D. Lee ve C.N. Yang ile tanışmış, onlarla dostluklar kurmuştu.
1961‘de sağladığı uluslararası üne ve önünde açılan yurtdışı prestijli meslek olanaklarına rağmen Türkiye’ye döndü ve ODTÜ’nün sunduğu profesörlük ünvanını kabul ederek “Odtü Teorik Fizik Bölümü‘nün kurulmasında kayda değer bir rol üstlendi.
1960‘lı yıllarda “Kiral Bakışım Kuralı“nı ortaya koyarak uzay – vakit bakışımı çalışmalarının genişletilmesine ön ayak olan Gürsey, “Kuantum renk dinamiği kuramı” çevçevesinde çalışmalara imza attı.
1974 yılına dek ODTÜ’de öğretim üyeliği görevine aralıksız Feza Gürsey, sayısız öğrenci yetiştirdi ve etkin bir araştırma grubu kurdu. 1974‘de Yale Üniversitesi‘nde kürsü başkanlığına getirildi. Feza Gürsey, 1992 yılında ABD‘nin New Haven kentinde dünyaya gözlerini yumdu.
Arananlar:https://www biyografirehberi com/etiket/yusuf-gursey/
