Moliere

Moliere Biyografisi

Fransız komedi yazarıdır.

Moliere, 15 Ocak 1622 tarihinde Paris‘te doğmuştur. Ana adı Jean Baptiste Poquelin‘dir. Babası Jean Poquelin bir mobilyacıydı, annesi Marie Cresse idi. Annesi 10 yaşındayken öldü. Baba mesleğine devam etti.

1636 yılında Clermont sında Yunan ve Latin yazarlarını okudu, 1641 yılında okuldan ayrıldı. Orleans Üniversitesinde Hukuk öğrenimi gördü.

Moliere, 1643 yılında İllustre-Théâtre topluluğunu kurdu. Sahne adı olarak Fransa‘nin Midi bölgesinde Vigan şehri civarında bir köy olan Moliere ismini kullanmaya başladı. 1646’da topluluğu dağıldı. 1645-1658 yılları arası gezici bir tiyatro topluluğu kurarak taşrada oyuncu, oyun yazarı ve tiyatro yöneticisi olarak temsiller verdi.

31 yaşında Conti prensinin hizmetine girerek, İtalyan komedilerinin uyarlamalarını oynamıştır. 33 yaşında iken birincil komedisi olan “Şaşkın”ı , daha sonra “Dargın Aşıklar”ı yazdı. 36 yaşında Paris’e dönerek, ekibiyle birlikte bu kente yerleşti. Ekibi “Kralın Kardeşleri Topluluğu” adını almıştır.

1660 yılında Kral önünde birkaç defa oyunlar oynadı. 1661’de yeni Theatre du Palais-Royal’de topluluğuyla oyunlar vermeye başladı. O dönemin ca güldürmeyi kasıt edinmesine rağmen o, güldürürken düşündüren bir komedinin çığırını açmıştır. Moliere, insanlığın gülünç yanlarını en doğal, en yalın, ama en geniş bir biçimde yansıtmıştır. Moliere’in karakterleri, mizah batmış hakiki kişilerdir.

Eserlerini, komik gelenekler ve toplumsal aksaklıklar üstüne oturtmuştur. Kibarlık budalalarını, rahatsızlık hastalarını, cimrileri, züppe soyluları, bilgisiz ve şarlatan doktorları, bilgiç kadınları, iki yüzlüleri büyük bir başarıyla canlandırmıştır.

Soylulara sataşmaktan korkmayan Moliere, eserlerinde alaya aldığı öyle fazla iş grubu göre, güçlü olarak saldırılara uğradı. O Kadar ki sahte dindarlara yergide bulunduğu “Tartuffe” adlı eseri ilk temsilinden daha sonra oynanma iznini beş yılda alabilmiştir.

Arasında “İnsandan Kaçan”, “Kibarlık Budalası”, “Bilgiç Kadınlar” ve “Hastalık Hastası”da dahil otuz altı oyun yazdı. Bu oyunlardan on üçünün danslı ve müzikli olma gibi manâlı bir özelliği vardır.

Moliere’in birçok eseri dilimize çevrildi, tiyatrolarımızda oynandı.

Fransa kralı göre 1662 yılında Moliere’e yıllık 1.000 livre ücret bağlandı. 166 yılında Kral, Moliere’in oğlunun vaftiz babası oldu ve o yıl Kral’ın bağladığı takvim ücret 7.000 livreye çıkartıldı.

1662 yılında Armande Bejart’la evlendi. Üç çocukları oldu, yalnızca bir oğlu yaşadı.

Başrolünü oynadığı “Le malade imaginaire (Rahatsızlık Hastası)” oyununun oynandığı 17 Şubat 1673’teki oyunun dördüncü sahnesinde, Molière sahnede fenalaşıp yere düştü. Tüberküloz hastası olan yazan kanlı öksürük krizini atlattıktan daha sonra, tüm ısrarlara rağmen rolünü tamamladı. Oyundan birkaç saat sonradan evinde her tarafta fenalaşan yazan, bu ikinci krizi atlatamayarak 51 yaşında öldü.

Eserleri :
1645 – Le Médecin volant (Kaçan Doktor)
1650 – La Jalousie du barbouillé (Lekelinin Kıskançlığı)
1655 – L’Étourdi ou les Contretemps (Sersemlemiş yahut Beklenmedik Engeller)
16 Aralık 1656 – Le Dépit amoureux (Kedi Hoşuna Gitmek)
24 Ekim 1658 – Le Docteur amoureux (Aşık Hekim)
18 Kasim 1659 – Les Précieuses ridicules (Gülünç Kibarlar)
28 Mayıs 1660 – Sganarelle ou le Cocu imaginaire (Sganarelle veya Hayalde Aldatılmış Koca)
4 Şubat 1661 – Dom Garcie de Navarre ou le Prince jaloux (Navarre’li Don Garcie ya da Kıskanç Prens)
24 Haziran 1661 – L’École des maris (Kocalar Okulu)
17 Ağustos 1661 – Les Fâcheux (Talihsiz)
26 Aralık 1662 – L’École des femmes (Kadınlar Okulu)
15 Nisan 1663 – La Jalousie du Gros-René (Gros-Rene’nin Kıskançlığı)
1 Haziran 1663 – La Critique de l’école des femmes (Kadınlar Mektebinin Tenkidi)
14 Ekim 1663 – L’Impromptu de Versailles (Versailles Tulûatı)
29 Ocak 1664 – Le Mariage forcé (Zorla Evlenme)
27 Nisan1664 – Gros-René, petit enfant
8 Mayis 1664 – La Princesse d’Élide (Elide Prensesi)
12 Mayıs 1664 – Tartuffe ou l’Imposteur (Tartuffe)
15 Subat 1665 – Dom Juan ou le Festin de pierre (Don Juan)
15 Eylul 1665 – L’Amour médecin (Aşk Doktoru)
4 Haziran 1666 – Le Misanthrope ou l’Atrabilaire amoureux (İnsandan Kaçan)
6 Ağustos 1666 – Le Médecin malgré lui
2 Aralık 1666 – Mélicerte (Melicerte)
5 Ocak 1667 – Pastorale comique (Gülünç Pastoral)
14 Subat 1667 – Le Sicilien ou l’Amour peintre (Sicilyalı veya Ressamın Aşkı)
13 Ocak 1668 – Amphitryon (Amphitryon)
18 Temmuz 1668 – George Dandin ou le Mari confondu (George Dandin)
9 Eylul 1668 – L’Avare ou l’École du mensonge (Pinti)
6 Ekim 1669 – Monsieur de Pourceaugnac (Mösyö de Pourceauggnac)
4 Subat 1670 – Les Amants magnifiques (Harikulade Aşıklar)
14 Ekim 1670 – Le Bourgeois gentilhomme (Kibarlık Budalası)
17 Ocak 1671 – Psyché (Psyche)
24 Mayıs 1671 – Les Fourberies de Scapin (Scapin’in Dolapları)
2 Aralık 1671 – La Comtesse d’Escarbagnas (Escarbagnas Kontesi )
11 Mart 1672 – Les Femmes savantes (Bilgiç Kadınlar)
Hastası)