Marko Paşa

Marko Paşa Biyografisi

Rum asıllı bir Osmanlı hekimidir.
Marko Apostolidis’dir. 1814 yılında Syros adası’da doğan Marko Paşa, ilk ve orta öğrenimini Yunanistan’ın meyve bahçeleri ve bağlarıyla meşhur Syros Adası’nda yaptı. Sonradan, ailesi ile birlikte gittiği İstanbul’da Mekteb-i Tıbbiye-i Harika’yi (Askeri Tıbbiye) bitirdi. Mezun olduğu yıl, cerrahi kliniği şefliğine atandı. Kısa sürede iyi bir hekim olarak ün kazandı ve mirlivalığa (tuğgeneral) yükseltilen birincil hekim oldu.

1861’de Sultan Abdülaziz tahta geçince Marko Paşa’yı hekimbaşı yaptı. 1871’de Mekteb-i Tıbbiye-i Harika Nazırlığı’na atandı. 1878’de, II. Abdülhamit döneminde Meclis-i Ayan meclisi (Senato) üyeliği’ne getirildi. Kırımlı Aziz Bey’le birlikte Hilâl-i Ahmer Cemiyeti’nin (Türkiye Kızılay Derneği) kurulmasında katkıda bulundu. Derneğin adı 1935’de “Türkiye Kızılay Cemiyeti”, 1947 yılında da “Türkiye Kızılay Derneği” olarak değiştirildi.

Marko Paşa Sultan Abdülaziz’in mutlakiyetçi yönetimine aleyhinde meşrutiyetçi Jön Türk Harekatı’na yakınlığı ile dikkati çekiyordu.

Marko mdi. Hastalarını uzun uzun sabırla dinler, dertlerine tıbbi yönden muavin olmakla birlikte, onlara manevi huzur ve rahat vermeye de itina gösterirdi.

Marko Paşa’nın bu ünü ırk arasında tamamen yayıldı ve zamanla, yakınmayı dinleyecek kimsenin olmadığını vurgulamak için söylenen “anlat derdini Marko Paşa’ya” deyimi ortaya çıktı. Fakat halkın şikayetlerinin çoğunun ağır ve hantal bürokrasi yüzünden sonuçsuz kalması, Marko Paşa’nın imajını da “dert dinler, fakat derde deva olmaz” şekline büründürmüştür. Marko Paşa keza tasa dinlerken, konuları kaydırması, lafı yuvarlayıp diğer yönlere çevirmesi ile de ünlüydü. Ayan Meclisi’nde görevli iken halkın şikayetlerini o dinlerdi. Bu kimliği ona “derdini Marko Paşa’ya anlat” deyiminin yerleşmesine yolaçacak denli yaygın bir ün kazandırmıştır. Kendisine iş için başvuran öğrencilerinin ve hekimlerin dertlerini sabırla dinler veya dinler görünür, bir sonuca bağlamaksızın lafı değiştirirdi.

Çözümü imkânsız sorun sahibi kişilere “Derdini Marko Paşa’ya anlat” deyimi günümüzde bile kullanılmaktadır.

Marko Paşa, 5 Aralık 1888 tarihinde Burgaz adasında 74 yaşında ölmüş, Kuzguncuk’a getirilip oraya gömülmüştür.