Dr.John Nash

John Nash Biyografisi

John Forbes Nash, 1928 doğumlu Amerikalı matematikçi. Oyun teorisi ve diferansiyel geometri üzerine çalışan Nash, 1994 Nobel Ekonomi Ödülü’nün sahibi. Daha geniş kitleler tarafından tanınması, “Us Oyunları” adlı filmde Russell Crowe tarafından canlandırılmasıyla gerçekleşti.
John Forbes Nash, 13 Haziran 1928’de Batı Virginia, Amerika’da dünyaya geldi. Oğluyla benzer adı içeren baba John Nash, Teksas A&M Üniversitesi mezunu bir elektrik mühendisi, annesi Margaret Virginia Martin ise bir Latince ve İngilizce öğretmeniydi, Batı Virginia Üniversitesi mezunuydu. 16 Kasım 1930’da kız kardeşi Martha doğdu. İlkokuldan önce anaokuluna kaydolan Nash, henüz çocukken Compton’s Picture Encyclopedia adlı resimli ansiklopediyi okuyor ve çoğu şey öğreniyordu. Time Dergisi de ilgisini çekiyordu. Mutlu bir çocukluk geçirdi.

12 yaşındayken evde kendi kendine deneyler yapmaya başladı. O zamanlarda da insanlarla çalışmayı yok, kendi kendine olmayı sevdiği belliydi. Kız kardeşi alışılagelmiş bir çocuktu ama Nash öteki çocuklardan fazla fa, şakaları Nash’e ilginç geliyordu, kısa sürede kendini herkesden soyutlamıştı. Annesi ve babası, Nash’in kitap merakını gördükleri için ona bir yetişkin gibi davranmaya, eğitimini özendirme etmeye başladılar.

Nash’in matematik sevdasını ortaya çıkaran eser, lise yıllarında okuduğu, E.T. Bell’in “Men of Mathematics” adlı kitabı oldu. Lisede okuduğu sırada Bluefield College adlı üniversiteden dersler almaya başladı. Liseyi bitirdikten daha sonra Westinghouse bursuyla Carnegie Institute of Technology adlı üniversiteye kaydoldu, bölümü ise kimya mühendisliğiydi. Oysa Nash bu bölümden ayrılarak kimya bölümüne, daha sonra da matematiğe geçti. 1948 yılında ayrıca lisans, ayrıca de master derecesini aldı. Mezun olduktan sonradan bir deniz filosu projesi üstünde çalışmaya başladı.

Nash bir süre sonra “Denkleştirme Kuramı” üzerine amaçlamak nedeniyle Princeton Üniversitesi’ne gitti. Keza Princeton’dan keza de Harvard Üniversitesi’nden teklif gelmişti ancak ailesinin yaşadığı yer olan Bluefield’a yakınlığı ve akademisyenlerinin Nash’e gösterdiği alaka bir uçtan bir uca, Princeton’a gitmeyi tercih etti. 1950 yılında doktorasını buradan aldı. Doktora tezi, daha sonra “Nash Dengesi” adını taşıyacak olan, “Oyun Teorisi”nin en önemli parçalarından olan bir çalışmaydı. Bu çalışması 3 makaleyi beraberinde getirdi; “Equilibrium Points in N-person Games” (1950), “The Bargaining Problem” (1950) ve “Two-person Cooperative Games” (1953). Ayrıca cebirsel geometri alanında önemli çalışmalar yaptı. 1951’de Massachusetts Institute of Technology’de (MIT) öğretmenlik yapmaya başladı. 1959’da bu görevinden istifa etti.

1998 tarihli John Nash biyografisi “A Beautiful Mind”, Nash’in homoseksüel ilişkilerindenu saklamamıştı ve çevresi tarafından hor görülmemişti. Kitabın yazarı, Nash’in üniversitedeki erkek arkadaşlarıyla toplantı odasında öpüştüklerini ve bu müşteri davranışlardan çekinmediğini anlatıyordu. Fakat üniversite sonrası devlet işlerinde çalışırken bu durumu kabul görmemişti, hatta “uygunsuz davranış” sebebiyle tutuklanmış ve işinden kovulmuştu. Eşi Alicia’yla yapılan bir röportajda Alicia, Nash’in homoseksüel ya da biseksüel olmadığını söylemişti ama Nash bunu hiçbir süre açık bir şekilde reddetmedi.

Nash, 1958 yılında şizorfeni belirtileri göstermeye başladı. Oysa Princeton’da geçirdiği 4 yıl boyunca (1945 – 1949) kayıtlarda yalnız yaşadığı görünse de, bir oda arkadaşının olduğunu düşünüyordu. 1959 yılında yatırıldığı hastanede kendine güvensizlik, bunalım ve paranoyak şizofreni tanıları kondu. Paris ve Cenevre’de bir zaman yaşadıktan sonradan 1960’ta Princeton’a geri döndü, 1970’e kadar çoğu defa hastaneye yattı. Bu yıllarda hap tedavisini kesmeye karar verdi. Biyografisinin yazarı Sylvia Nasar’a göre yavaşça iyileşmeye başladı, bu süreçte eşi de ona büyük takviye verdi.

Nash, çalışmalarının karşılığını almaya 1978 yılında başladı. Bu sene “John Von Neumann Kuram Ödülü”nü, 1994’te ekonomi dalında Nobel Ödülü’nü, 1999’da “Leroy P. Steele Ödülü”nü aldı.

2001 yapımı “A Beautiful Mind” (Fikir Oyunları) adlı film, John Nash’in hayatından esinlenilerek yapıldı ve film 4 Akademi Ödülü kazandı. Mantıksal Bağ, benzer adlı biyografi üzerine yazılmıştı. Ancak bu yaşam öyküsü ve Nash’in hakiki hayatı arasında örtüşmezlikler vardı.

Massachusetts Institute of Technology’de, El Salvador’lu bir fizik öğrencisi olan Alicia Lopez-Harrison de Lardé ile tanıştı. İkili Şubat 1957’de evlendi. 1959 yılında eşi Nash’i şizofreni tedavisi için düşünce hastanesine yatırdı. Bu olaydan derhal sonra oğulları John Charles Martin dünyaya geldi ancak 1 yıl dek ismi konulmadı çünkü Alicia, eşinin de bu konuda bir düşünce vermesini istemişti. John Martin de babası gibi bir matematikçi oldu ve sonraları ona da şizofreni teşhisi kondu. Nash, Eleanor Stier’den 19 Haziran 1953 doğumlu bir çocuğa daha sahipti ama ne annesiyle ne de çocuğuyla yakın ilgisi oldu.

Alicia Lopez- John Nash çifti 1963’te boşandı ve 1970’te her yerde biraraya geldi. Bu tarihten itibaren darılıp barışan çift, kendileri hakkında “aynı çatı altındaki iki tanıdık olmayan” benzetmesini yapmıştı. Nash 1994’te Nobel Ödülü’nü kazandıktan daha sonra aralarını düzelttiler ve 1 Haziran 2001’de yeniden evlendiler.

Nash, 1945 ve 1996 yılları arasında 23 bilimsel çalışma yayınladı, keza “Essays on Game Theory” (1996) ve “The Essential John Nash” isimli kitapları yazdı. bununla birlikte “Hex” ve “So Long Sucker” adlı 2 popüler oyunun yaratıcıları arasında. Princeton’da matematik üzerine araştırmalar yaptı.

John Nash’in hayatı Sylvia Nasar göre ‘Zihin Oyunları‘ adıyla kaleme alındı.Yönetmenliğini Ron Howard‘ın üstlendiği 2001 yapımı filmde, meşhur matematikçiyi Russell Crowe, eşini ise Jennifer Connelly canlandırdı.

John Nash, 24 Mayıs 2015 tarihinde New Jersey‘de içinde bulunduğu taksinin kaza yapması sonucu 87 yaşındahayatını kaybetti. Kazada Nash’in eşi Alicia da yaşamını yitirdi.