Benjamin Franklin

Benjamin Franklin Biyografisi

Amerikalı editör, yazar, kaşif, bilim adamı, diplomat ve siyasetçi. Thomas Jefferson ve John Adams ile birlikte özgür bildirgesini hazırlamıştır, bu sebepten Amerika Birleşmiş Devletleri’nin kurucularından biridir. Ülkesinin temellerinin oluşmasında büyük bir payı olmasının yanı sıra, paratonerin mucididir. Güneş ışığından daha fazla adet edinmek için, saat uygulamasını da ilk olarak başlatan Franklin için bir antolojide, buluşları ve başarılarından bahsedildikten sonra “Benjamin Franklin şair hariç her şeydir” denilmiştir.
Benjamin Franklin, 17 Ocak 1706‘da, onyedi çocuklu bir ailenin oğlu olarak Amerika’da doğdu. Kalabalık ailesinde, anne babasının önceki evliliklerinden olan üvey kardeşleri de vardı. Sabun ve mum imalatçısı olan babası Josiah Franklin’in onbeşinci, annesi Abiah Franklin’inse sekizinci çocuğuydu. Küçüklüğünde yüzmeyi çok seviyordu ve iyi bir yüzücü olarak bilinmekteydi.

10 yaşında okulunu bırakarak bıçakçılık yerine getirmek üzere çıraklığa başladı. Bu konuda başarılı olamayacağını anlayıp, 12 yaşında, basımevi yöneten ve liberal bir gazete yayınlayan ağabeyi William Franklin’in yanında çalışmaya başladı. 1722’de hemen şimdi 16 yaşındayken, orta yaşlı bir kadının kişisel mektuplarından oluşan ilk tefrika “Silence Dogood”u yazdı. Ben’in seri düşünme becerisi ve dinç vücudu, yayıncılık için oldukça uygundu ve fazla geçmeden, ülkenin en başarılı yayıncılarından biri oldu. Ancak kça zorlaşmaya başladığında, şirketiyle olan tüm bağlarını kopardı ve 1723’te Boston’dan ayrılmaya karar verdi.

New York’a yerleşmeyi düşünmesine rağmen, kentte yayıncıya ihtiyaç duyulmaması nedeniyle, Philadelphia‘ya gitti. Kente vardığı ilk gün, onu çok etkileyen Deborah Read’le tanıştı ve ona aşık oldu. 1729’da ortağıyla birlikte “Pennsylvania Gazete”i satın aldı ve gazete Benjamin Franklin’in yönetiminde ülkenin en fazla okunan yayınlarından biri haline geldi. 1730’da Deborah Read’le evlenmesinin ardındaki, nükteli sözleri ve akıllıca tavsiyelerine yer verdiği ve adını, Franklin’in yakın arkadaşı kaptan John Paul Jones’un vaftiz edildiği savaş gemisi Poor Richard’dan alan, Poor Richard: Lahza Almanack , (Yoksul Richard: Almanak) gazetesini kurdu. Epeyce popüler olan gazetede Franklin’in yayınladığı deyişlerinin ünü günümüze kadar gelmiştir.

1732–1757 yılları aralarında yönetmenliğini yaptığı gazetede Richard Sounders imzasıyla yazılar yazdı. Siyaset, felsefe, bilim, iş ilişkileri gibi konuların tartışıldığı Junto adlı bir kulüp, dışında kütüphane, hastane ve yangına karşı sigorta şirketi de kurdu. Basımevlerini çoğalttı.

1731’de birincil oğlu William Franklin, 1732’de ise Francis Franklin dünyaya geldi.

1736’da oğlu Francis’in acı kaybından sonradan, Philadelphia meclis sekreteri oldu ve siyasete atıldı. 1736 yılında Amerika’nın ilk gönüllü itfaiye şirketlerini kurdu.

1743’te kızı Sarah Franklin doğdu ve aynı sene kasırga hareketlerinin gözlemlenebileceği sonucuna vardığı incelemeler yaptı.

1744’te tasarımını kendisi yaptığı ve “Pennsylvania Şöminesi” adını verdiği sobayı halka tanıttı. Epeyce alaka görebilen bu yeni soba, tasarımı geliştirilerek günümüzde “Franklin’in Sobası” olarak anılan modelin ilk versiyonuydu.

1748’de yayıncılıktan emekli olmasından 2 yıl sonra, Pennsylvania meclisine seçildi ve arazi vergisine karşısında olan büyük ailelerle mücadele etti. İngiliz Amerikası postalarının genel müdürlüğüne getirildikten sonra posta servisinde değişik düzenlemeler yaptı. Bu dönemde, elektrik mekanizmasıyla ilgili çalışmalar yapan Franklin, elektrik yüklerindeki pozitif ve eksi uçlarını keşfetmesiyle “Elektriğin Korunumu” ilkesini ortaya attı. Fırtınalı bir havada uçurtma uçurarak gerçekleştirdiği deney sonunda, şimşeğin elektriksel olduğunu keşfetti., iki yardımcısını elektrik çarpması nedeniyle trajik biçimde kaybettiği bu deneyler esnasında Paratoner‘i de keşfetti. Ayrıca, güneş ışığından daha artı adet edinmek için, saat uygulamasını başlattı.

1757‘de “Kuzey Amerika Sömürgeler İsyanı”nın başlangıcında, sömürgelerde yaşayanların şikayetlerini Londra‘ya iletmekle görevlendirilen Franklin, 1765‘teyse, koloninin damga devlete ait kanununa karşısında itirazlarını Lord Grenville‘le görüştü.

1772‘de sömürge halkına karşı hakaretler içeren mektuplarını ele geçirdiği Massachusetts valisi Hutchinson‘u ele vermesiyle kolonideki itibarının artmasından daha sonra, Amerikan Kongresi’ne milletvekili seçildi. 1776‘da Thomas Jefferson ve John Adams ile birlikte özgürlük bildirgesini hazırladı.

Eylül 1776’da kongre, idareli ve askeri destek dilemek üzere arasında Franklin’in de bulunduğu üç şahsiyet bir komisyonu Fransa‘ya yolladı. Franklin, Fransız dışişleri bakanı Charles Gravier ile görüşmelerinde fazla başarılı oldu. 1775–1783 Amerikan Özgür Savaşı sonunda İngiltere ile uzlaşma görüşmelerini sürdürmek üzere seçilen diplomatlardan birisi olarak İngiltere‘ye gitti. İngiltere ile barıştırma antlaşmasının imzalanmasından daha sonra 1785‘te Amerika‘ya döndü.

1787‘de Philadelphia Anayasa Kurultayı‘nın çalışmalarına katılan Franklin, 17 Nisan 1790’da 84 yaşında hayatını kaybetti.

Benjamin Franklin’in yüz dolarlık banknot üstünde resmi vardır.

Kendi Ağzından

“İnsan paranın sahtesini yapar, para da insanın.”

“Delilik aynı şeyi daima yapıp ayrı netice beklemektir.”

“Bu dünyada muhakkak bir şey var ise o da vefat ve vergidir.”

“Kim seni kendinden daha fazla kandırdı?”

“Görmek kolay, önceden görmek zordur.”

“Açgözlülük ile mutluluk birbirlerini hiç görmezler.”

“İnsanlar tekrar tekrar kahraman olamazlar fakat tekrar tekrar insan olabilirler.”

“İyi mazeretler bulmayı başaranların, başka şeyler başarabildiği fazla arada bir görülür.”