Aeskhylos

Aeskhylos Biyografisi

Doğumu : MÖ 525 Eleusis, Atina, Yunanistan

Ölümü : MÖ 456 Gela, Sicilya, İtalya

Antik Yunan trajedi yazarıdır. Tragedyayı seçkin bir edebiyat türü yapan ilk kişi Aeskhylos’tur.

Aeskhylos, MÖ 525-456 yılları arasında yaşamış Yunan felaket yazarıdır. Eshilos, Aiskhylos adlarıyla da bilinmektedir. Aeskhylos, Atina`nın 30 km. uzağında Eleusis’da MÖ 525 yılında doğmuştur. Soylu bir aileden yetişti.

Marathon Savaşı’nın kahramanı farzedilen ağabeyton, Salamis, Pers gibi döneminin kayda değer savaşlarına katıldığı ve ün kazandığı bilinir, yazdığı eserler dek askerlik ve yurtseverlik başarılarıyla da övündüğü, kendi hazırladığı kabir yazıtından da bellidir.
Mezar taşında şöyle yazmaktadır:
“Eurphorion’un oğlu Atinalı Aeskhylos, bu anıtın aşağıda yatmaktadır. Kendisi verimli Gela’da öldü. Herkesçe aşina değerine, Marathon ormanı ve bu değerin tadını tatmış olan uzun saçlı Persler de tanıktır.”

Antik Yunan’da facia yazarı olan Aeskhylos, Sofokles ve Euripides ile yazıları tamamen kaybolmadan günümüze ulaşan dönemin en büyük 3 tragedya şairlerinden biridir.

İlk oyunlarını M.Ö. 498 yılında yazmıştır. Hala varolan oyunları aralarında en eskisi büyük bir ihtimalle ” Persler “`dir ve M.Ö. 472 yılında oynandığına inanılır. M.Ö. 480 yılında Salamis Savaşına katılmasıyla bu öykü üzerinde ilham aldığına inanılır.

Bunun yanı sıra; içinde Agamemnon’u ilk bölümünde anlattığı Oresteia eseri de meşhurdur.

İlk defa, tragedyanın aktör sayısını ikiye çıkararak, koro yerine diyalogu ön plana getirmiştir. Maske aktörün yüzünü saklayan bir makine olmaktan çıkıp, onun karakterini de yansıtır olmuştur. Eserlerinde tanrıların belirleyici gücüne tartma vermiş; dünyayı ve insanları tanrıların, olması gerektiği gibi, iyi bir şekilde yönettiği, tanrılara ayaklanma edenlerin cezalandırılması gerektiği tezini savunarak, yerleşik düzeni , gelenekleri ve toplum ahlakını benimsemiştir. Ona göre halk tanrılar kadar belirlenen alınyazılarını kabullenmek zorundadırlar.

İlk tiyatro başarısını 484’teki şenliklerde kazandı. Sicilya’ya gitmesi ve Sirakuzai’de uzun yıllar geçirmesi, tragedyalarının bedel ve ilgi yitirmesiyle Perikles döneminin karşıt tutumuna bağlıdır. Eser sayısının 70’cilt az olmadığı hatta 90’a ulaştığı konusunda değişik söylentiler vardır. Doğrusu elde bulunan Aeskhylos tragedyaları sadece yedi adettir.

Aeskhylos, MÖ 456 Gela, Sicilya, İtalya’da 69 yaşında ölmüştür.

Oyunları:
MÖ 490 – Hiketides (Yakarıcı Kızlar)
MÖ 472 – Persler
MÖ 467 – Tebai’ye Aleyhinde Yediler
MÖ 465- Zincire Vurulmuş Prometheus
MÖ 458- Agamemnon- Oresteia trilogia
MÖ 458- Kheephoroi
MÖ 458- Eumenidler

Aeskhylos’un Manalı sözleri :
– Yemine bakıp insana inanılmaz, insana bakıp yemine inanılır.
– İyi yaşamak değil, yaşamayı iyi iyi anlamak gerçek mutluluktur.
– Tatlı şeyler, sonu iyi biten acılardır.
– Belirmek istediğin gibi ol.
– Acının ödülü tecrübedir.
– Akıllı insan aptal görünürse kazançlı çıkar.
– Dengin dengini bulmasıdır; en büyük sevinç bu dünyada.
– Dizginsiz dil bela getirir.
– Dostlarından kuşkulanmak, başa geçenlere özgü bir hastalıktır.
– Reel mutluluk iyi yaşamak yok, yaşamayı iyi bitirmektir.
– Kıskanılmayan, imrenilecek bir fazileti olmayandır.
– Mutsuzluğun ulağı edinmek da hem mutsuzluktur.
– Ölmeden önce kimse mutlu değildir.
– Öyle az birey, iyi şanslı bir dostun başarılarını kıskançlık duymadan kutlayabilir.
– Tatlı sözler, şiddetli bir öfkeye karşısında en tesirli ilaçtır.
– Yaşlılar için, öğrenmenin zamanı geçmez.
– Ihtiyarlık, gençlikten daha adildir.
– Savaşın ilk şehidi zihin,vicdan ve hakikattir.
– Savaşta verilen ilk kayıp gerçektir.