Gian Lorenzo Bernini
Gian Lorenzo Bernini Biyografisi
Bernini bir heykeltıraş, sanatkâr ve mimardır. Roma’daki eserlerin takriben yüzde yetmişi Bernini’ye aittir.
Gian Lorenzo Bernini, 7 Aralık 1598 tarihinde Napoli, İtalya’da doğmuştur. Bütün adı Giovanni Lorenzo Bernini’dir. Babası Pietro Bernini de bir heykeltraşdır. 1605 yılında babası ile beraber Roma’ya yerleşti. Önce babası Pietro’nun Roma’daki atölyesinde eğitim fark etti. Fazla genç yaşta yaptığı heykellerle dikkati çekti. 1619’dan sonra tek başına çalıştı. Roma’daki Barberini Sarayı’nın yapımında tayin aldı. Papa’nın himayesine girdi. 1623 yılında Saint Pietro Kilisesi bazilikasının tamamlanmasıyla görevlendirildi, yarım asır süreyle orada çalıştı ve meşhur tavanlığı gerçekleştirdi.
Bernini yaşamının büyük bir bölümünü Roma’da geçirdi. Artist yapıtlarının çoğunu Borghese ailesi ve bu ailenin sonradan papa seçilen üyeleri VIII. Urbanus, X. Innbcentius ve VII. Alexander’ın koruması aşağıda gerçekleştirdi.
Bernini’nin önemli yapıtlarının birçok Roma’daki Borghese Galerisi’ndedir. Aeneas, Ankhises ve Askanios’un Truva’dan Kaçışı bu dönemden örneklerdir. Bernini büyük boyutlu ilk heykellerini Scipione Borghese’nin ricası üzerine y bir gerçekçilik anlayışıyla yorumladığı, Hades’in Persephone’yi Kaçırması, Davud, Apollon ve Daphne adlı heykelleri Borghese Galerisi’nde, benzer dönemde yaptığı Poseidon ve Triton ise Londra’daki Victoria-Albert Müzesi’ndedir.
Bernini, eserlerinin büyük bölümünü minik maketler halinde tasarlayıp, kendi eğittiği ya da keşfettiği genç çıraklara yaptırmıştır.
Gian Lorenzo Bernini, mimarlık alanında anıtsal ve süsleyici barokun kurucusu oldu. Manâlı yapıtları “Apollon ve Daphne”, “Proserpina’nın Kaçırılışı”, 15 yaşındayken yaptığı “Davut Calut’u Öldürürken” adlı heykeller, “Azize Teresa’nın Vecdi” adlı heykel grubu, çeşitli mezarlar ve Roma’nın çoğu alanını süsleyen çeşmelerdir. Barok akımın hareket, ışık, enerji, olağanüstü beğenisi, değişim ve süsleme gibi niteleyici ögelerini bütün yapıtlarında uyguladı. 1665’te Fransa‘ya yaptığı yolculuk ve orada ortaya koyduğu yapıtlar, Fransız sanat tarihinde bir dönüm noktası oldu.
Gian Lorenzo Bernini’nin baş yapıtı, kuşkusuz Roma’daki San Pietro alanıdır; üzerinde heykelleriyle oval biçimli sütunları olan ve bazilika üstündeki boşluğu çeviren bu revak, bazilikanın devamıdır ve onu bütünler. Bazilikayı Papaların sarayına bağlamak için, Bernini, bir boşluğu tünel biçiminde anıtsal bir merdiven çizmiş (Scala Regia), bu merdivende, aylaklık ve ışıkla şaşırtıcı bir ustalıkla oynamıştır.
Bernini, Fransa’da Louvre Sarayı’nın dış yüzünü yeniletmek isteyen Fransa Kralı XIV. Louis‘nin çağrısı üzerine 1665’te Paris‘e gitti. Sarayın dış yüzü tamamlanamadıysa da, Bernini Fransa kralının bir büstünü yaptı. Bu büst bugün Louvre Müzesi’ndedir.
Bernini’nin resimlerinden o kadar azı günümüze ulaşabildi; heykellerinin çoğu ise Roma‘da bulunmaktadır. Bernini’nin mimarlık alanındaki son fakat en önemli yapıtı, Roma’daki San Pietro Kilisesi’nin önündeki Noel, Paskalya gibi özel dinsel günlerdeki kutsama törenleri için planlanmış olan alandır.
Gian Lorenzo Bernini, 28 Kasım 1680 tarihinde Roma’da 82 yaşında ölmüştür.
Manâlı eserleri :
Apollo ve Daphne (heykel grubu, 1622-1624, Roma, Gallería Borghese);
Estasi di Santa Theresa (Azize Theresa’nın Vecdi, heykel grubu, 1645-1652, Roma Santa Maria della Vittoria Kilisesi);
XIV. Louis’nin Atlı Heykeli (1669-1677, Paris, Versailles ve Roma, Galleria Borghese);
San Pietro Kilisesi Kolonatları (1660, Roma);
Scala Regia (Kral Merdivenleri-Vatikan ile San Pietro Kilisesi’ni birleştiren merdivenler, 1663-1666);
Fontana del Tritone (Tritone Çeşmesi, 1632-1637, Roma, Piazza Barberini);
Fontana dei Quatro Fiumi (Dört Dere Çeşmesi, 1647-1651, Roma, Piazza Navona);
Baldeken (1624-1653, Roma, San Pietro Kilisesi).
Poseidon ve Triton heykelleri
Costanza Bonarelli’nin büstü
San Pietro alanı
Hades’in Persephone’yi Kaçırması
Davud heykeli
Trevi Çeşmesi:
İmparator Augustus döneminde Romalı bir kız su arayan Romalı askerlere şimdiki çeşmenin yerinde olan su kaynağını gösterir. Bu su bir kemerle Pantheon’a değin ulaştırılır. Dönemin Papası havuzun yenilenmesini ister ve Bernini ile anlaşır. Çeşme yapılır ama o çeşme bu çeşme değilmiş. 100-150 yıl sonradan yeniden dönemin papası bir çeşme yapılmasını ister. Çeşme için onlarca proje yarışır bunlar arasında Salvi’nin ancak beğenilir ve bugünkü çeşme 1776’da açılır. Yani bugünkü çeşmenin mimarı sanıldığı gibi Bernini yok, Nicola Salvi’dir.
