Arthur Schopenhauer
Arthur Schopenhauer Biyografisi
Alman felsefe dünyasındaki ilklerdendir ve dünyanın anlaşılmaz, akılsız prensipler üzerine kurulu nedenselliklerinin olduğunu söyleyerek dikkatleri çekmiştir. Hayatı bir ıstırap olarak gören filozofun yaşadıkları felsefesini etkilemiştir.
Arthur Schopenhauer, 22 Şubat 1788 tarihinde Danzig, Polonya’da varlıklı bir ailenin çocuğu olarak doğmuştur. Babası Heinrich Floris Schopenhauer, annesi Johanna Schopenhauer’dır. Ailesi 1793 yılında Danzig’den Almanya, Hamburg‘a taşındı. Adale adında bir kız kardeşi vardı. Hamburg’taki özel bir mektep olan Hamburger Rungesche Privatschule de eğitimine devam etti. Eğitimine Gymnasium lisesinde sürdürmek istedi oysa babası kendisine Avrupa ülkelerinde genel bir eğitim seyahati yapmasını ve bu yolculuk ardından karar vermesi gerektiğini söyleyerek daha iyi bir öneride bulunur. 1803 yılında 1804 yılına kadar Hollanda, Fransa, İsveç, İsviçre, Silezya ve Prusya’da ve İngiltere’de en çok Wimbledon’da İngilizce pratiği için zaman geçirdi.
1804 yılının Eylül ayından Aralık ayına değin babasının isteğiyle Danzig’de tekrar babasının bir arkadaşı olan Jacob Kabrun’a ait şirkette ticaret eğitimi stajyerliği yaptı. 1805 yılında Hamburg’a geri geldi ve başka bir şirkette staj eğitimine devam etti. 20 Nisan 1805 tarihinde babası meçhul bir sebeple ölünce annesi kız kardeşi Kas’yi de alarak Weimar’a taşındı. Arthur, Hamburg’da yalnız kaldı.
Babasından kalan ticaret işinde olmak istemeyen Arthur yüksek liseye başlar. Hocasını sert şekilde eleştirdiği için buradan ayrılır. Özel filoloji dersleri alır. sonradan üniversiteye kaydolur. 1809 yılında Göttingen Üniversitesi‘nde tıp okumaya başlar, daha sonra felsefeye yönelir. Berlin Üniversitesi’nde felsefe eğitimi görür. “Yeter Sebep İlkesinin Dört Ayrı Kökü Üzerine” adlı çalışmasıyla 18 Ekim 1813 tarihinde Jena Üniversitesi’nden doktora derecesi alır. İlk okuyucularından biri de Johann Wolfgang von Goethe‘dir.
1814’te annesiyle birlikte Dresden’e gitti ve orada edebiyatçılarla görüşüp paylaşımlarda bulundu, şehrin varlıklı kütüphanesinden faydalandı.
1807 yılında genç yaşta kendisinden 11 yaş büyük Karoline Jagemann ile yaşadığı erotik hengâme Arthur’u ruhsal anlamda şiddetli bunalımlara soktu.
Annesi Johanna, oğlunu beğenmek yerine, kitabın şifalı otlarla ilgilenenlere yönelik olduğunu söyleyerek dalga geçer. Anne bir buluşma salonu açmıştır. Burada Johann Wolfgang von Goethe gibi devrin aydınları toplanmaktadır. Arthur birçok düşünürle düşünce münasebetinde bulunur. sonra annesi ile anlaşamadığından evden ayrılıp kendi başına yaşamaya başlar. Doğu bilgeliği ile ilgilenir. Doğu mistisizmi ve panteizmi araştırır. Isaac Newton’u eleştirir, Johann Wolfgang von Goethe’yi över.
1819 yılında İtalya‘ya yaptığı bir seyahatte Venedik, Roma, Napoli, Paestum, Milano şehirlerinde bir süre kaldı.
Arthur Schopenhauer, 1820 yılında Berlin Üniversitesi’nde öğretim üyeliğine kabul edilir. Bu dönemde Schopenhauer 19 yaşındaki şarkıcı Caroline Richter Medon’a aşık olur. İlişki, aralıklarla 10 yıl değin sürer, ama filozofun ilişkiyi resmileştirmek gibi bir niyeti yoktur. Benzer fakültede ders veren Georg Wilhelm Friedrich Hegel için: “Eserlerinin dörtte üçü safi saçmalık, dörtte biri de paradoks olan” tanımını yapar. Hegel’in dersleri ile benzer saatte ders işler. İnsanların iki seçenekten kendisini seçmesini bekler oysa yanılır. Derslere gelen olmayınca 1821 yılında seyahate çıkar. İtalya’da bir süre gezdikten sonradan her tarafta 1825 yılında Berlin Üniversitesi’ne girmek ister oysa kabul edilmez. Tercüme, derleme ve editörlük yapmaya çalışır. Yayıncılar o kadar alaka göstermez fakat o düşüncelerini destekleyen her destekleyici ifadeyi ve durumu kaydeder.
Kolera hastalığı salgını yüzünden 1831 kış mevsimini kaçtığı Frankfurt‘da geçirdi. Frankfurt’a kaçtığı zaman Caroline’nin başka birisinden olan çocuğunu bırakıp kendisiyle gelmesini ister, kadın çocuğunu bırakmayı kabul etmeyince bir daha görüşmezler.
Arthur Schopenhauer, 1833 yılında hayatının sonuna kadar kalacağı Frankfurt’a taşındı. Farklı Alanlara Yönlendirilmiş denemeler, hayata dair aforizmalar yayımlar. 1853 yılında uluslararası kamuoyunda tanınmaya başlar. “Alman felsefesinde putkırıcılık” yaptığı için övülür. Vilhelm Richard Wagner onun müzik düşüncelerine atıfta bulunur. Bazı üniversitelerde hakkında dersler verilmeye başlanır. Hayatının son yıllarını ünlü bir filozof olarak geçirir. Kendi tanımıyla, bir insan düşmanıdır ve tek arkadaşı köpeğidir.
Schopenhauer’ın babası Heinrich zengin bir tüccar, kocasından 20 yaş minik annesi Johanna ise özgürlüğüne düşkün, kendini düşünen, sosyal ortamlara meraklı bir kadındır. Anne ve babasından pozitif ilgi göremeyen Arthur Schopenhauer felsefe tarihinin en kederli filozoflarından biri olacaktır. Annesi yazılarında oğlunun mızmızlığından yakınır, onun budala bir dünya ile insanın aczi üstüne sızlanışlarının sinirine dokunduğunu belirtir. Annesine karşı duyduğu olumsuz hisler ilerdeki kadınlar hakkında negatif düşüncelerinin çoğunun temelini oluşturacaktı. Annesi 1838 yılında öldü.
Arthur Schopenhauer, Immanuel Kant‘ın en fazla değerinde verdiği öğrencisiydi. Ayrıca Schopenhauer, Friedrich Nietzsche‘nin ilk us hocasıdır.
Arthur Schopenhauer, 21 Eylül 1860 tarihinde Frankfurt, Almanya’da 72 yaşında ölmüştür.
Herhangi bir şeye inanmayan evhamlı biri olarak anılır. İçinde yaşadığı ortamın aralıksız ona musibet vereceğini düşünmektedir. Gürültüden nefret edilen şey eder. Ona göre insanların çoğunluğu hor görülmeye layıktır. Kendisi insanlardan uzak ve kendini düşünen bir hayat sürer ancak felsefesi dünyadan el çekmeyi, doğal itki ve güdülerden uzaklaşmayı öğütler. Bir nevi yeni Budizm düşler ve çileci bir yaşamı destekler. Hayat şekli konusunda kendisini eleştirenlere: “bir ahlakçının sadece kendisinin sahip olduğu erdemleri misal göstermesinin saçma olduğunu” söyler.
Eserleri :
1813 – Yeterli Sebebin Dörtlü Kökü, (Über die vierfache Wurzel des Satzes vom zureichenden Grunde)
1818-1819 – İstenç ve Tasarım Olarak Dünya, (Die Welt als Wille und Vorstellung)
1836 – Tabiattaki İrade Üzerine, (Über den Willen in der Natur)
1839 – İnsan İradesinin Hürriyeti Üstüne, (Über die Freiheit des Mensch-lichen Willens)
1841 – Ahlakın İki Esas Meselesi, (Die beiden Grundprobleme der Ethik)
1851 – Parerga ile Paralipomena, (Parerga und Paralipomena)
Türkçeye Çevrilmiş Kitapları
– Aşkın Metafiziği, Çeviren: Selahattin Hilav, .
– İstenç ve Tasarım Olarak Dünya, Çeviren: Levent Özşar,
– Parerga ile Paralipomena, Çeviren: Levent Özşar,
– Ruh Görme Üstüne, Çeviren: Levent Özşar,
– Yaşam Bilgeliği Üzerine Aforizmalar, Çeviren: Mustafa Tüzel,1998
– Hayat Bilgeliği Üstüne Aforizmalar, Hasan Ali Yücel
– Okumak, Kâğıda Dökmek ve Yaşamak Üzerine, Çeviren: Ahmet Aydoğan.
– Aşka ve Kadınlara Dair, Aşkın Metafiziği, Toplu Eserleri-1, Çeviren: Ahmet Aydoğan,
– Seçkinlik ve Sıradanlık Üzerine, Toplu Eserleri-2, Çeviren: Ahmet Aydoğan,
– Hayatın Anlamı, Toplu Eserleri-3, Çeviren: Ahmet Aydoğan,
– Okumak, Yazmak ve Yaşamak Üzerine, Toplu Eserleri-4, Çeviren: Ahmet Aydoğan,
– Üniversiteler ve Felsefe, Toplu Eserleri-5, Çeviren: Ahmet Aydoğan,
– Hukuk, Etik ve Siyaset Üzerine, Toplu Eserleri-6, Çeviren: Ahmet Aydoğan,
– İnsan Doğası Üstüne, Çeviren: Elif Şimşek,
– Edebiyat Dersleri, Çeviren: Açlık Eti Polat,
– Bilim ve Bilgelik, Çeviren: Ahmet Aydoğan,
Arthur Schopenhauer sözleri :
– İnsanları tanıdığımdan beri hayvanları daha fazla sevmeye başladım.
– bıkkınlık pek bir derttir ama, birbirini sevmeyen insanları birbirine aratır.
– Kalbin hakiki, derin barışı ve tüm ruhun huzuru yalnızca yalnızlıkta bulunur.
– İnsan hayatı, yenileceğinden hiç tereddüd etmeksizin, var olmaya hedeflemek için harcanmış bir çabadır.
– Edepli adam, terbiyesizle geçinmesini bilendir.
– İnsanın bu dünyada yalnızlık ve bayağılıktan birini seçmekten başka şansı yoktur.
– Bir insanın fena bir kişilik özelliğini hatırlamamak, zorluk ile kazanılmış parayı sokağa atmak gibidir.
