Ara Güler
Ara Güler Biyografisi
Fotograf sanatçısı
Türkiye’de yaratıcı fotoğrafçılığın uluslararası alanda ün kazanmış en manâlı temsilcisidir. 60. sanat yılını geride bırakmış olan, Ermeni asıllı Türk fotograf sanatçısı ve foto-muhabir.
Ara Güler, 16 Ağustos 1928‘de Beyoğlu, İstanbul’da doğdu. . Bütün adı Aram Güleryan’dır. Annesinin adı Verjin’dir. Eczacı olan babası “Dacat Güler” Giresun’un Şebinkarahisar ilçesi, Yaycı Köyü’nden 6 yaşındayken okumak için İstanbul’a gelmiş. Ara Güler 1951 yılında Kuruçeşmedeki Getronagan Ermeni Lisesi’nden mezun oldu. Lisedeyken film stüdyolarında sinemacılığın her dalında çalışırken Muhsin Ertuğrul‘un tiyatro kurslarına devam etti. Çünkü yönetmen veya oyun yazarı almak istiyordu. 1950’de Yeni İstanbul gazetesinde gazeteciliğe başlarken bununla birlikte İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesine devam etti.
Ara Güler’e lise yıllarında babası birincil 35 milimlik film makinesini ve bir resim makinesi alıp Yeni İstanbul gazetesine ‘foto muhabiri’ olarak işe girmesine yardımcı olmuştur. İlk çektiği resim ; 1950 yılında Ticaniler denen gerici bir grubun kırdıkları Gümüşsuyu’ndaki Atatürk heykelinin resmidir.
1958’de Time-Life, Paris-Match ve Der Stern dergilerinin yakın doğu foto muhabirliği görevlerini üstlendi. 1961’de askerlik görevini tamamladı ve Yaşam Dergisi‘nde fotograf birim şefi olarak çalışmaya başladı. Aynı yıllarda Henri Cartier Bresson ile tanışarak Paris Magnum Ajans‘ına katıldı ve İngiltere’de yayımlanan Photography Annual antalojisi onu dünyanın en iyi yedi fotografcısından biri olarak tanımladı. Yeniden o yılda ASMP‘ye (Amerikan Dergi Fotografcıları Derneği) tek Türk üye olarak kabul edildi.
Savaş foto-muhabirliği de yapan Ara Güler, 4 tane savaşa gitti. Katıldığı savaşlarda çektiği fotoğraflar dünya çapında dağıtılmış dergi ve gazetelerde yayımlandı. Hatta çektiği bir savaş fotoğrafı Times dergisine kapak oldu.
1962’de Almanya‘da çok az fotoğrafcıya verilen Master of Leicaünvan’ını kazandı. İsviçre‘de meydana çıkan “Camera” dergisinde kendisine özel bir sayı ayırdı. 1964’de Mariana Noris‘in ABD’de basılan “Young Turkey” adlı yapıtında fotografları kullanıldı. 1967’de Japonya‘da meydana çıkan Photography of the World anttolojisinde Richard Avedon ile birlikte bir dizi fotografı yayınlandı. 1967’de Kanada‘da açılan “İnsanların Dünyasına Bakışlar” sergisinde, 1968’de New York Çağdaş Sanatlar Galerisi’nde düzenlenen “Renkli Fotografın On Ustası” adlı sergide aynı sene Almanya‘da, Köln’de Fotokina Fuarı’nda yapıtları sergilendi. 1970’de “Türkei” adında fotograf albümü Almanya’da yayımlandı.
Sanat ve Sanat tarihi konularındaki fotografları ABD‘de Time-Life, Horizon ve Nesweek kitap bölümlerince ve İsviçre‘de Skira Yayınevi tarafından kullanıldı. 1971’de Lord Kinross‘un “Hagia-Sophia” (Ayasofya) kitabının fotograflarını çekti. Yeniden Skira yayınevince 1971 yılında, Pablo Picasso’nun 90. yaş kutlaması için hazırlanan Picasso Metamorphose et unite adlı kitap için yaptığı röportaj meşhur ressamın şatosunda gerçekleşti. Bu mülâkat sırasında fotoğraf çektirmeyi sevmemesiyle tanıdık Pablo Picasso’nun çok sayıda fotoğrafını çekmeyi başardı.
1972‘de Paris Ulusal Kitaplık‘ta sergisi açıldı. 1975‘de ABD‘ne davet edildi ve birçok meşhur Amerikalının fotograflarını çektikten sonra Marifetli Amerikalılar adlı sergisini Dünyanın birçok kentinde sergiledi. Tekrar benzer yıl Yavuz zırhlısının sökülmesini konu bölge Kahramanın Sonu adlı bir belgelere dayanan film çekti. 1979’da Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin foto muhabirliği dalındaki Birincilik ödülü’nü aldı. 1980‘de fotograflarının bir kısmı Karacan Yayıncılığın bastığı Fotograflar adlı kitabında basıldı. 1986’da Özgürlük Vakfı’nca basılan Prof. Abdullah Kuran‘ın yazdığı “Mimar Sinan kitabı”‘nı fotografladı. Aynı kitap 1987’de Institute of Turkish Studies göre İngilizce olarak yayınlandı. 1989’da Ara Güler’in Sinemacıları kitabı basıldı. 1991’de Dışişleri Bakanlığı için Halikarnas Balıkçısı‘nın (Cevat Şakir Kabaağaçlı) “The Sixth Continent” adlı kitabını fotoğrafladı.
Tüm dünyayı gezerek foto röportajlar yaptı ve bunları Magnum ajansı ile dünyaya duyurdu. sırası gelmişken İsmet İnönü, Winston Churchill, İndira Gandhi, John Berger, Bertrand Russel, Bill Brandt, Alfred Joseph Hitchcock, Ansel Adams, Imogen Cunningham, Salvador Dalí, Pablo Picasso gibi bir çok ünlü kişi ile roportajlar yapmış ve fotograflarını çekmiştir. En ünlüsü fotografcılara poz vermeyen Picasso Roportajı’dır.
Yıllarca üstünde çalıştığı Mimar Sinan yapıtlarının fotografları 1992’de Fransa‘da, ABD ve İngiltere‘de Sinan, Architect of Soliman the Magnificent adlı kitabı yayımlandı. Benzer sene “Living in Turkey” adlı kitabı İngiltere, ABD ve Singapur’da Turkish Style başlığıyla, Fransa’da “Demeures Ottomanes de Turquie” adıyla yayımlandı. 1994’de “Eski İstanbul Anıları”, 1995’de “Bir Tahsis Böyle Geçti”, “Yitirilmiş Renkler ve Yüzlerinde Yeryüzü”, fotograf kitapları yayımlandı. Ara Güler’in fotografları Paris Milli Kitaplık‘ta, ABD’de Rochester Georg Eastman Müzesi‘nde Nebraska Üniversitesi Sheldon Koleksiyonu‘nda bulunmaktadır. Köln Mueseum Ludwing’de Das Imaginare Photo Museum‘da fotografları sergilenmektedir. Ara Güler, Türk fotografının ustalarından birisi olarak dünya fotograf tarihinde de seçkin bir yere sahiptir. Belgeci bir fotograf biçiminin ustası olması ona ün kazandırmıştır.
Ayrıca Yavuz Zırhlısı’nın sökümünü anlatan “Kahramanın Sonu” adında belgelere dayanan bir film de yapmıştır.
Ara Güler hakkında bir her birine Münih Üniversitesi‘nde Almanca elde etmek üzere 6 adet doktora tezi yapılmıştır.
1975 yılında birinci evliliğini Perihan Bayan ile yapan ve 4 yıl daha sonra da boşanan Ara Güler ikinci evliliğini, 1980 yılında tanışıp 1984 yılında Suna Taşkıran Hanım ile yaptı. Eşi 2010 yılında vefat etti.
Ara Güler’in Beyoğlu’nda “Arakafe” adında bir kafesi var.
Ödülleri :
1979 – Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Birincilik Ödülü (foto muhabirliği dalında)
1999 – Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, meslekte 50 yılını dolduran gazetecilere bahşedilen “Burhan Alın Yazısı” basın hizmeti ödülü
2000 – Fransa Légion d’honneur nişanı
2004 – Yıldız Üniversitesi fahri doktora unvanı
2005 – Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Kültür Sanat Büyük Ödülü
2008 – İstanbul Fotoğraflarıyla İstanbul Turizm Özel Ödülü
2011 – Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü
Kitapları:
– Fotoğraflar (Karacan Yayınları, 1980, İstanbul);
– Ara Güler’in Sinemacıları (Hil Yayınları, 1989, İstanbul);
– Sinan, Architect of Soliman the Magnificient (Editions Arthaud, 1992, Paris; Thames and Hudson, 1992, Londra ve New York);
– Living in Turkey (Albin Michel, 1993, Paris; Thames and Hudson, 1993, Londra ve New York; Archipelago Press, 1993, Singapur);
– Eski İstanbul Anıları (Dünya Yayınları, 1994, İstanbul);
– Bir Ödev Böyle Geçti, Kalanlara Selamlama Olsun (Belli Başlı Yayın, 1994, İstanbul).
– Yitirilmiş Renkler (Dünya Yayın, 1995, İstanbul);
– Yüzlerinde Yeryüzü (Belli Başlı Yayın, 1995, İstanbul);
– Ara Güler’in 70. yaşgünü için özel olarak yapılan Ara Güler’e Hürmet kitabı (YGS Yayınları 1998, İstanbul, Hamburg);
– Babilden Sonradan Yaşayacağız, (Kısa hikayeler, Aras Yayınevi, 1996, İstanbul);
– İstanbul des Djinns (Fata Morgana, 2001, Montpellier, Fransa);
– Yeryüzünde Yedi İz (Yapı Kredi Yayınları, 2002, İstanbul);
– 100 Yüz (Yapı Kredi Yayınları, 2003, İstanbul);
– Retrospektif – 50 Sene Fotojurnalizm (YGS Yayınları, 2004, İstanbul, Bremen);
– Ara Güler (Antartist Yayınları, 2005, İstanbul);
– Ara’dan Yetmişyedi Sene Geçti (Fotografevi Yayınları, 1. Baskı 2005, İstanbul)
