Eugene İonesco

Eugene İonesco Biyografisi

Eugene İonesco, oyunlarındaki içerik ve anlatım özellikleriyle, tiyatro sanatına yeni bir anlayış getirmiş, bu alanda ihtilal sayılacak metamorfoz gerçekleştirmiş, absürd tiyatro akımını yaratmış bir öncü’dür.

Eugene İonesco, 26 Kasım 1909 tarihinde Slatina, Romanya’da doğmuştur. Babası Romanyalı, annesi Fransız yahudisiydi. Doğduktan kısa bir vakit sonra Paris’e taşındılar. 13 yaşına geldiğinde anne babası boşandığı için babasıyla Romanya’ya taşınarak eğitiminin geri kalanını burada tamamladı. 1928 – 1933 yılları arasında okuduğu Bükreş Üniversitesinde Fransız Dili ve Edebiyatı bölümünden mezun olarak öğretmenliğe başladı. Şiir ve edebiyat eleştirileri yazdı.

1936 yılında Rodica Burileanu ile evlendi. Sıradışı çocuk öykülerini ithaf ettiği bir kız babası oldu. 1938 yılında bir burs kazanarak doktorasını gerçekleştirmek üzere Fransa’ya gitti. II. Dünya savaşı esnasında Marsilya’ya taşındı. 25 Ağustos 1944 tarihine Fransa’nin alman işgalinden kurtulmasından sonradan her yerde Paris’e taşındı.

Eugene İonesco, 1967 yılında İsɾail‘e gideɾ ve daha sonɾa öz yaşam öyküsünde yahudi kökenli olduğunu açıkladı.

Başlangıçtan itibaren çalışmalarında Dadaizm ve Sürrealizm akımları etkin oldu. Bilhassa Antonin Artaud’un “Izdırap Tiyatrosu”, Andre Breton, Robert Desnos ve Tristan Tzara’nın kara mizahı onu etkiledi. Dadaist Alfred Jarry‘nin kurduğu “patafizik” akımında yer aldı. Hem Franz Kafka, Dostoyevski ve Samuel Beckett onu etkileyen önemli yazarlar oldu. Oyunları acı çekme, dehşet, afet, kibarlığın boşunalığı gibi temalar üzerine kuruludur.

Realist, psikolojik tiyatroya aleyhinde, varoluşun saçmalığını, beylik yaşamın anlamsızlığını, insanların iletişimsizliği ve kişinin kendini gerçekleştiremeyişini oyunlarına konu ederek “absürd tiyatronun” başlıca örneklerini verdi.

Oyunlarında, tragedya-fars, gerçeklik-aldatıcı görünüş, olağan-doğaüstü gibi karşıt ilkelerden yola çıkarak, komik olanda trajik olanı, trajik olanda gülünç olanı birlikte göstermeye çalıştı, Düz aklı, mantığı ve dilin anlam yükünü yıktı; grotesk ve gerçeküstücü öğeleri kullanarak, kent soylu yaşamı karikatürleştirdi. Çok anlamlı, simgesel bir anlatım doğrultusunda, amaçsız seslerden, kalıp sözlerden, mantık yanlışlarından yararlanarak dili abesleştirdi, oyunun dilini absürdün anlatımı olarak kullandı.

1969 yılında Milli Tiyatro Ödülünü aldıktan sonra 1970 yılında kendi başvurusu ile Fransız Akademisine seçildi.

Eugene İonesco, 1936 yılında Rodica Burileanu ile evlendi. Sıradışı çocuk öykülerini ithaf ettiği bir kız babası oldu.

Eugene İonesco, 28 Mart 1994 tarihinde Paris, Fransa’da 85 yaşında ölmüştür. Paris’teki Montparnasse Mezarlığı’na gömülmüştür.

Eugene İonesco, Gergedanlar oyununda ikinci dünya savaşı öncesinde başlayan, sonradan Avrupa’yı kasıp kavuran bütüncül rejimlerin insanlığı nasıl yavaş yavaş ele geçirdiğini anlatır. Yazar söz konusu dönüşümden duyduğu kaygı için şunları söyler:

“… pat diye bire ortaya çıkan bir düşüncenin bulaşıcı bir hastalık gibi yayılması. Yeni bir din, bir öğreti, bir fanatizm sürükleyiveriyor insanları… Bilmem hiç dikkatinizi çekti mi, halk müziği sizin düşüncelerinizi artık paylaşmıyorsa, sanki canavarlarla karşı karşıyaymışsınız duygusu uyanıyor insanda. Mesela gergedanlarla. Gergedanların saflığı, bununla birlikte acımasızlığı var onlarda. Onlar gibi düşünmüyorsanız göz kırpmadan öldürebilirler sizleri.”

Eugene İonesco, bu oyunda Fransızların Alman işgali altındayken Nazi barbarlığına aleyhinde koymamalarını güçlü olarak kınar. Anti-Nazi bir oyun olarak nitelediği Gergedanlar kaderin bir cilvesi olarak başta Almanya’nın Düsseldorf kentinde sahneye koyulmuş. Oyuncular elli kez sahneye çağrılmış.

Ödülleri :
1959 – Tours Festivali Film Ödülü
1963 – Prix Italia
1966 – Society of Authors Theatre Prize
1969 – Grand Prix National for theatre
1969 – Monaco Grand Prix
1970 – Austrian State Prize for European Literature
1973 – Kudüs Ödülü

Eserleri :
1948 – La Cantatrice chauve (Kel Kantocu ya da Kel Şarkıcı)
1951 – La Leçon (Ders)
1952 – Jacques ou lasoumission (Jacques ya da boyun eğme)
1952 – Les Chaises (Sandalyeler)
1953 – Gelinlik kız
1953 – Önder
1954 – Amédée ou comment s’en débarrasser (Amédée ya da nasıl başından atarsın onu)
1958 – Tueur sans gages (Gönüllü Katil)
1959 – Rhinocéros (Gergedanlar)
1962 – Le Roi se meurt (Kral Ölüyor)
1963 – Le Piéton de l’air (Hava Yayası)
1964 – La Soif et la faim (Arzu ve Susuzluk)
1972 – Macbett (Macbett)
1973 – İki Şahsiyet Hırgür
1974 – Yalnız Adam
1981 – Ölüler Arasındaki Yolculuklar
1999 – Cehennem Günlüğü
1955 – L’impromptu de I’Alma, ou le cameleon du berger ( Doğaçlama ya da Çobanın Bukalemunu)

Kuramsal yazıları :
1962 – Notes and Counternotes (Notlar ve aleyhinde notlar)
1966 – Fragments of a Journal (Günlükten parçalar)
1973 – Le Solitaire (Fal)
1980 – Journeys among the Dead (Ölüme yolculuklar)