Muazzez İlmiye Çığ
Muazzez İlmiye Çığ Biyografisi
Sümerolog, tarihçi, dilbilimci.
Dünyanın an biri olan Muazzez İlmiye Çığ, 20 Haziran 1914‘te Bursa‘da doğdu. Kurtuluş Savaşı yıllarında ailesi Çorum‘a yerleşti. İlkokula burada başladı ama o beşinci sınıfa geçtiğinde aile yeniden Bursa’ya döndü. Özel bir mektep olan Bizim Mektep’te Fransızca ve keman dersleri fark etti. 1926 yılında Kız Muallim Mektebi’ne girdi. 1931 yılında mezun olan Çığ, babası gibi öğretmenlik yapmaya başladı ve Eskişehir‘e görev oldu.
1935‘te Ankara Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Sümeroloji bölümüne girdi. 1940 yılında mezun olan Çığ, İstanbul Arkeoloji Müzesi‘ne tahsis edildi. Müzede çalıştığı 31 sene baştan başa meslektaşı Hatice Kızılay ve Dr. F. R. Kraus ile birlikte müzenin deposunda bulunan, dünya için çok büyük siklet içeren bir işe imza attı ve Sümer, Akad ve Hitit dillerinde yazılı 74 bin tabletten oluşan tırnak yazılmış belgeler arşivini oluşturdu ve katalog haline getirdi. Philadelphia Üniversitesi Müzesi Tabletler Bölümü Başkanı Prof. Kramer ile yaptığı çalışmalar ile Sümer edebiyatına yeni konular kazandırıldı, eksik olanlar tamamlandı.
1940 yılında benzer okulda okuduğu Kemal Çığ ile evlendi. Aynı sene birincil kızı Yülmen, 1947‘de ise ikinci kızı Esin dünyaya geldi.
1957’de Münih‘te düzenlenen Oryantalistler Kongresi‘ne katıldı. 1960 yılında Heidelberg Üniversitesi‘nden aldığı davet üzerine 6 ay burada araştırma yaptı. 1965 yılında Roma‘da sergilenen Hitit sergisine başkanlık ederek sergiyi Londra‘ya götürdü. Kısa bir süre kaldığı Londra’da da çalışmalarını sürdürdü.
1972 yılında Kazıbilim bölümünden emekliye ayrıldı fakat çalışmalarına ve araştırmalarına devam etti. Bir vakit yurtdışında yaşadı. 1988 yılında Philadelphia Asuroloji kongresine katılan çığ, Prof. Dr. S. N. Kramer’in History Begins at Sumer(Tarih Sümerle Başlar) adlı kitabını çevirdi. Kitabın fazla alaka görmesi üzerine 1993’te çocuklara yönelik Zaman Tüneliyle Sümerlere Seyahat kitabını yazdı.
İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi teklifi gereğince üniversite senatosu kadar 4 Mayıs 2000 tarihinde Fahri Doktora unvanı verildi.
Sümer ve Hitit kültürlerinin en kayda değer araştırmacılarından olan Muazzez İlmiye Çığ, on üç kitap ve birçok bilimsel makale yazdı. Bir çomektedir.
Sümerlerde Mabet Fahiseliği ve Yurttaşlık Tepkilerim isimli kitaplarında kadınlarda başörtüsünün köklerinin Akadlara dayandığını yazmıştı. Bu kitapları 2007 yılında kamuoyunda akustik uyandırdı. 2007 yılında, “Vatandaşlık Tepkilerim” adlı kitabında, “halkı kin ve düşmanlığa tahrik etmek” suçuyla yargılandı ve ilk celsede beraat etti. Muazzez İlmiye Çığ’ın Yurttaşlık tepkilerim isimli kitabı, Galatarasaray Rotary Kulübü kadar İngilizceye çevrilerek Avrupa ve Amerika’daki üniversite kütüphanelerine dağıtılmıştır.
Kitapları
# “Kur’lahza İncil ve Tevrat’ın Sumer’deki Kökeni”, 1995, Kaynak Yayınları
# “Sumerli Ludingirra – Geçmişe Dönük Bilimkurgu”, 1996, Kaynak Yayınları
# “İbrahim Peygamber- Sumer Yazılarına ve Arkeolojik Buluntulara Tarafından”, 1997, Kaynak Yayınları
# “İnanna’nın Aşkı – Sumer’de İnanç ve Tanrısal Evlenme”, 1998, Kaynak Yayınları
# “Zaman Tüneliyle Sumer’e Yolculuk”, 1998, Kaynak Yayınları (genişletilmiş ikinci basım; birincil basım 1993, Kültür Bakanlığı Yayınları)
# “Hititler ve Hattuşa – İştar’ın Kaleminden”, 2000, Kaynak Yayınları
# “Gilgameş – Tarihte İlk Kral Kahraman”, 2000, Kaynak Yayınları
# “Ortadoğu Uygarlık Mirası”, 2002, Kaynak Yayınları
# “Ortadoğu Uygarlık Mirası 2”, 2003, Kaynak Yayınları
# “Sumer Hayvan Masalları”, 2003, Kaynak Yayınları
#“Bereket Kültü ve Mabet Fahiseliği”, 2004, Kaynak Yayınları
#“Yurttaşlık Tepkilerim”, 2004, Kaynak Yayınları
#“Atatürk Düşünüyor”, 2005, Kaynak Yayınları
# “Çivi Çiviyi Söker – Muazzez İlmiye Çığ Kitabı”, Serhat Öztürk, 2002, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
#“Sümerlilerde Tufan – Tufan’da Türkler”, 2008, “Kaynak Yayınları”
