Ahmet Reşit Rey
Ahmet Reşit Rey Biyografisi
Ahmet Reşit Rey, 1870 yılında Çankırı‘da doğdu. Babası Çankırı mutasarrıfı Abdulah Şefik Efendidir. Anne tarafından Mollacıkzade ailesine mensuptur. Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde üstteki düzey bürokratlık ve bakanlıklar yapmış bir devlet adamıdır. İlk tahsilini Çankırı’da yapan Ahmet Reşit Rey babasının vefatı üstüne İstanbul’a gelerek Soğukçeşme Rüşdiyesinden mezun oldu. Mekteb-i Mülkiye-i Şahaneye devam etti. 1888’de Mülkiye Mektebi’ni bitirmiş, iki yıl öğretmenlik yaptıktan sonra 1890’da Saray Mabeyn Katipliğine küskün ve 14 yıl süreyle Abdülhamit II‘e sarayda katiplik hizmeti vermiştir.
Besteci Cemal Reşit Rey‘in ve tiyatro yazarı Ekrem Reşit Rey‘in babasıdır.
1906’da Kudüs Mutasarrıflığı, 1907’de Manastır Valiliği, 1908’de Halep Valiliği yapmıştır. 18 Ağustos 1912 tarihinden 17 Ekim 1912 tarihine değin İzmir Valiliği yapmıştır. Bu görevden ayrıldıktan daha sonra Mehmet Kamil Paşa kabinesinde Dahiliye Nazırlığı’na (Dış işleri bakanı) getirilmiştir. 1913’te Kamil Paşa Kabinesi zihin, önce Mısır‘a, daha sonra Fransa‘ya gitmiş, Mahmud Şevket Paşa‘nın öldürülmesi olayında suçlu bulunarak gıyabında idama mahkum edilince bir zaman Paris‘te bir vakit de Cenevre‘de yaşamıştır.
1919‘da yurda dönmüştür. Ahmet Tevfik ve Güvey Ferid Paşa‘ların kurduğu hükümetlerde Dahiliye Nazırlığı yaptı. Temsilci olarak Paris’e gitti. Sevr Antlaşmasını karşısında çıktığı için imzalamayarak bakanlıktan istifa etti ve siyasi hayattan çekildi.
Galatasaray Lisesi‘nde 1910-1912 yılları arası Edebiyat Öğretmenliği’de yapmıştır.
TBMM 1.Dönem İzmir milletvekilliği yapmıştır.
İstifasından sonradan edebi tercümelerde ve fikir hayatında da başarılı olmuştur. Yazarlık ve edebiyat hayatında H. Nazım takma adını kullanmıştır.
Ahmed Reşit Rey önceleri Recaizade Mahmut Ekrem ve Abdülhak Hamit Tarhan tarzında şiirler yazmıştır. Mal Varlığı-i Fünun ve Mekteb’te yazmaya başlayınca asıl kendi şahsiyetini bulmuştur. Parlak hayalleri olmakla birlikte, şiirlerinde duygudan çok mantık hakimdir. Sanat ve kavrayış bakımından realizme yakınlaşmak istemişse de romantizmden tam manasıyla ayrılamamıştır.
Eserleri şunlardır; Nazariyat-ı Edebiye (2 deri) (1912), Racine Külliyatı (5 cilt) (1934-1935), Virgil’in tercümesi, Gördüklerim Yaptıklarım (1911-1922 arası hatıraları). Keza Şehrak adı ile bir jurnal gazete çıkarmış, bu gazeteınlamıştır. İlk şiirleri ‘Nevha’ Gülşen dergisinde çıktı (1885). Şiir ve yazıları Sonradan Mekteb dergisinde çıktı, 1896’tan itibaren H. Nâzım imzasıyla Servet-i Fünun dergisinde yayınlandı. Şiirlerini kitaplaştırmamıştır.
14 Ağustos 1955’te İstanbul’da öldü.
