Kadir Has
Kadir Has Biyografisi
Kayserili iyiliksever iş adamı.
Kadir Has de Nuri-Zekiye Hasoğlu’nun çocukları olarak Kayseri’de dünyaya geldi. Hasoğlu ailesi Cumhuriyet’in birincil yıllarında Kayseri’den Adana’ya taşındı. Baba Nuri Has, Çukurova’da ticaretle meşgul oldu. sonradan, Türkiye’nin en büyük sanayicileri arasına girerek, Cumhuriyet’in birincil yıllarında Türkiye’nin ilk ulusal sanayici unvanını şampiyon Nuri Has, “Milli Mensucat Fabrikası” ile daha sonra da Akbank’ın kurucuları arasında yer aldı.
Kadir Has, birincil öğrenimini Adana’da tamamladı. Orta öğrenim için istanbul’a gönderilen Has, ortaokul ve liseyi Özel Boğaziçi Lisesi’nde tamamladı.
1942 yılında Boğaziçi Lisesi’nden mezun oldu ve Kayseri’nin tanınmış ailesi ve eşrafından olan Mehmet-Şehime Germirli’nin kızı Rezan bayan ile 1942 yılında evlendi, aynı dönemde iş hayatına da atıldı. Babasının izinden gitgide artarak girişimci ruhu, çalışkanlığı ve dürüstlüğüyle Adana’nın sayılı işadamlarından biri haline geldi.
1960 yılında İstanbul’a taşınan Kadir Has; burada ağırlıkla otomotiv sanayine karşın işlerde birçok başarıya imza atarak, İstanbul’da da saygın lider iş adamları arasına girdi. Mercedes Otobüs ve Kamyon Fabrikası’nı kurdu ve bu kurumun uzun yıllar idare heyeti başkanlığı ve üyeliği görevini yürüttü. 1964 yılında Amerikalıların dünyaca ünlü “Coca Cola” firmasının Türkiye Temsilcisi olan Kadir Has ,ülkemizdeki birincil Coca-Cola fabrikasını kurdu.
Koç ailesi ile Bursa’da Karsan adıyla Peugeot marka minibüs fabrikasının ortakları arasında yer aldı. Fransızların meşhur Michelin Lastikleri’nin Türkiye dağıtımcılığını üstlendi. Sabancı Ailesi’nden daha sonra Akbank’ın en büyük kurucu hissesine sahipti.
İş hayatındaki başarılarının peşinde, kendi deyişiyle; ülkesinden kazandıklarını yeniden ülkesine vermenin en büyük iftihar ve vefa borcu olduğuna inanan Kadir Has, “vatan borcunu” ödemek için 1980’li yıllarda sistematik bir şekilde özellikle eğitim alanında hayır işlerine tartı verdi. Babası Nuri Has’ı kendisine örnek aldı ve Nuri Beyin, “Bir mektep yaptırmak, bin kişiyi hapishaneye düşmekten kurtarır” sözü, her zaman rehberi oldu.
1991 yılında eşiyle kurduğu Kadir Has Vakfı (HASVAK) ile ilk önce eğitim ve sıhhat edinmek üzere, ülke kalkınmasına karşın fazla önemli hayır işlerini gerçekleştirdi. Vasiyeti gereği eşiyle tüm servetlerini adı geçen vakfa bağışladılar. 1992 yılında birincil kuruluş çalışmalarına başlanan, 1997 yılında ise resmi olarak kurulan, kendi adını taşıyan üniversiteden “gerçekleşen en büyük hayali” olarak bahseden Kadir Has, 2007’deki vefatına dek üniversitenin mütevelli heyeti başkanlığı görevini yürütmüştür.
1997 yılında, dönemin Cumhurbaşkanı Sn. Süleyman Demirel tarafından, Türkiye’ye yaptığı hizmetler nedeniyle kendisine “Devlet Üstün Hizmet Madalyası” verilmiştir. Hem dağıtılmış kurumlardan yüzü aşkın teşekkür ödülleri ve belgeleri kendisine ibraz edilmiştir. 1997’de Marmara Üniversitesi ve KKTC Lefke Avrupa Üniversitesi; 1998’de Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi; 1999’da Erciyes Üniversitesi göre Fahri Doktora beratları verilmiştir.
Kadir Has, 22 Mart 2007 tarihinde kalp rahatsızlığı nedeniyle kaldırıldığı Vehbi Koç Vakfı Amerikan Hastanesi’nde 86 yaşında vefat etti.
Kayseri’de yapılmış olan 33.000 kişilik yeni stadyuma onun adı verildi. Stadın ismi Kadir Has Stadyumu oldu.
İş adamı Kadir Has, 1980’li yılların sonunda ticari faaliyetlerini tasfiye etmeye başladı. Benzer dönemde hayır işlerine yönelen ve kendisini yoğun bir şekilde hayır işlerine adayan Has, giderken Kayseri’de 4 adet ilköğretim okulu inşa ettirdi. Has, hem, merhum babası Nuri Has kadar yaptırılan bir ilkokulun da onarımını gerçekleştirdi.
Erciyes Üniversitesi’ne de Merkez Kütüphanesi, Enstitüler Binası ve Mediko-Sosyal Merkezi Binası yaptırarak armağan eden Kadir Has, hem Kayseri’de babası tarafından inşa ettirilen Nuri Has Camii’nin onarımını yaptırıp, bu cami için bundan başka imam lojmanı inşa ettirdi.
Kadir Has, İstanbul’un Küçükyalı semtinde de 4 okul yaptırarak halkın hizmetine sundu. Keza Marmara Üniversitesi’ne Tıp Fakültesi Hastanesi, Acele Merkezi ve Hemodiyaliz Merkezi yapı ettiren Has, İstanbul’un Maltepe semtinde, Kızılay Tıp Merkezi’nin yapımına da büyük katkıda bulundu.
İstanbul Pendik’teki Hoca Dinlenme Evi’ni de büyük bağışla inşa ettiren Kadir Has, ayrıca Gebze’de etkinlik belirten Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırmalar Kurumu (TÜBİTAK) için Teknopark yaptırdı.
Hayırsever iş adamı Kadir Has, çok büyük bir bağışla Kadir Has Üniversitesi’nin 1999-2000 öğrenim yılında eğitime başlamasını sağladı.
İstanbul’un Cibali ve Bahçelievler semtleri ile Selimpaşa beldesindeki kampüslerde eğitim veren Kadir Has Üniversitesi, kısa sürede Nesil aralarında yer aldı.
KADİR HAS AİLESİNİN BAĞIŞLARI…
Kadir Has ve Rezan Has, 1991 yılında “Türk Eğitimine özgü Kadir Has Vakfı’nı (HASVAK)” kurdular.
Kadir Has ailesi’nin bağışlarıyla yapılanlar aralarında, Kadir Has Üniversitesi, Kadir Has Anadolu Lisesi, Rezan Has Lisesi, Kadir Has İlkögretim Okulu, Kadir-Rezan Has İlkögretim Okulu, KASEV Kadir-Rezan Has İlkögretim Okulu, Marmara Üniversitesi Kadir Has Hastanesi, Marmara Üniversitesi Rezan Has Ivedi Merkezi, Marmara Üniversitesi Kadir Has Hemodiyaliz Merkezi, Kızılay Kadir-Rezan Has Tıp Merkezi, TÜBİTAK Gebze Teknopark Kadir Has Merkez Binası, Nuri-Zekiye Has İlköğretim Okulu, Kayseri Kadir-Rezan Has İlköğretim Okulu, Erciyes Üniversitesi Kadir Has Merkez Kütüphanesi, Erciyes Üniversitesi Nuri-Zekiye Has Enstitüler Binası, Erciyes Üniversitesi Mahmut Has Mediko-sosyal Merkezi, Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kadir Has Kültür Parkı, Nuri Has Camii, Adana Nuri-Zekiye Has İlköğretim Okulu ve Trabzon Kadir Has Teknik Lisesi yer alıyor.
