John Milton
John Milton Biyografisi
Kayıp Cennet adlı eseriyle tanınır.
John Milton, 9 Aralık 1608 tarihinde Cheapside, Londra, İngiltere’de doğmuştur. Annesi Sarah Jeffrey, fazla dindar bir kadındı. Milton’un babasının ismi de John’dur. İlahileri ve hukukla ilgili yazıları sonucunda zenginliğe dürüst bir yükseliş yaşamıştır. Milton’un ailesi ikinci bir evi idare edecek değin varlıklı ve varlıklıydı. Milton’un birincil öğretmenleri, sanat ve müzikle ilgili bilgileri edindiği babası, St Andrews Üniversitesi mezunu olan yazan Thomas Young’dır.
John Milton, 19 yaşına geldiğinde, eSt Paul Okuluna yazıldı. Beş sene daha sonra Cambridge’de yer alan Christ Kolejine girdi. Latince, İtalyanca ve İngilizce şiirler yazdı.
Üniversite hayatına alışamayan Milton, alay konusu edilerek “The Lady of Christ’s” (Okulun Hanımefendisi) diye anılınca üniversite hocalarından biriyle yaptığı kavga sonucunda bir dönem için okuldan atıldı. Cambridge’ten ayrılan Milton, papaz (veya rahip) olma isteğinden vazgeçmiştir. Hiçbir mesleğe yönelmemekle birlikte tam altı yıl boyunca babasının evinde zamanını dinlenerek geçirdi. Bu esnada L’ALLEGRO, IL PENSEROSO (1632) ve COMUS (1634) gibi eserlerinin yanı sıra, arkadaşı Edward King’in ölümünden sonra ölümün anlamı üstüne yazdığı LYCIDAS (1637) isimli eserini kaleme aldı. Milton, eserlerini o zamanlar yaygınlaşan Latin alfabesi ile yazdı.
1635 yılında ailesi ile beraber Horton’da Buckinghamshire’ye taşındı. Burada eserlerini Yunanca, Latince ve İtalyanca olarak yazmaya devam etti.
1630’lu yılların sonlarına dürüst İtalya ve Fransa‘ya seyahat etmiştir. Paris‘te hukukçu Hugo Grotius ve Florence’de gökbilimci Galileo Galilei ile görüşmüştür. Nitekim “Paradise Lost” isimli eserinde Galileo’nun teleskopuna değinmektedir. 1639 yılında tekrar Londra‘ya döndü.
1642 İç Savaşı’nda Milton Püritenler’in tarafını tutmuştu. Savaşı Püritenler kazanıp Cromwell başa geçince Milton hükümette manâlı bir tayin aldı: Devletin bütün resmi evrakını Latince’ye çeviriyordu. Çünkü o devirde Latince Avrupa’da resmi dil olarak kabul edilmişti. 1642 yılından 1659 yılına değin dışişleri bakanlığına eşit bir tayin olan sorumluluğunu yerine getirdi.
Bağnazlıktan endişelendiği için psikoposluk (1642), boşanma (1643), basın özgürlüğü (1644) ile ilgili bir dizi kitapçıklar yayınlamıştır. Cromwell hükumetinde tanıdık olmayan diller sekreteri olarak hizmet etmiştir. I. Charles’in ölümünden daha sonra, Milton “Kralların ve Asillerin Hakları” (The Tenure of Kings and Magistrates) isimli kitabında (1649) halkın tahttan indirme ve vatan hainlerini cezalandırma hakkına sahip olduğunu belirtmiştir.
John Milton, İngiliz edebiyatında Kayıp Cennet (Paradise Lost) (1667) adlı destansı şiiriyle tanınır. John Milton, sansürü uygunsuz bulan Areopagitica teziyle bilinmektedir. 20 yüzyılın ortalarına dürüst F. R. Leavis ve T. S. Eliot’un eleştirileri sonucunda, evvelden en iyi İngiliz şairi olarak düşünülen Milton’un ününde bir düşüş yaşanmıştır. Lakin toplumun çeşitli katmanlarında ve veri içerikli dergilerde Milton’un çalışmalarına yer verilmiştir. bu nedenle Milton’un itibarı 21. yüzyıla dek etkisini koruyarak devam etmiştir.
Yazma meşguliyet neında görme yetisini kaybetmeye başlamış ve 1652 yılında ayrıntılarıyla kör olmuştur. Şiirlerini kızlarına yazdırıyordu. Ölmez eseri olan Kaybolan Cennet de böyle yazılmıştır.
John Milton, İngilizlerin çıkardığı en büyük şairlerden biri olarak görülmektedir. Milton’un şiirlerinde ve yazılarında kullandığı güçlü ve etkin belagatı, 18. yüzyılın şiirlerinde oldukça etkili olmuştur. Şiirlerinin yanı sıra sivil ve dini hakları savunan kitapçıklar yazmıştır.
Paradise Lost isimli eserinden bir alıntı:
“Of Man’s first disobedience, and the fruit
Of that forbidden tree whose mortal taste
Brought death into the world, and all our woe,
With loss of Eden.”
“Yasaklanmış ağacın meyvesini yemesiydi insanın ilk kötülüğü
Ölümcül tadıyla dünyaya getirmişti kederi ve ölümü”
Evlilikleri :
1.eşi: 1642 yılında Mary Powell ile evlendi. 1652 yılında eşi öldü. Anne (d.1646) adında bir kızı oldu.
2.eşi: 1656 yılında Katherine Woodcock ile evlendi. Eşi 1658 yılında öldü.
3.eşi: 1662 yılında Elizabeth Mynshull ile evlendi.
John Milton, 8 Kasım 1674 tarihinde Chalfont St Giles, İngiltere’de 66 yaşında ölmüştür. Cripplegate St Giles Kilisesinde babasının yanına defnedilmiştir.
Büyük bir şair almak isteyen John Milton, 1616 yılında ölen William Shakespeare‘in yükselen ünü aleyhinde daha iyi eserler ortaya belirlemek istemiştir. Milton’a kadar epikler dramadan daha mühimdir.
Milton’un Paradise Lost isimli eseri, karışık laf dizimler ve nadir kullanılan kelimeler içermektedir. Karışık ama kendine özgü tarzıyla okunması pek kolay olmayan bir eserdir. Milton’un kozmik bakışı Copernicus sistemiyle benzer olmamıştır; ancak yaşadığı dönemde güneş yerine dünyayı evrenin merkezi olarak gılı olabilir. Şiirde İncil’e paralel olarak Adem ile Havva’nın Şeytan kadar kandırılması ve cennetten atılması olayı anlatılmaktadır. Lucifer şeytanı temsilci karakterdir.
Milton’un görüşleri Romantik şairler William Blake ile Percy Bysshe Shelley‘i etkilemiştir.
Paradise Lost isimli eserden ilham alan çok sayıda eser bulunmaktadır. Bunlardan bazıları, Joseph Haydn‘ın oratoryosu “The Creation”, Alexander Pope‘nin “The Rape of the Lock” ve “The Dunciad”, John Keat‘in şiiri Endymion, Lord Byron‘un “The Vision of Judgement” ve John Ronald Reuel Tolkien‘nin efsanesi “The Lord of the Rings” (Yüzüklerin Efendisi)’dir.
eserleri :
1626 – On the Death of a Fair Infant
1626 – In Inventorem Bombardae
1627 – Ode On The Mornıng Of Chrıst’s Natıvıty / (İsa’nın Doğduğu Sabah)
1632 – Allegro,
1632 – İl Penseroso,
1632 – Epıtaph On Shakespeare,
1633 – Arcades /(pastoral ürünler)
1634 – Comus,
1637 – Lycıdas /(ağıt)
1641 – The Reason Of Church Government,
1642 – Lahza Apology For Smectymnuus,
1643 – The Doctrıne And Dıscıplıne Of Dıvorce,
1644 – Of Educatıon,
1644 – Areopagıtıca,
1645 – Poems,
1649 – The Tenure Of Kıngs And Magıstrates,
1649 – Eıkonoklastes,
1651 – Pro Populo Anglıcano Defensıo,
1654 – Defensıo Secunda / The Second Defence Of The People Of England,
1659 – A Treatıse Of Cıvıl Power In Ecclesıastıcal Causes,
1660 – The Ready And Easy Way To Establısh A Free Commonwealth,
1667 – Paradıse Lost / Kayıp Cennet
1670 – Hıstory Of Brıtaın,
1671 – Samson Agonıstes /(Can Çekişen Samson)
1671 – Paradıse Regaıned /(Yeniden Yer Alan Cennet)
John Milton sözleri :
Kibir benim en çok sevdiğim günahtır.
Toplumun düşüncesi jilet gibidir… Cılız ondan korkar, bilgisiz onunla elini keser, zeki ise kullanmasını bilir.
Kazandığımız aydınlık bize bilgimiz vasıtasıyla verildi.
Eğer güneşe bilgece bakmazsak, karanlık içinde kalırız.
Bana tüm hürriyetlerden evvel, bilmek, dikkate almak, güvenmek, vicdana göre konuşmak mertebesini veriniz.
Bir insanı öldüren, tanrının sevgili kullarından birini öldürmüş demektir, fakat bir kitabı değil eden, mantığın ta kendisini yok eder.
Cehennemde hüküm sürmek cennette hizmet ediyor olmaktan daha iyidir.
Better to reign in hell than serve in heaven
Talih tasarımın kalıntısıdır.
Her ne kadar gülü görmüyorsam da dikenlerini hissediyorum. (Gözlerini kaybetmesinden sonra söylediği bir laf.)
Cehenneme gidebilirim, lakin böyle bir tanrı hiçbir zaman benim saygımı kazanamaz.
