Mahmud Şevket Paşa
Mahmud Şevket Paşa Biyografisi
31 Mart Olayı olarak aşina ayaklanmanın bastırılmasında ve Abdülhamit II‘in tahttan indirilmesinde rol oynamıştır.
278. Osmanlı Sadrazamıdır. V. Mehmet Reşat saltanatında 23 Ocak 1913 – 11 Haziran 1913 tarihleri arasında dört ay ondokuz gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.
Mahmud Şevket Paşa, 1856 yılında Osmanlı İmparatorluğuna alt Bağdat’da doğmuştur. Kafkasya’dan Bağdat’a göçeden bir aileye mensuptur. Babası Basra mutasarrıfı Kethüdâzâde Süleymân Beydir. İlk ve ortaöğrenimini Bağdat’ta tamamladıktan sonradan istanbul’a gönderilen Mahmud Şevket, askeri okula verildi ve 1882 yılında kurmay yüzbaşı olarak Mekteb-i Harbiye’yi bitirdikten sonradan bir vakit Girit’te görev yaptı; ertesi sene Mekteb-i Harbiye’de öğretmenliğe başladı.
Almanya’da dokuz sene, Fransa’da bir müddet kalarak, batı kültürünü öğrendi. Bu sırada zırhlı kuleler ve ateşli silâhlar hakkında incelemelerde bulundu. 1899 yılında döndüğünde mirlivalığa (tuğgeneral) yükseltildi ve Tophane-i Amire Tetkik Komisyonudı.
1901 yılında ferik olduktan sonra Mekke ile Medîne arasında telgraf hattı döşetme vazifesiyle Hicaz’a gönderildi. Orada artı kalmayıp, baştan İstanbul’a döndü.
1905 yılında Kosova Vâliliğine getirildi. Bu görevi sırasında Makedonya sorununun çözümü için harcadığı etkili çabalar nedeniyle ordu içinde ve ahali arasında saygınlık kazandı. 1908 yılında İkinci Meşrûtiyetin îlânından sonra, Selanik‘te bulunan Üçüncü Ordu komutanlığına, kısa bir müddet daha sonra da Rumeli Vilâyeti Müfettiş-i Umûmiliğine getirildi. 31 Mart Vakası üstüne toplanan ve Hareket Ordusu adı verilen birliklerin başına kendisi de 22 Nisan 1909 tarihinde geçerek, istanbul’a geldi. Komutayı ele aldı ve sıkıyönetim ilan etti.
Sultan Abdülhamit II Hanın tahttan indirilmesinde manâlı rol oynadı. istanbul’a hâkim olduğu bu sırada sıkıyönetim ilan etti.
1909 yılında kurulan İbrahim Hakkı Paşa kabinesinde harbiye nâzırı oldu. Fakat hizmet ettiği İttihat ve Terakkî Partisinin baskısı ile çok geçmeden, istifâ etti. Balkan Harbi sırasında Alasonya ordu komutanlığına getirildiyse de, bu vazifeyi kabul etmedi. Bu koşul, o zamanki aydınlar aralarında îtibârını gölgeledi. Balkan Harbinin en şiddetli vaktinde, siyâsî fayda düşüncesi ile yapılan Bâbıâlî Baskınından sonra, Enver Paşa’nın telkini ile 23 Ocak 1912’de sadrazamlığa getirildi ve Müşirliğe terfi ettirildi.
Ancak, Mahmud Şevket Paşa‘nın bu büyük nüfuzu ve kendi başına hareketleri parti içinde kendisine aleyhinde muhâlif bir grubun doğmasına yol açtı. Nitekim Paşa, 11 Haziran 1913’te arabasının içinde silah ile vurularak öldürüldü. Suikastın esâsı aydınlanmamış, ama bundan istifâde eden İttihatçılar, muhâliflerini asma fırsatını bulmuşlardır.
1911 yılında Türk Ordusunda Hava Sınıfının kurulmasına öncülük yaptı.
Arapça, Almanca ve Fransızca bilen Mahmud Şevket Paşa, askerî konular ile cebir, geometri üstüne yazdığı kitapları vardır.
Mahmud Şevket Paşa, Selime Dilşad Hanım ile evli ide ve çocukları yoktur.
Mahmud Şevket Paşa, 11 Haziran 1913 tarihinde İstanbul’da 57 yaşında bir suikast neticesinde ölmüştür.
Mezarı, istanbul’un Şişli semtinde 31 Mart şehitlerinin anısına dikilmiş Abide-i Özgürlük’in bulunduğu Bağımsızlık-i Ebediye Tepesine gömülüdür.
