Giuseppe Garibaldi

Giuseppe Garibaldi Biyografisi

İtalyan general, toplum bilimci, lider ve yazan, Avrupa ve Amerika’nın çoğu yerini gezmiş, askeri ve toplumsal hareketlere katılmıştır.

İtalya’nın birleşmesindeki en manâlı birey olan Giuseppe Garibaldi, İtalya Devleti’nin kurulmasına öncülük etmiştir. İtalyanlar tarafından İtalya‘nın en büyük kahramanı ve yurtseverlerinden biri olarak kabul edilir.

Giuseppe Garibaldi, 4 Temmuz 1807 tarihinde o devirde İtalyanlara ait olan Sardunya Krallığı’na Nice’de (şu anda Fransa’da) doğmuştur. Bütün adı Joseph Marie Garibaldi’dir. Deniz taşımacılığı işi ile uğraşan ailesi kadar Giuseppe Garibaldi de denizci olarak yetiştirildi.

Giuseppe Garibaldi, 1832 yılında tüccar denizci kaptanı belgesi aldı.

Giuseppe Garibaldi, bir gemide çalışırken Karadeniz’e gitmekte iken 1828 yılında İstanbul’dan geçerken şehre inmiş ve 1831 yılına değin 3 yıl İstanbul’da yaşamıştır. Bu sırada Casa Garibaldi İstanbul adıyla tanınan Societá Operaia İtaliana (İtalyan İşçi Birliği) derneğinin kurucu başkanlığını yaptı.

Giuseppe Garibaldi’nin hayatını değiştiren olay Nisan 1833‘te Taganrog, Rusya‘da başına geldi. Portakal yüklü gemisi Clorinda göletinde on gün için palamara bağlanan Garibaldi sahilde denizci hanında, Oneglia’lı Giovine Battista Cunco ile karşılaştı. Cunco İtalya’lı politik bir göçmen ve La Giovine Italia “Genç İtalya” hareketinin bakımlı üyesi idi. Kurucusu Giuseppe Mazzini, İtalya birliğinin politik ve sosyal reformlara dürüst Liberal Cumhuriyet ateşli savunucusuydu. Garibaldi bu oluşuma katıldı ve ülkesinin Avusturya hakimiyetinden bağımsızlığı için hayatı boyunca mücadele edeceğine ant etti.

Garibaldi, Ekim 1833 Cenevre‘de Mazzini’nin kendisiyle tanıştı. Başlayan ilişkileri sonradan ρroblemli bir bir duruma gelecekti. Rahat devrimci birliğine katıldı. Şubat 1834’te, Mazzini’nin Piyemonte’deki başarılı olmayan ayaklanmasına katıldı. Ceneviz mahkemesi tarafından gıyabında ölüme mahkûm oldu ve Marsilya’ya kaçtı.

Giuseppe Garibaldi İtalyan devletlerinden biri olan Piyemonte’deki bir isyana adı karıştığı için 1834 yılında ölüme mahkûm edildi. Önce Marsilya’ya oradan Tunus‘a daha sonra da Güney Amerika’da Brezilya‘ya gitti. Orada Gaucho isyancı grubuna katıldı. Garibaldi bu savaş esnasında, bir kadına rastladı, Anita Ribeiro da Silva. Anita kocası Manuel Duarte Agular’ı terk ederek Rio Pardo’da gemisinde Garibaldi’ye katıldı. Bir ay daha sonra sevdiği kişinin tarafında İmbituba ve Laguna savaşlarına katıldı.

1841 yılında Giuseppe Garibaldi ve Anita çift Montevideo’ya (Uruguay) gittiler. Giuseppe Garibaldi Uruguay’da tüccar ve okul müdürü olarak çalıştı. 1842 yılında evlendiler ve Monetti (d.1840), Rosita (d.1843), Terasita (d.1845) ve Ricciotti (d.1847) adlarında 4 çocuğu oldu.

Giuseppe Garibaldi, 1842 yılında Uruguay İç Savaşı’na gönüllü olarak katıldı. Uruguay filosu komutanlığını yaparak Arjantin diktatörü Juan Manuel de Rosas’a karşısında İtalyan lejyonunu yönetti. sonra kullanacağı kırmızı üniformaları burada benimsedi. 1848 yılında 1848 devriminin karışıklığı içinde kısa bir süre için İtalya’ya döndü. Garibaldi Roma‘nın savunmasının komutanlığını aldı. Karısı Anita onunla birlikte savaştı. Bütün gayretlerine rağmen kent 30 Haziran 1849 da düştü. Giuseppe Garibaldi kaçtı. Sonunda, La Spezia yakınındaki Portovenere’ye ulaşmayı başardı. Fakat Piyemonte hükümeti onu bitmiş yurtdışına göç etmeye zorluyordu.

Giuseppe Garibaldi, Tangier’de (Fas-Tanca) kalmasından sonradan Staten Island’a (New York) hareket etti. 30 Temmuz 1850’de oraya vardı. Gemi kaptanı olarak Pasifik’e değişik seyahatler yaptı. İki yılını bu şekilde geçirdi. 1853 yılında New York’u terk ederek İngiltere‘ye gitti. 1854 yılında yine İtalya’ya gitti. Ağabeyinin ölümünden kalan ufak mirası kullanarak İtalyan Caprera (Kuzey Sardunya) adasının yarısını satın aldı ve kendini tarıma verdi.

1859 yılında İkinci İtalyan hür savaşı (Avusturya-Sardinya savaşı olarak da bilinir) başladı. Garibaldi bütün general olarak atandı ve “Alp’lerin avcıları” adlı bir birlik kurdu. Piyemonte -Sardinya Kralı Victor Emmanuel ve Fransız İmparatoru III. Napolyon ile benzer safta bulunan Garilbaldi, birlikte Kuzey İtalya’nın büyük bölümünden Avusturya birliklerini çıkarttılar. 26 Ekim 1861 tarihinde ise İtalya Krallığı’nı kurdular.

Fransa’nın desteğine karşılık memleketi Nice Fransa’ya armağan edildi. Bu olay Garibaldi’nin canını çok sıktı. Savaştan sonra Giuseppe Garibaldi Avrupa’yı dolaşmaya başladı. Diğer milliyetçi hareketler tarafından ilham kaynağı olarak görüldü.

1871 yılında Fransa’da yapılan genel seçimlerde Bordeaux bölgesi sınırları içindeki 4 ili temsilen Fransız Meclisi’ne milletvekili seçildi. Fakat Bordeaux’da çoğunlukta olan gericiler bütün Fransız olmadığı gerekçesiyle Garibaldi’nin milletvekilliğini iptal ettirdi. 1874 yılında İtalya’da Roma milletvekili seçildi. Uzun vakit İtalya Parlamentosu’nda hizmet etti. 1880 yılında emekli olduktan daha sonra Sardinya yakınlarındaki Caprera adasında yaşamaya başladı.

Evlilikleri :
1.eşi : Anita Garibaldi (e. 1842–1849)
2.eşi: Giuseppina Raimondi (e. 1860–1860)
3.eşi: Francesca Armosino (e. 1880–1882)

Giuseppe Garibaldi, 2 Haziran 1882 tarihinde Caprera, Sardinya adası İtalya’da 75 yaşında ölmüştür.

Çok sevilen bir milli lider olan Garibaldi’nin adı, İtalya’da çoğu caddede yaşıyor.

Giuseppe Garibaldi’nin 6 Ekim 1875 yılında yazdığı ve Border Watch gazetesinde 22 Aralık 1875 tarihinde yayınlanan Osmanlı’ya karşı Balkan halklarına yazdığı mektubu :
Caprera, 6 Ekim. Hersekli ve mazlum Doğu Avrupalı kardeşlerime. Türkler Bursa’ya sürülmelidir. Bir kurt gibi gelip Bosphorus’u (İstanbul Boğazı)’nı geçtiler, yıktılar, katlettiler ve tecavüz ettiler. Bize tarihte Pelasgi şehrini hediye eden halkları yok ettiler. Şayet de o halklar Avrupa’daki ilk uygar toplumlardır. Osmanlılar, bundan böyle mahvettikleri bu coğrafyada var olmamalı. Bursa’da ve Bursa’nın da ötesindeki ıssızlığın ve azabın içinde bütün görgüsüzlükleri, yağmacılıkları ve zulümleriyle yeteri değin Anadoluluyu bulacaktır.

O vakit bundan böyle ayaklanmalısınız Karadağ’ın, Hersek’in, Bosna’nın, Sırbistan’ın, Tarabya’nın, Makedonya’nın, Yunanistan’ın, Epir’in, Arnavutluk’un, Bulgaristan’ın, Romanya’nın kahraman evlatları! Hepiniz şanlı bir tarihe sahipsiniz. Leonidas, Achilles, Büyük İskender, Scanderbeg ve Spartaküs sizin toplumlarınızda doğmuşlardır. Ve bugün sizler içinizde halen Spartaküsler ve Leonidaslar bulabilirsiniz. Diplomasiye güvenmeyin. Bu acımasız ihtiyar kadın sizleri aldatıyor. Ama bütün dünyanın erkeklerinin kalbi sizlerle. Bugüne değin Türkleri destekleyen İngiltere artık bütün fedakârlığı ve içtenliğiyle sizleri destekleyecek ve özgürlük insanlardan kuracağınız birliği, Hilal’in İmparatorluğuna tercih edecektir. O süre Türkler Bursa’ya sürülsünler!

Oysa o vakit bağımsız ve özgürlük olabilirsiniz. Osmanlılar, İstanbul Boğazı’nın bu yakasında (Doğu Avrupa topraklarında, Balkanlarda) var olduğu sürece daima savaş sebebi olmaya devam edecektir ve sizler insan olmanın kutsallığına katiyen sahip olamayacaksınız.

G. Garibaldi.