Mehmet Ali Birand
Mehmet Ali Birand Biyografisi
1941 istanbul doğumlu, gazeteci, yazar, yapımcı ve spiker. Köşe yazarlığı da yapan Mehmet Ali Birand, medyanın bir çok kolunda çalışmış, dil sürçmeleriyle bilinen, AB parlementosundaki bir çok bürokratın bildiği veya namına bilinen olduğu Türk gazeteci. Özellikle baskı ve tehlikeli şartlarda yaptığı röpörtajlarıyla dünyadaki sayılı gazeteciler arasındadır.
09 Aralık 1941 tarihinde Mürvet ve İzzet Biak İstanbul’da Alman Hastanesi’nde dünyaya gelmiştir. Kökeni Elazığ’ın Palu ilçesine dayanır. Ural adında bir abisi vardır. Babası İzzet bey Mehmet Ali Birand 2 yaşındayken ölmüştür. Çocukluğu Erenköy’de geçmiştir. İlkokulu Erenköy Zihnipaşa’da okuduktan sonradan 1955 yılında orta öğrenimi için Galatasaray Lisesi‘ne girdi. Okul masraflarını da dayısı üstlendi. 1962 yılında Galatasaray Lisesi‘nden mezun oldu. Peşinde İstanbul Üniversitesi Dilbilim Fakültesi’nde Fransızca bölümüne girerek eğitimi devam ettirmek istedi lakin ekonomik zorluklar nedeni ile bir sene bile olmadan yarım vazgeçmek zorunda kaldı.
3 yaşındayken sol bacağına kaynar su dökülerek yandığından 5 öbür ameliyat geçirmiş. 1963 yılında İngiltere’ye ayağından 5 inci ve sonuncu ameliyatını olmaya gitti. Londra’ya sırası gelmişken, Galatasaray lisesi yıllarıdan tanıştığı Abdi İpekçi, Milliyet’in Londra muhabirliğini verdi. Bir yandan İngilizce öğrenme ve Milliyet’e mektupla haberler gönderme işi ile bir yıl geçti.
1964 yılı Temmuz’unda İstanbul’a döndüğünde Abdi İpekçi’nin yanında Milliyet Gazetesi‘nde işe başladı.
Mehmet Ali Birand, 1971 yılında, Uyruk Gazetesi‘nin kurucusu Ali Naci Karacan‘ın oğlu Ercüment Karacan’ın üvey kızı Cemre Bayan ile evlendi. Ardındaki Milliyet Gazetesi‘nin Brüksel’deki muhabiri olarak Belçika’ya gittiler. Ve 20 yıl orada kaldılar.
1985’de TRT de başlayan ve sonraları Show TV‘de devam eden kariyerinin altın basamağı, aylık bir haber programı “32. Gün” programını hazırlayıp sundu.
Bağımsızlık ve liberal gösterme açısıyla bilinen 32.Gün programında, bir fazla Türk politikacısının yanı sıra, dünya liderlerinden eski Fransa Devlet Başkanı François Mitterand, Avrupa Komisyonu eski başkanı Romano Prodi, eski Fransa Devlet Başkanı Jacques Chirac, Ürdün Kralı Hüseyin ve oğlu Kral Abdullah, Suriye Devlet Başkanı [Beşşar Esad, eski Irak lideri Saddam Hüseyin, Rusya Federasyonu eski başkanı Mihail Gorbaçov, Boris Yeltsin, Filistin lideri Yaser Arafat, Alman Başbakanı Helmut Kohl, Gerhard Schröder ve eski İngiltere Başbakanı Margaret Thatcher, Konstantin Karamanlis, Konstantin Miçotakis, İzak Rabin, Şimon Peres gibi kayda değer isimleri misafir etti. 32.Gün programı TRT’nin dingin dilinden öbür olduğu için çok beğenildi ve onu şöhrete taşıdı. Bu programın böylesine başarılı olmasında en büyük katkı Can Dündar, Mithat Bolluk, Çiğdem Anad, Ali Kırca, Deniz Arman, Cüneyt Özdemir, Rıdvan Akar, Musa Çözen, Talip Korkmaz, Sacit Baydar başta edinmek üzere, sayısız muhabir, kameraman ve teknisyenden gelmiştir.
1986 yılında Milliyet Moskova bürosunun kuruluşunu da Birand üstlendi.
1989’daki Kıbrıs Belgeseli, ardından Demirkırat (27 mayıs darbesini anlatan alıştırma) ve sırt sırta, 12 Mart-12 Eylül Ve Özal’lı Yıllar geldi. Bütün bunları Can Dündar ve Bülent Çaplı gibi isimler doğruca gerçekleştirdi.
O asıl değin kimseye konuşmamış olan terörist başı Abdullah Öcalan ile 1988 yılında Lübnan’ın Beka vadisindeki PKK kampında görüşme yaptı.
1991 yılının haziranında, Belçika’dan ayrılarak İstanbul’a yerleşti. Uzun yıllardır çalıştığı Milliyet’cilt ayrılıp Sabahleyin’a geçti ve 32. GÜN’ü de TRT’den Show TV’ye taşıdı.
1992-1995 seneleri arası Show TV esas haber bülteni sunuculuğu görevini üstlendi. Türkiyenin içinde bulunduğu durumları anlatan ve Türk siyasetini içeren bir çok kitap yayınladı. Türk Ordusu’nun yapısı, 12 Eylül askeri darbesi, 1974 Kıbrıs Çıkartması ve Türk-Yunan ilişkisini anlatan kitapları İngilizce,Almanca ve Yunanca’ya çevrildi.
TRT için 32. Gün programını hazırladığı dönemde sahtecilik ve dolandırıcılık iddiası ile hakkında açılan kamu davasından yargılandı ve hüküm giydi.
Günümüzde CNN Türk yöneticilerinden biri olan gazeteci, haber programı olan Manşet ve 32.Gün’ü CNN Türk’de sundu, 2005 yılından itibaren de Kanal D asıl haber bültenini sundu. TV programcısı ve yazar olarak ulusal ve uluslararası bir çok ödülün sahibi olan Birand, 1987 yılında Avrupa Konseyinin “Yılın Gazetecisi”, 1976 yılında TÜYAP kitap fuarının “Yılın Yazarı”, 1993 yılında Lion kulüplerinin Melvin Jones Fellow ödülü ve Fransızların Şövalye nişanı “Chevalier de L’Ordre National de Merite” ünvanına sahiptir.
Mehmet Ali Birand, Fransızca ve İngilizce bilmektedir ve bununla birlikte Belçika vatandaşıdır. Bazı film ve dizilerde de rol almıştır.
Mehmet Ali Birand, 1971 yılından beri Cemre Birand ile Evli ve Umur Ali (d.1977) adında bir oğlu vardır.
16 Ocak 2013’de safra kesesindeki stent değişimi için Vehbi Koç Vakfı Amerikan Hastanesi’nde ameliyat olan Birand’ın işlem sırasında kalbi durdu ve her yerde çalıştırıldı. Yoğun bakımda çare altındayken 17 ocak 2013 tarihinde vefat etti.
Yazdığı Kitaplardan bazıları :
1976 – 30 Sıcak Gün
1979 – Perhiz Türkiye ve Kıbrıs üzerine uluslararası pazarlıklar (1974-1980)
1978 – Bir Pazar Hikayesi
1986 – Emret Komutanım
1983 – 12 Eylül 04.00
1988 – Apo Ve Pkk
1993 – Demirkırat: Bir Demokrasinin Doğuşu
1995 – 10 yılın perde arkası 32. gün
1996 – Türkiye’nin Gümrük Birliği macerası (1959-1995)
1997 – Panorama ’97 CD-ROM 32. Gün Dünya’da ve Türkiye’de Yılın Olayları
1999 – 12 Eylül: Türkiye’nin miladı
2000 – 12 Mart: İhtilalin pençesinde demokrasi
2012 – Son Darbe: 28 Şubat
Filmleri :
2005 – Unutulmaz Maçlar (belgelere dayanan)
2006 – 100 Takvim Sevda
2006 – 17 Mayıs
2006 – Latife
2008 – Çok Güzel Hareketler Bunlar
2009 – Ufak Kadınlar
2012 – Kurtuluş Son Durak
2012 – Annem Uyurken
