Giordano Bruno
Giordano Bruno Biyografisi
İtalyan rahip, filozof, okültist ve gökbilimcidir. Bruno, ayrıca Rönesans felsefesini şekillendiren filozofların en önemlilerinden biridir.
Giordano Bruno, 1548 yılında İtalya‘nın Nola kasabasında soylu bir ailenin çocuğu olarak doğmuştur. Edebiyat ve felsefe çevreleriyle erkenden ilişki kurdu. Giordano Bruno 16 yaşındayken Napoli’deki manastırlarından birinde Dominiken tarikatına girdi ve orada Thomas Aquinas’ı, eski ve yeni filozofları inceledi. Heraklitos’u ve Demokritos’u okudu ve fazla etkilendi. Kopernik sistemi ile tanışınca, Bruno tarikat mensubu bir birey olmaktan sıyrıldı ve buna yan olarak Hıristiyan inancıyla arasındaki bütün bağları koparttı. Kiliseye aleyhinde bir sistem içinde yer aldığından din sapkınlığı ile suçlandı. Bruno 28 yaşındayken dinsizlik ve sapkınlık suçlarından, hakkında dava açıldı. Buna rağmen düşüncelerinden vazgeçmedi ve Engizisyon baskısından kurtulmak için 1576 yılında önce Roma‘ya ve peşinde Kuzey İtalya’ya kaçtı.
Giordano Bruno, dinsizlik ile suçlandığı için hiçbir yerde kalıcı olarak yaşayamadı, aralıksız gezdi. Cenevre‘ye geçti, lakin orada da Jean Calvin’in kurduğu Calvincilik mezhebinin üyeleri ile çatıştı. Ardından Güney Fransa’da Toulouse’a ve Paris’e gitti; 1582 yılında Sorbonne Üniversitesi’nde bir kürsü elde etti. Londra’da eserlerinin bazılarını kitap olarak bastırdı. Londra’da ve Avrupa’da dolaştı.
Kısa bir vakit için Paris‘e gitti. Ardındaki da Almanya‘ya gitti ve eserlerini yayımlatma çabalarını sürdürdü. sonra Zürih‘e geçti. Ve sonradan öğrencisi ve aynı zamanda aristokrat olan I. Alvise Mocenigo göre Venedik’e gösteri edildi. Bu daveti kabul eden Bruno, Venedik’te Galileo Galilei (İtalyan astronom ve fizikçi) ile tanıştı.
Uzun bir aradan daha sonra baştan ülkesine dönmüş olan Bruno, çoğu kez konferans ve sunumlar verdi, bununla beraber Galileo Galilei ile düşünce ve data alışverişini geliştirdi. Bir süre sonra öğrencisi Macenigo ile tartışınca, onun kadar 1591 yılının bahar aylarında Engizisyona şikayet edildi. Bruno’ya fikirlerinden vazgeçmesi ve cihan görüşünün din sapkınlığı olduğunu kabul etmesi halinde affedileceği söylendi. Sekiz yıl hapiste kalarak tanrıya saygısızlık, ahlaksız davranış ve dinden çıkmak suçlarından soruşturuldu ve yargılandı. Uzun bir yargılamanın sonunda “kanı akıtılmadan ızdırap edilerek öldürülmesine” karar verildi. İşkence gördüğü halde, sonsuz kâinat görüşünün din sapkınlığı olduğunu kabul etmeyen Bruno ölüme mahkûm edildi ve Roma’da Campo dei Fiori meydanında önce dilini kopardılar daha sonra diri diri yaktılar.
Giordano Bruno, 17 Şubat 1600 tarihinde İtalya, Roma’da 52 yaşında ölmüştür.
Roma’da bulunan Piazza Navona meydanının tam ortasındaki heykel, 1600 yılında benzer bölgede diri diri yakılan Giordano Bruno’ya aittir.
Giordano Bruno,
“Tanrı, iradesini başat kılmak için yeryüzündeki iyi insanları kullanır; yeryüzündeki fena ahali ise kendi iradelerini dominant kılmak için Tanrı’yı kullanırlar.” demiştir…
Bruno evrenin sonsuzluğu yanına evrenin birliği ilkesini de benimser. Buna göre Ortaçağ felsefesinde temel alınan gök ile yer ayrılığını reddeder. Bruno, Tanrı’nın ve evrenin birbirinden farklı iki töz olmadığı, fakat aynı gerçekliğin iki ebedi görünümü olduğunu kabul eder. Ona tarafından her şey Tanrısal kuvvetin görünüşüdür:
“Ne gördüğüm hakikati gizlemekten hoşlanırım, ne de bunu dobra dobra açıklama etmekten korkarım. Aydınlık ve karanlık arasındaki, bilim ve cehalet arasındaki savaşa tekrar katıldım. Bundan dolayı bitmiş zorlukla karşılaştım ve cehaletin babaları olan resmi akademisyenlerin yanı sıra kalın kafalı çoğunluğun öfkesinde maksat olarak yaşadım.” “Güneş bir tane değil baki sayıdadır ve yedi gezegenin güneş çevresinde döndüğü gibi, diğer güneşler çevresinde dönen gezegenlerde vardır. Hem bu dünyalarda yaşayan bambaşka varlıklar mevcuttur.”
Eserleri :
1582 – Candelaio” (Şamdancı)
1584 – La cena de le ceneri (Küllü Çarşamba Yemeği)
1584 – Della causa” principio et uno (Niçin, ilke ve birlik üstüne)
1584 – Spaccio de la bestia trionfarı- te
1585 – De l’infinito urıiverso et mundi (Ebedi evren ve dünyalar üzerine)
1585 – De gl’heroici furori (Mertçe öfkeler üstüne)
Giordano Bruno Sözleri:
– Ölümümü bildirirken siz benden daha fazla korkuyorsunuz.
– Zaferin elde edilebilir olduğunu düşünerek yiğitçe savaştım. Ne yazık ancak ruhumun gücü bedenimden esirgenmiş. İnanıyorum ancak gelecek kuşaklar hakiki uğruna savaşmayı tüm yaşam zevklerinden üstün tutacaklardır.
– İnsanın sırf reşitlik, çoğunlukta olduğu için, kitlelerle ya da başlıca aynı şekilde düşünmek istemesi bayağılık ve düşük bir kafası olduğunun kanıtıdır. Halkın çoğunluğu ona inansın inanmasın, hakikat değişmeyen.
– Yaşamın amacı, kaderi anlayabilmektir; çünkü bu bilgi gerçek kurtuluş olan tanrı ve sonsuzla birleşme bilincine bizi yöneltebilen tek şeydir.
– Süre her şeyi alır ve her şeyi verir.
– Gömleğin birincil düğmesi hatalı iliklenince, diğerleri de yanlış gider.
– Büyücüler inanç doğru, fizikçilerin gerçeklik bir uçtan bir uca yaptıklarından daha fazlasını yaparlar.
