Elijah Muhammed

Elijah Muhammed Biyografisi

ABD’de İslam Ümmeti olarak da aşina “The Nation of İslam” Amerikan İslam Misyonu adlı Siyah hareketinin ikinci ve en manâlı lideridir.
Elijah Muhammedoğmuştur. Ortakçılıkla geçinen eski bir köle ailesinin oğluydu. Başlıca adı Elijah (Eliya) Poole’dur. 1923 yılında babası ve kardeşleriyle birlikte iş seslenmek için Detroit’e göç etti.

1930 yılında “The Nation of İslam” hareketini kuran Wallace D. Fard’ın 1931 yılında yardımcısı oldu. 1931’de Şikago’ya artan bir şekilde orada “The Nation of İslam”’ın ikinci mabedini kurdu. 4 Mayıs 1933 tarihinde Fard polis göre Detroit’ten sürülünce hareketin başına Elijah Muhammed geçti. 1934’te Fard’ın ortadan kaybolması üzerine hareketin önderi oldu. 1942’de Chicago’ya gitgide artarak hareketin merkezini orada baştan kurdu. Ancak birçok zorlukla karşılaştı; polis ve kilisenin baskısı yüzünden aralıksız barınabilecekleri bir yapı kiralayamadı.

1942 yılında II. Dünya Savaşı sırasında yandaşlarına askere yazılmama çağrısında bulununca Askerlik Yasası’nı çiğnemekle suçlanarak hapse atıldı, 1946 yılına dek hapiste kaldı. Savaş sonrasında ağır fakat sürekli bir çalışmayla İslam Ümmeti hareketini örgütledi.

1952 yılında etkili bir hatip olan Malcolm X’in katılmasıyla The Nation of İslam’ın asıl gelişmesi başladı. Onun, hareketin resmî sözcüsü sıfatıyla ülkenin çeşitli yerlerinde yaptığı ateşli konuşmalarının etkisiyle, savaş her tarafında gösterdikleri fedakârlıklara rağmen beyazların büyük zulmüne mâruz kalan binlerce zenci, kendilerine Amerika Birleşik Devletleri’nde öbür bir eyalet kurmayı vaad eden ve beyazlardan daha üstün bir ırkı temsilcilik ettiklerini söyleyen E. Muhammed’e ümit bağlamaya başladılar.

Hemen her büyük şehirde mâbedler ve ayrıca Chicago’da İslâm Üniversitesi adıyla bir öğretim merkezi kuruldu. başkaca çeşitli fabrika, meslek yeri ve tarıma kullanışlı topraklar satın alınarak harekete maddî bir esas kazandırılmaya çalışıldı. bu arada sağlığı gittikçe bozulan E. Muhammed 1959’da sıcak bir iklimi olan Phoenix şehrine taşındı ve 1961 yılından itibaren kendi görüşlerini yansıtan Muhammad Speaks adlı haftalık gazeteyi çıkarmaya başladı. Bu yayın kısa zamanda Amerika Birleşmiş Devletleri’nin en yüksek tirajlı zenci gazetesi haline geldi.

Örgüt programı, Siyah Amerikalıların öbür bir halk ve Siyahların Allah’ın seçkin kulları olduğunu öngörüyordu. Muhammed, özellikle mavi gözlü şeytanlar şeklinde adlandırdığı beyazlara karşısında aydınlık söylevleriyle ünlendi. Lakin sonraki yıllarda beyazlara karşısında tutumunu yumuşattı ve ırklar arasındaki çatışmadan fazla Siyahların kendi aralarındaki yardımlaşma üstünde durmaya başladı. Ayrılıkçı görüşleri yüzünden, önde gelen yandaşlarından Malcolm X’in hareketten ayrılmasına yol açtı.

Yardımcısı Malcolm X, Elijah Muhammed’in kendisinin peygamberliğini bildiri etmesi, siyahların üstün halk olduğu düşüncesi ve beyaz ırkın şeytanlığı söylemesi ve zinanın günah olmadığını savunması; islam itikadına uymadığı gerekçeleriyle onun örgütünden 8 Mart 1964 tarihinde ayrılıp kendine İslam Ümmeti adında bir siyahi örgüt kurdu. Arkasında da hacca gitti.

Aralarının açılmasının bir sebebi de, Elijah Muhammed’in kendi sekreterleriyle zina ettiğini öğrenen Malcolm X’in bu durumu hareketin bütün sorumlularına bildirmeye karar vermesiydi.

Malcolm X, daha hacca gitmeden önce E. Muhammed’in öğretilerinin İslâmiyet’ten ne kadar uzaktan olduğunu anlamaya başlamıştı. Özellikle onun Fard’ı Tanrı bilmesi, âhiretin reel olmadığını söylemesi, kendini peygamber ilân etmesi ve İslâmiyet’i zencilere kasıtlı olarak bir din olarak tanıtması gibi hususlar hatalı bir yolda olduğunu açık açık gösteriyordu. E. Muhammed, nutuklarında ve yazdığı kitaplarda Hıristiyanlığı sert biçimde eleştirmesine karşın Kur’ân-ı Kerîm’den fazla Kitâb-ı Mukaddes’ten nakillerde bulunur ve Kur’an’ı kendi hatalı ve temelsiz fikirlerine tarafından yorumlardı.

Bunun için bu ikisinin arası açıldı. Malcolm X, 21 Şubat 1965’te suikast sonucu öldürülünce Elijah Muhammed onu öldürtmekle suçlandıysa da bir basın toplantısı aracılığıyla bu suçlamayı reddetti.

Hareket mensuplarına ibadet olarak yalnız mâbedde otururken ya da ayakta dururken Fâtiha’nın İngilizce mealini okumayı ve her aralık ayında otuz gün oruç tutmayı öğretmişti. 1959’da umreye bu arada Türkiye, Mısır, Suriye. Ürdün, Sudan. Habeşistan. Suudi Arabistan ve Pakistan’a yaptığı ziyaretlerde İslâm ulemâsının onu hatalı öğretilerinden vazgeçirme teşebbüsleri sonuçsuz kaldı. Nitekim 1972 yılında verdiği bir demeçte kendi kurduğu “yeni İslâm’ın “beyazların kurduğu eski İslâm’a şampiyon geleceğini söylediği görülür.

Elijah Muhammed, 25 Şubat 1975 tarihinde Chicago’da 78 yaşında öldüğünde geride 22 çocuk bırakmıştı.