Başar Sabuncu

Başar Sabuncu Biyografisi

Oyun ve senaryo yazarı, tiyatro ve sinema yönetmeni, tercüman, sahne tasarımcısı

Başar Sabuncu, 9 Eylül 1943 tarihinde istanbul’da doğmuştur.

1961 yılında birincil ameneyimleri yaşadığı Saint Joseph Lisesi’ni bitirdi. Tiyatro mesleğine önce oyuncu olarak başladı.

Başar Sabuncu, bir zaman Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ne devam etti, daha sonra İstanbul Üniversitesi Fransız Filolojisi Bölümü’nüde okudu ancak sonlandıramadı. Bunun yanında oyun ve devamlılık yazarlığı yaptı, sinema filmleri yönetti. Peşinde çalışmalarını yazarlık ve yönetmenlik alanlarında yoğunlaştırdı.

İlk oyunu Kargalar, 1962 yılında Devlet Tiyatrosu’nca sahnelendiğinde, 19 yaşındaydı. 1964-1969 yılları arasında TRT Ankara Radyosu tiyatro bölümünde görev aldı; arasında İlyada, Don Kişot, Goriot Baba gibi başyapıtların da bulunduğu 18 yapıtı radyo için oyunlaştırdı; 100’ü aşkın radyo oyun dizisini yönetti. sonradan 1974 yılında Muhsin Ertuğrul‘un çağrısı üstüne İstanbul’da Büyük Kasaba Tiyatroları’nda rejisörlük yaptı.

12 Mart 1971 Muhtırasından sonra iki yıl dek yurt dışında Fransa’da yaşadı. Fransa’da iki yıl tiyatro araştırmalarının ardından, Türkiye’ye dönüşünde, Muhsin Ertuğrul’un çağrısı üstüne, 1974’de yönetmen olarak İstanbul Şehir Tiyatroları’na katıldı. Kurumda “Yerinden Yönetim”‘in uygulanmasına öncülük etti; Üsküdar ve Fatih sahnelerinin sanat yönetmenliği görevlerini üslendi. 12 Eylül 1980 darbesinden sonra “Aydınlar Dilekçesi” zarfında, askeri mahkemede yargılandı. Görevine son verilmesinin arkasından, Berlin’de, Schaubühne Tiyatrosu’nda İşgal oyununu yönetti.

1982-1983 yıllarında ise, Sururi-Cezzar Tiyatrosu’nda, benzersiz oyun Kaldırım Serçesi ile Şöhret Tiyatrosu’nda Brecht düzenlemesi Şvayk Hitler’e Karşısında ve Prosper Mérimée uyarlaması Kan ve Gül (Karmen) müzikli oyunlarını sahneledi.

İlk beş senaryosu başka yönetmenlerce perdeye taşındı; 1985’den başlayarak, kendi senaryolarından, altı film gerçekleştirdi. Çok sayıda milletlerarası şenlikte Türkiye sinemasını temsilcilik etti. 1988’de Londra’da British Film Institute; 1991’de Paris’te Fransız Sinematek’i; 1992’de Montpellier Festivali kadar, namına tüm filmlerinin gösterildiği saygı haftaları düzenlendi.

1988 yılında Kent Tiyatroları’na döndükten sonradan, bu kurumda ve Devlet Tiyatroları ile özel tiyatrolarda 30’u aşkın tiyatro yapıtının yönetmenliğini üstlendi. Büyük Kasaba Tiyatrosu’nun İstanbul Belediyesi karşısındaki “sanatsal bağımsızlığı” konusunda, yda emeklilik yaşını beklemeden, kurumdan ayrıldı.

1985 yılında Şener Neşeli ile “Çıplak Vatandaş” filmini çekti. 1986 yılında Müjde Ar ile de “Kupa Kızı” ve devamları filmlerini çekti.

Başar Sabuncu, 1965 yılında oyuncu, yazar Sevgi Yenen (Soysal) ile evlendi. 1971 yılında boşandılar.

Başar Sabuncu, tiyatro oyuncusu Sevil Içtenlikle Sabuncu ile evlidir.

Uzun süredir kanser tedavisi görmekte olan Başar Sabuncu, 17 Haziran 2015 tarihinde 72 yaşında istanbul’da ölmüştür.

Yönettiği sinema filmleri:
1985 – Çıplak Vatandaş
1986 – Asılacak Kadın
1986 – Kupa Kızı
1987 – Kaçamak
1988 – Zengin Mutfağı
1994 – Yolcu

Senaryosunu yazdığı sinema filmleri:
1975 – Şöhret Budalası (Istikamet: Bilge Olgaç)
1979 – Adak (Yön: Atıf Yılmaz)
1980 – Şanslı Amele (Istikamet: Atıf Yılmaz)
1983 – Şalvar Davası (Aristofanes‘den esinlenme / Istikamet: Kartal Tibet)
1984 – Namuslu (Yön: Ertem Eğilmez)
1985 – Çıplak Yurttaş
1986 – Asılacak Kadın (Pınar Kür‘ün romanından)
1986 – Kupa Kızı (Joseph Kessel‘in “Belle de Jour” romanından)
1987 – Kaçamak
1988 – Varlıklı Mutfağı (Vasıf Öngören‘in oyunundan)
1989 – Kaldırım Serçesi (TRT/TV)
1994 – Gezgin (Nazım Hikmet‘in oyunundan)

Yönettiği tiyatro oyunlarından bazıları:
1970 – Çark (B.S.) – Serezli/Aşkıner Tiyatrosu
1974 – Beyhude Dünya (Oktay Arayıcı) – İstanbul Kent Tiyatrosu
1975 – İşçi Babası Ömer Ağa ile Küçükhanımın Şöförü Recep (B.Brecht/B.S.) – Oyuncular Birliği
1976 – Ferhat ile Şirin (Nazım Hikmet) – İstanbul Büyük Kasaba Tiyatroları
1977 – Kardeş Payı (Orhan Kemal) – İstanbul Kent Tiyatroları
1977 – Zengin Mutfağı (Vasıf Öngören) – İstanbul Şehir Halkı Tiyatroları
1978 – Murtaza (Orhan Kemal) – İzmir Devlet Tiyatrosu
1979 – Hitler Faşizmi’nden Yaşam’ı Hakikiye Sahneleri (Bertolt Brecht) – İstanbul Kent Tiyatroları
1980 – Bahar Noktası (W. Shakespeare) – İstanbul Kent Tiyatroları
1981 – İşgal (B.S.) – Shaubühne/Berlin
1982 – Kaldırım Serçesi ( B. Sabuncu) – Sururi/Cezzar Tiyatrosu
1984 – Şvayk Hitler’e Karşısında (Bertolt Brecht) – Şan Tiyatrosu
1985 – Kan ve Gül (Prosper Mérimée/Carmen’den uyarlama) Şöhret Tiyatrosu
1990 – Bay Hiç / Sonsuzluk Kitapçı (Sabahattin K. Aksal) – İstanbul Kent Tiyatroları
1991 – Kasırga (William Shakespeare) – İstanbul Devlet Tiyatrosu
1992 – Hazin Bir Komedi (Şefik Onat) – İstanbul Büyük Kasaba Tiyatroları
1993 – Sular Aydınlanıyordu (Nezihe Meriç) – İstanbul Kent Tiyatroları
1994 – Palto (Nikolay Vasilyeviç Gogol) – İstanbul Kent Tiyatroları
1995 – Kanlı Nikah (F. G. Lorca) – İstanbul Kent Tiyatroları
1997 – Bir Soy Krallığım (Shakespeare/Sabuncu) – İstanbul Şehir Tiyatroları
1998 – Balkon (Jean Genet) – Tiyatro Stüdyosu
1999 – Romeo ile Juliet (W.Shakespeare) – İstanbul Büyük Kasaba Tiyatroları
2001 – Herkes Aynı Bahçede (Anton Çehov/Sabuncu) – İstanbul Kent Tiyatroları
2007 – Beyazıt (Jean Racine) – İstanbul Şehir Halkı Tiyatroları

Sahnelenmiş tiyatro oyunları:
1962 – Kargalar – Devlet Tiyatrosu
1966 – Şerefiye – Devlet Tiyatrosu (1966-68) / Nürnberg (1984) / Amsterdam (1988)
1969 – Çark – Devlet Tiyatrosu (1969) / Serezli-Aşkıner Tiyatrosu (1969)
1971 – Zemberek – Dostlar Tiyatrosu (1971) / Ankara Deneme Sahnesi (1972)
1972 – Mutemet Ali Rıza Beyin Yaşanmış Yaşam Hikayesi – Devlet Tiyatrosu (1972) / İstanbul Ş.T. (1974)
1975 – İşçi Babası Ömer Ağa İle Küçükhanımın Şöförü Recep (Brecht’E “Nazîre”) – Oyuncular Birliği
1974 – Memurlar – İti Yayını (1974) / Ankara Test Sahnesi (1974)
1977 – İşgal – İstanbul Şehir Halkı Tiyatrosu (1977) / Berlin Schaubühne (1981)
1982 – Kaldırım Serçesi – Gülriz Sururi–Engin Cezzar Tiyatrosu
1983 – Kan ve Gül (Prosper Mériméé/Carmen’den uyarlama) Şan Tiyatrosu
1989 – Sayın Muhbir Vatandaşlar – Yeditepe Oyuncuları
1997 – Bir Soy Krallığım (Shakespeare’den Kurgulama) – İstanbul Şehir Tiyatrosu
2001 – Cümbür Cemaat Benzer Bahçede (Çehov “Çeşitleme”) – İstanbul Kent Tiyatrosu
2010 – Lades Veya Aile Ocağı – Müjdat Gezen Tiyatrosu