Franz Liszt
Franz Liszt Biyografisi
Franz Liszt, 22 Ekim 1811 tarihinde Macaristan’ın Doborjan (Raiding, bugün Avusturya’da) şehrinde doğmuştur. birincil piyano derslerini babasından aldı. İlk piyano resitalini ise dokuz yaşındayken verdi. 1821’de on yaşında iken dönemin ünlü müzik öğretmeni Kari Czeroy’den ders elde etmek üzere Viyana’ ya gönderildi.
Viyana‘daki birincil konserini 11 yaşındayken veren Liszt, üstün yeteneğiyle dinleyicileri derinden etkiledi. O yıllarda seri halinde başarılı konserler verdi ve büyük besteci Beethoven ile tanıştı. 1823’te müzik eğitimi görmek üzere ailesiyle birlikte Paris‘e taşındı.
1824 yılının martında verdiği birincil konserde büyük bir başarı kazandı. Bundan sonraki 25 sene her tarafında İsviçre’de ve 1840-1847 arasında çıktığı turnede İngiltere‘de, Rusya’da, Türkiye’ de, Portekiz‘de ve İrlanda’da aydınlık konserler vererek milletlerarası üne kavuştu. 1834’de babasını kaybettikten daha sonra henüz 15 yaşında iken piyano dersleri vererek annesinin geçimini sağlamaya çalıştı.
Müzisyen, besteci, piyanist, orkestra şefi, müzik öğretmeni. Macar besteci ve piyanist ş en büyük piyano virtüözlerindendir. Franz Liszt, ı eşsiz ve coşkulu yapıtlarıyla romantik müziğin simgesi sayılır.
1835’deki İsviçre seyahati esnasında piyanist Sigismond Thalberg’in Paris’teki başarılarını duyunca Piyanonun Kralı ününü pekiştirmek için bir piyano düellosu yerine getirmek üzere Paris’e gitti.
18 Haziran 1847’de İstanbul’a da gelmiş ve Padişah Abdülmecit’e Dolmabahçe sarayında konser vermiş, Padişah göre bir nişan almıştır. Tekrar bu seyahatlerin birinde1834 yılında tanıştığı Agoult Kontesi Marie ile sonradan evlenmiş, bu birleşmeden 3 çocukları olmuştur. Daha Sonra 3 çocuğundan biri olan Cosima evli olmasına rağmen babası yaşındaki ve babasının çok iyi bir arkadaşı olan Wagner’le yasaklanmış aşk yaşaması iki arkadaşın arasını açtı. 1844’te ününün doruğunda iken eşi Marie d’Agoult ile evliliğini bitirdi.
Franz Liszt, 1844 ten daha sonra Kiev’de tanıştığı çarın yardımcısının karısı Prenses Carolyne Sayn-Wittgenstein ile birlikte oldu ve sahne konserlerine son verdi.
1848’e değin süren turne ve konserler yüzünden oldukça bitap düşen Liszt, Almanya’da Weimar’a yerleşti. Weimar grandükünün sarayında müzik yönetmeni ve orkestra şefi olarak çalıştı. O dönemde arasında Hector Berlioz ve Richard Wagner‘in de bulunduğu birçok kabiliyetli besteciyi çevresinde topladı ve Weimarı Avrupa’nın en önemli müzik merkezlerinden biri durumuna getirdi. Kızı Cosima daha sonra Wagner’le evlendi.
Franz Liszt, en verimli dönemini Weimar’da yaşadı. O yıllarda bestelediği en önemli yapıtları Üstün İcra Etütleri, Hac Yılları, Dante ve Faust senfonileridir.
Çevresindeki genç bestecilerin tanınmasında kayda değer bir rol oynadı. Ne var ki, yeniliklere açık tutumu ve Prenses Carolyne Sayn Wittgenstein’la olan ilişkisi bağnaz saray çevresinde güzel karşılanmadı. 1858’de Weimar’daki görevini bıraktı, 1861’de Roma’ya yerleşti. Yaşamının geri kalan bölümünüayıda genç piyanist yetiştirdi.
Kızı Cosima’yla ilişkisi yüzünden uzun süre gücenmiş kaldığı Wagner’le 1872’de barıştıktan daha sonra Bayreuth’taki festivale ahenkli olarak katıldı.
1886’da festivale yeralma için çıktığı yolculukta 31 Temmuz 1886 günü Bayreuth’ta zatürreeden öldü.
700’ü aşkın bestesi bulunan sanatçının ayrıca müzik üzerine fazla sayıda kitabı ve denemesi vardır.
Liszt piyanodaki mucizevi virtüözlüğünü kullanmak için çalınması fazla zor parçalar yazdı. Bunlardan en meşhur olanları Macar Rapsodileri, iki piyano konçertosu (1839-61), 12 senfonik şiir ve 1853’te tamamladığı Sı Minör Sonat’tır. Liszt’in Faust ve Dante senfonilerinde olduğu gibi bir öyküyü orkestra müziğiyle anlatma denemesi, onun müziğe getirdiği önemli yeniliklerden biridir.