Francisco Franco
Francisco Franco Biyografisi
İspanya İç Savaşı’nda Milliyetçi Cephe’nin önderi olan İspanyol General. 1936– 1939 yılları aralarında gerçekleşen iç savaş sonrasında ülkenin idaresini bırakmamış olan Franco, ülkeyi 36 sene boyunca diktatörlükte yönetmiştir. Lakabı El Caudillo (Önder)’dir.
Francisco Franco veya bütün adıyla Francisco Paulino Hermenegildo Teódulo Franco y Bahamonde Salgado Pardo de Andrade, 4 Aralık 1892 tarihinde, Ferrol, Galicia, İspanya’da dünyaya geldi. İki asırdan beri her üyesi kesintisiz deniz kuvvetlerinde yüksek rütbelerle hizmet vermiş olan bir aileden gelen Franco, babası gibi bir deniz kuvvetleri subayı olma yolunda ilerliyordu. Fakat İspanya ile Amerika arasında gerçekleşen savaşın peşinde neredeyse tüm donanmasını kaybetmiş olan ülke, yeni deniz subaylarına gereksinim durmadığından Franco da aile geleneğini bozarak kara harp okuluna tescil oldu.
1907 yılında akademiye giren Franco, 1910 yılında okuldan mezun oldu ve de Fas’da atama aldı. Savaşini en fazla Fas cephesinde göstermişti ve savaşta öyle fazla yüksek rütbeli subay hayatını kaybetmişti. Bu boşluğu yüklemek için genç subayları terfi ettiren İspanyol ordusu, iyi bir sicile sahip olan Franco’yu da es geçmedi. 1916 yılına gelindiğinde, hemen şimdi 23 yaşında olan Franco, şimdiden yüzbaşı rütbesine yükselmişti. El Biutz’de gerçekleşen bir talimde ağır yaralanan ve bir testisini kaybeden Franco, bu değin kötü bir patlamadan sağ çıkabildiği için orduda Baraka (Uğurlu) lakabını kazandı ve de 1917 yılında binbaşı rütbesine yükseltildi. 1923 yılına gelindiğinde yarbay olan Franco, aynı sene Maria del Carmen Polo ile evlendi; çiftin 1926 yılında tek çocuğu olan Maria del Carmen dünyaya geldi.
1932 yılında İspanya’da monarşinin sona ermesi ve demokratik düzenin kurulması sırasında, Franco taraf tutmayarak apolitik bir davranış sergiledi. Ama kısa süre içerisinde demokratlarla arası bozuldu ve de 1936 yılında Kanarya Adaları’na sürgün maiyetinde bir atamayla gönderildi. 18 Temmuz 1936 tarihinde askeri ayaklanma ilan eden Franco, ertesi gün Fas’a geçerek burada bulunan ordunun denetimini bir günde ele geçirdi. sonradan İspanya’ya hareket eden Franco, 3 yıl sürecek olan iş savaşı başlatmış oldu. 1936 yılında ayaklanmanın başlamasıyla askeri ve yönetimle ilgili yönetici olarak atanan Franco, isyan esnasında ülkede tam bir yoklama kuramasa da, 30 Ocak 1938 yılında hareketi tamamladı ve de Franco devlet başkanı, hükümet başkanı, kara ve deniz kuvvetleri komutanı ünvanlarıyla devletin başına geçti.
İç savaş esnasında ülkenin kaybettiği gücü baştan galip gelmek isteyen Franco, bu sebeple 1939 yılında Anti-Komitern Pakt’ı imzalayarak Adolf Hitler’in yanına II. Dünya Savaşı’na girdi; ama Almanya’ nın Polonya’ya saldırması sonucunda savaştan kaçınma kararı alarak ülkesini savaşın yıkılından korudu. Savaş süresince yaptığı uğraş Fas’ta bulunan Tanca şehrini işgal etmek oldu, lakin bu koşul Müttefikler kadar hoş karşılanmayınca savaş sonrasında kurulan Birleşik Milletler organizasyonuna İspanya alınmadı.
1947 yılında İspanya’da rejmi değiştiren Franco, kendisini kral ve ülkenin daimi koruyucusu olarak atadı. B.M.’lere de alınmayan İspanya, politika açısından fazla fena bir on sene geçirdi; bu koşul A.B.D. ile ilişkilerini geliştirdiği Soğuk Savaş’a dek devam etti 1966 yılında devlet ve hükümet başkanlarının yetkilerini azaltarak kendi gücünden eksik da olsa feragat ettiyse de 1969 yılında torunu olan Juan Carlos’u veliahtı olarak ilan ederek diktatörlük rejmini güçlendiren hamlelere imza attı. Francisco Franco, 1973 yılında başbakanlık görevini torununa bırakarak yalnızca devlet başkanı ve ordu komutanı olarka tayin yaptı.
Francisco Franco, uzun süren bir hastalığın arkasından 20 Kasım 1975 tarihinde, 82 yaşında Madrid İspanya’da hayata gözlerini yumdu. Yerine torunu olan I. Juan Carlos geçerek İspanya’da krallığı devam ettirdi.
