Muammer Kaddafi
Muammer Kaddafi Biyografisi
Muammer Ebu Minyar el-Kaddafi, 7 Haziran 1942 tarihinde Akdeniz kıyısındaki Sirte şehri yakınlarında Bedevi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Genç yaşlarında Mısır devlet başkanı Cemal Abdul Nasır ve onun Arap sosyalizmi ve Arap ulusçuluğuna dayalı ideolojisine hayranlık duyuyordu. Kaddafi, 1956 yılında Süveyş Krizi yaşanırken İsrail karşıtı protesto gösterilerine katılıyordu.
Libya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Tarih Bölümü’nü bitirdi (1963). Sonra Bingazi’deki Askeri Akademi’ye girdi. Mektep arkadaşlarıyla birlikte, ileride Bağımsızlık Subaylar Hareketi adını alacak dar bir örgüt kurdu (1959). Mezun olduktan sonra İngiltere’ye artan bir şekilde askeri alanda uzmanlık eğitimi fark etti (1966).
1 Eylül 1969’da Muammer Kaddafi liderliğindeki genç subaylar, ile Kral İdris’e aleyhinde kansız bir darbe yaptılar. Darbe gerçekleştiği sırada Kral İdris, Türkiye’de, Bursa kaplıcalarında çare görüyordu. Yeğeni veliaht El Rida radyo ile tahttan vazgeçtiğini bildirdi ve konut hapsine alındı. Monarşi lağvedildi ve yeni Libya Arap Cumhuriyeti duyuru edildi
Az Önce 27 yaşında iktidara el koyan Muammer Kaddafi’nin üllkesi Libya, kısa zamanda Batı karşıtı gruplar için bir cennet haline geldi. Yayılımcılık ile savaşma iddiasındaki kimi örgütler Libya’nın askeri ve parasal desteğini arkasına aldı.
Darbeden sonra ülkede denetimi ele geçiren Ihtilal Komuta Konseyi başkanlığına getirilen Kaddafi, 1970’te başbakanlık görevini de üstlendi. Benzer yıl Libya’nın “hür bir Arap demokratik cumhuriyeti” olduğunu belirten yeni bir anayasa oluşturarak, ABD’nin ve İngiltere’nin ülkedeki askeri üslerini kapattı.
Muammer Kaddafi, 20. yüzyılın öteki politik figürlerinin de gerçekleştirdiği gibi, İslam sosyalizmi olarak adlandırdığı siyasi felsefesini “Yeşil Kitap” adını verdiği 1975-1979 aralarında üç cilt halinde yayınlanan kitabı ile açıkladı. Kaddafi, hem Marksizmden ayrıca kapitalizmden ayrılan “evrensel üçüncü yol” teorisini ortaya koyuyordu.
Cemal Abdul Nasır’ın Arap Birliği politikasının ateşli bir savunucusu olan Kaddafi, Nasır’ın 28 Eylül 1970’de ölümünün ardından Arap ulusçuluğu fikrinin ideolojik önderi olmaya çalıştı. Kaddafi’nin Tunus ile birleşme girişimi 1974’de başarısızlıkla sonuçlandı. Mısır ve Libya arasındaki tam bir birleşme sağlama tasarısı ise, iki ülkenin karşılıklı suçlamaları nedeniyle başarısızlığa uğradı. 1977’de bu çekişmeler silahlı bir çatışmaya ve diplomatik ilişkilerin kopmasına yol açtı.
Kasım 1985’te CIA kadar Kaddafi yönetimine aleyhinde kuytu operasyonlar yapıldığı ortaya çıktı. Roma ve Viyana’daki İsrail havayolları bürolarına Filistinlilerce (Ebu Nidal grubu) yapılan saldırıların (Aralık 1985) Libya göre desteklendiğini ileri süren ABD, Libya’nın eylemlerinin ABD’nin ulusal güvenliğini ve dış siyasetini tehdit ettiğini bahis etti.
Komşu ülkeler Tunus ve Mısır’da 30’ar takvim Bin Ali ve Kutsal iktidarlarının son bulmasıyla neticelenen halk hareketlerinin ardından, Şubat 2011’de Libya’da da Kaddafi iktidarını sarsan karışıklıklar baş gösterdi. Libya’da meydana çıkan iç savaşın arkasından 23 Ağustos 2011’de muhalifler Kaddafi’nin Trablus’taki Babül Aziziye karargahına girmeyi başardı. 20 Ekim 2011 tarihinde, memleketi Sirte’de, Milli Geçiş Konseyi askerleri tarafından yakalandı. Linç edilerek öldürülmesi bazı çevrelerde tepkiye sebep olmuştur. Kaddafi 25 Ekim 2011 tarihinde çölde meçhul bir yerde gömülmüştür.
