II. Kılıç Arslan
II. Kılıç Arslan Biyografisi
6. Anadolu Selçuklu Sultanı’dır.
II. Kılıç Arslan, 1113 yılında Aksaray’da doğmuştur. Dedesi I. Kılıç Arslan, babası 5. Anadolu Selçuklu Sultanı I. Rükneddin Mesud’dur. I. Gıyaseddin Keyhüsrev, II. Süleyman Şah (Rükneddîn Süleyman Şah) çocuklarıdır.
1144 yılında babasıyla birlikte, Elbistan’stan’ın fethi üstüne babası I. Rükneddin Mesud onu buraya melik atadı. Meliklik devrinde maiyyetindeki bir avuç akıncıyla Göksün ve Maraş bölgelerine akınlar yaptı.
1147-1149 yılları aralarında akıntı etmiş olan II.Haçlı seferine karşı babasıyla birlikte savaştı. Sultan I. Rükneddin Mesud Kilikya Seferi’nden dönüşünde hastalandı. Türk töresine uygun olarak üç oğlu (II. Kılıç Arslan, Dolat ve Şahinşah) aralarında paylaştırdı. Büyük oğlu II. Kılıç Arslan sultan unvanıyla Konya’da tahta çıkacak, ötekilere de melik unvanıyla kendilerine verilen vilayetlere gideceklerdi. Sultan I. Rükneddin Mesud tüm beylerin huzurunda tahtından inerek oğlunu tahta çıkardı. Böylece II. Kılıç Arslan resmi olarak 1155 yılında sultan ilan edildi.
Kısa zamanda babasının yarım bıraktığı işleri tamamlamak üzere teşebbüslere geçti. Büyük Selçuklu Sultanı, Sancar‘ın vâris bırakmadan 1157’de vefat etmesi üzerine Anadolu Selçuklu Devleti ayrıntılarıyla müstakil oldu.
II. Kılıç Arslan, hükümdarlığının ilk yıllarında tahtta hak ileriye sürerek ayaklanan kardeşleriyle uğraşmak zorunda kaldı. Ortanca kardeşini (Dolat) yakalatıp öldürdü. 1156’da Maraş’a yürüdü ve kenti ele geçirdi. Topraklarına saldıran Suriye Atabeyi Nurettin Mahmut Zengi üzerine yürüdü. Nurettin Mahmut Zengi’nin ölümünden sonradan Tokat, Niksar ve Sivas’ı ele geçirdi. Mengücekoğullarını da egemenliği altına alarak Fırat Nehri’nden Sakarya Nehri’ne dek uzanan toprakları Anadolu Selçukluları Devleti’nin yönetimi aşağıda birleştirdi.
1157 yılında Anteb’i (Ayıntab) ele geçirdikten sonradan Raban’ı kuşattı. Büyüyen kuvveti rakiplerini telaşa düşürdü. Ilk Kez Bizans edinmek üzere yöredeki baylar bir ittifak kurdular. Kılıç Arslan bu işbirliğini yarmak için harekete geçtiyse de başarılı olamadı ve 1162′ de istanbul’a gitti. İmparator I. Manuel Komnenos ile buluştu. 1163’te Danişmendliler üzerine yürüdü. 1165’te Elbistan, Darende ve Tohma Suyu kıyılarını, 1169’da da Kayseri ve Zamantı yöresini Danişmendilerden aldı. daha sonra kardeşi Şahinşah üzerine yürüdü. Ankara ve Çankırı’yı ele geçirdi.
1171 yılında Malatya’yı kuşattıysa da bir süre daha sonra kuşatmayı uyandırmak zorunda kaldı ve Kayseri’ye döndü. 1175 yılında Danişmendlilerin elindeki tüm kentleri alarak beyliğe son verdi.
II. Kılıç Arslan’ın artan bir şekilde Bizans İmparatorluğu için ciddi bir risk haline geldiğini görebilen İmparator Manuel Komnenos, komuta ettiği bir orduyla II. Kılıç Arslan’a karşı harekete geçti. Bizans Ordusu (Miryokefalon) Myriokephalon’un (Hoyran Gölü ile Kumdanlı arasındaki gizli alan) bulunduğu sıcacık ve sarp vadiye girdi. Pusuda bekleyen Türk Ordusu, her yandunç bir bozguna uğrayan ve o kadar çok kayıplar veren İmparator Manuel Komnenos sultana uzlaşma önerisinde bulundu. Sultan, Eskişehir’deki istihkâmların yıkılması koşuluyla bu öneriyi kabul etti (Eylül 1176). Myriokephalon zaferi Türk ve Bizans tarihinin önemli olaylarından biridir.
1071 Malazgirt zaferi Türklere Anadolu’nun kapılarını açmış ve 1176 Myriokephalon zaferi de burasının artık Türklerden geri alınamayacağını ortaya koymuştur. Miryokefalon Savaşı’dan sonra II. Kılıç Arslan, Kütahya ve Eskişehir’i fethetti.
II. Kılıç Arslan batı sınırlarını teminat altına aldıktan sonra doğuya yöneldi. 1178’de Malatya’yı aldı. Bir ara Selahaddin Eyyubi ile çekişmeye girdiyse de 1180’de Malatya’ya döndü ve ilerlemiş yaşına karşın Batı Anadolu’da yeni fetihler yaptı.
İlerlemiş yaşı nedeniyle ülkeyi eski Türk töresine göre 11 oğlu aralarında paylaştırdı (1186). II. Kılıç Arslan ülkeyi 11 oğlu arasında paylaştırırken, yaşamının son günlerini rahat içinde geçirmeyi umuyordu, ancak oğullarının saltanat kavgasına girmeleri huzurunu kaçırdı. Büyük oğlu Kutbeddin Melikşah babasına karşı savaş açtı. Kendisini zorla veliaht yaptırarak Konya’da tahta oturdu (1189).
Giderken Anadolu’ya gelen Üçüncü Haçlı Ordusu, Konya’ya girdi (1190). II. Kılıç Arslan’ın barış önerisini kabul ederek Kudüs’e içten yola çıktılar. Oğlu Kutbeddin Melikşah’ın yanında gözaltında tutulan Sultan II. Kılıç Arslan bir fırsatını bulup oğlu Nurettin’in yanına gitti. sonra öbür oğullarını dolaştı, ama hiçbirinden sevgi ve saygı görmedi. Sonunda minik oğlu I. Gıyaseddin Keyhüsrev onu saygıyla karşıladı. II. Kılıç Arslan da onu veliaht duyuru etti. Birlikte Kutbeddin Melikşah’ın üstüne Konya’ya yürüdüler. Kutbeddin Melikşah, Aksaray’a kaçtı. II. KılıMelikşah’ı izleyerek Aksaray’a geldi. Burada hastalandı ve Konya’ya dönerken yolda 79 yaşlarında öldü.
Sultan II. Kılıç Arslan Döneminde devletin bütün bağımsızlığı ve Anadolu Türk birliği büyük ölçüde gerçekleştirilmiştir. Onun döneminde imar hareketine girişilmiş ve Türkistan’dan gelen binlerce Türkmen Anadolu’ya yerleştirilmiştir. Sultan II. Kılıç Arslan, 37 yıllık yönetimi sırasında başarısı ve adaletiyle sadece Türklerin yok yönetimi aşağı yaşamış Hristiyanların da güvenini kazanmıştı.
II. Kılıç Arslan kendisi Konya’da kalırken 1186’da ülkesini 11 oğlu arasında şöyle paylaştırdı:
1 – Kutbeddin Melikşah – Sivas, Aksaray
2 – Rükneddîn Süleyman Şah – Tokat ve civarı
3 – Nureddin Sultanşah – Kayseri ve civarı
4 – Muğiseddin Tuğrulşah – Elbistan
5 – Muizeddin Kayserşah -Malatya
6 – Muhiddin Mesud – Ankara merkez. Çankırı, Kastamonu ve Eskişehir
7 – I. Gıyaseddin Keyhüsrev – Uluborlu, Kütahya civarı
8 – Nasreddin Berkyarukşah – Niksar, Koyulhisar
9 – Nizameddin Argunşah – Amasya
10 – Arslanşah – Niğde
11 – Sancarşah – Ereğli ve güneyi
II. Kılıç Arslan, 26 Agustos 1192 tarihinde 79 yaşında Konya’da ölmüştür.
