Memet Baydur

Memet Baydur Biyografisi

Gelmiş geçmiş en büyük tiyatro yazarımızdır.

Memet Baydur, 9 Ağustos 1951 tarihinde Ankara’da doğmuştur. Altmışlı yıllarda Ankara Sanat Tiyatrosu ile sevdalandı tiyatroya. Orta öğrenimini Ankara’da bitirdikten sonra uzun yıllar Londra ve Paris‘te yaşadı. 1974 yılında İngiltere’ye gitgide artarak Londra Üniversitesi‘nde sosyoloji eğitimi görmekte iken öğrenimini yarıda bırakarak Türkiye’ye döndü. Kısa öyküler yazar Memet Baydur’un ilk yazısı 1979 yılında “Yeni İnsan” dergisinde çıktı.

sonra Uyruk Sanat, Ziyafet, Kitap-lık ve Sanat Düne öyküleri çıkmaya başladı. Dışişleri Bakanlığında çalışan ve büyükelçi olan eşi Sina Baydur’un atandığı atama yerleri sebebiyle değişik ülkelerde bulundu. 1982 yılında Afrika’ya Kenya‘nın başkenti Nairobi’ye gitti. 1982-1986 yılları aralarında Afrika’da Kenya Toplu İletişim Okulu’nda sinema tarihi ve sinematografi dersleri verdi.

1982 yılında Ankara’dayken yazdığı birincil oyunu olan Limon’u edebiyat çevrelerinden tanıdığı ve ölümüne değin dostluğunu sürdürdüğü Hak Ağaoğlu vasıtası ile Müşfik Kenter‘e okutur. Limon, 1984 yılında Müşfik Kenter tarafından sahnelenir ve ayrıca yazarına keza yönetmenine ödül getirir.

1988-1992 yılları aralarında Madrid‘teki Uluslararası Akdeniz Tiyatro Enstitüsü’nün kurucu üyeleri aralarında yer aldı. 1991 yılında Bayan İstasyonu adlı oyunu Fransızcaya çevrildi, Marsilya‘da, Richard Martin yönetimindeki Toursky Tiyatrosunda sahnelendi ve oyunu kendisi yönetti.

1992’den itibaren Bonn Tiyatro Bienali’nin Türkiye danışmanlığını yaptı. Uğur Mumcu Tahlilci Gazetecilik Vakfı’nda sinema dersleri verdi, Cumhuriyet gazetesinde yazılar yazdı.

1982 yılında yazdığı “Limon” ve “Cumhuriyet Kızı”, “Kadın İstasyonu”, “Yangın Yerinde Orkideler”, “Düdüklüde Kıymalı Bamya” ve “Yeşil Papağan Limited”, “Kamyon” gibi oyunları Devlet Tiyatroları ve değişik illerdeki Şehir Tiyatroları’nda sahnelendi.

1996 yılında eşinin işi gereği Washington D.C. yakınlarında Virginia eyaletinin McLean şehrinde bulundular.

Memet Baydur, çoğu Devlet Tiyatrosu sahnelerinde ve özel tiyatrolarda sahnelenmiş 23 tiyatro oyunu yazmıştır. Memet Baydur’un oyunları modern geleneksel Türk espri anlayışının buruk-alaycı tavrını sürdüren, şaka ile önemli arasında aralıklı, gerçeğin benzerini yok, sahneye özgü oyunsu bir gerçekliği yakalamaya çalışan yapıtlardır. Benimsenmiş değerleri sorguya çeker. İçi boşalmış doğruları, kalıplaşmış kuralları yerinden oynatmaya çalışır.

Oyunlarını İngilizce, Fransızca ve ispanyolcaya çevirdi. Bazı kitapları onun ölümünden sonra derlenip basılmıştır.

Memet Baydur, Türkiye’nin bayan büyükelçilerinden Melek Sina Baydur ile evli idi. Yunus adında bir oğlu vardır.

Memet Baydur, 24 Kasım 2001 tarihinde ABD’de tedavi gördüğü kanser rahatsızlığından sonradan istanbul’da 50 yaşında ölmüştür.

Ödülleri :
1984 – Sanat Kurum En Başarılı Oyun Yazarı, (Limon)
1988 – İnönü Vakfı Tiyatro Ödülü – İkincilik
2000 – 4. Afife Tiyatro Ödülleri, Cevat Fehmi Başkut Özel Ödülü, (Güne Bakan Sırça Kırıkları), İlk Defa O Yıl Sahnelenmiş Olan En Başarılı Yerli Oyunun Yazarı

Eserleri :
1990 – Cumhuriyet Kızı
1991 – Yangın Uygun Orkideler
1993 – Toplu Oyunları 1 Doğum / Limon / Yalnızlığın Oyuncakları / Kadın İstasyonu
1993 – Toplu Oyunları-2 Düdüklüde Kıymalı Bamya / Aşk / Vladimir Komarov
1994 – Tensing
1994 – Toplu Oyunları-3 Yeşil Papağan Limited / Sevgi Ayakları / Kamyon,
1995 – Gözün Kahverengi Suyu Hikayeler 1974-1994
1995 – Kutu Kutu
1997 – Toplu Oyunları 4 Elma Hırsızları, Yalancının Resmi, Genel Anlamda Öpüşme, Çin Kelebeği,
2000 – Toplu Oyunları 5 Maskeli Süvari Sınıfı / Menekşe Korsanları
2002 – Uccello’nun Kuşları
2003 – Lozan Gün Gece / Oyun Vefat / Kuşluk Zamanı
2004 – Sinema Yazıları Tüm Eserleri
2005 – Mektuplaşmalar
2006 – Gürültüsüz Güvercinler Ülkesinde Cumhuriyet Yazıları

Tiyatro Oyunları :
1982 – Limon
1982 – Gün Gece/ Oyun Ölüm
1984 – Yalnızlığın Oyuncakları
1987 – Bayan İstasyonu
1988 – Cumhuriyet Kızı
1988 – Kuşluk Zamanı
1989 – Yangın Uygun Orkideler
1990 – Maskeli Süvari
1990 – Kamyon
1991 – Düdüklüde Kıymalı Bamya
1990 – Vladimir Komarov
1991 – Menekşe Korsanları
1992 – Aşk (1991), Sevgi Ayakları
1992 – Yeşil Papağan Limited
1992 – Doğum
1994 – Çin Kelebeği
1993 – Tensing
1993 – Genel Anlamda Öpüşme
1994 – Kutu Kutu
1996 – Elma Hırsızları
1996 – Ayçiçeği Sırça Kırıkları
2000 – Lozan