Nazmi Ziya Güran
Nazmi Ziya Güran Biyografisi
Türk resim sanatında, “En Başarılı Empresyonist” olarak tanınır.
Nazmi Ziya Gul Aksaray’da Horhor Mahallesi’nde doğmuştur.
İlkokulu İstanbul Vefa Özel Şemsülmaarif adlı bir okulda tamamladı. Vefa İdadisi (Vefa Lisesi)’ni bitirdi. Çocukluğu ve gençliği doğduğu yer olan Aksaray Horhor’da geçti. Fatih Sultan Mehmet’in hocası olan Molla Gürani’ nin soyundan olan Nazmi Ziya Güran, babası Mehmet Ziya’nın ısrarı üstüne Mülkiye’yi bitirdi. Mülkiye’den mezun olduğu sene Sadaret Kalemi’nde (Başbakanlık) çalışmaya başladı. Fakat aklı daima fotoğraf sanatındaydı. 1902 yılında babasının vefatı onun artık kendi istekleri doğrultusunda karar verebilme özgürlüğünü getirdi. Soyadı kanunuyla birlikte Aile, dedelerinden gelen “Gürani”yi “Güran” olarak soyadı aldı.
Profesyonel anlamda ilk özel dersini, Hoca Ali Rıza’dan aldı. 1902 yılında Sanayi-i Nefise Mektebi’ne girdi. Burada Salvatore Valeri, Vernier ve Osgan Efendi’den ders aldı. 1905 yılında İstanbul’u ziyaret eden ünlü Fransız usta Paul Signac ile tanıştı.
1908 yılında okuldan mezun oldu. Kendi imkanlarıyla Fransa’da Paris’e gitgide artarak Academia Julian’da Marcel Bachet ve Royer’in hocalık ettiği atölyeye 3 yıl devam etti. sonradan Cormon’un atölyesine girerek 1913 yılına değin orada çalıştı. Fotoğraf sanatı alanındaki görgü ve bilgisini zenginleştirdi. İlk, Türk empresyonisti olarak 1913’de yurda döndü.Hayatı baştan başa izlenimci tekniği benimsedi ve uyguladı.
Nazmi Ziya Güran, 1913 yılında Türkiye’ ye dönünce Akademi kadrosuna alındı. Önceleri İzmir’de öğretmenliklerde bulundu. İlki 1918-1921 ve ikincisi 1925-1927 tarihleri aralarında edinmek üzere iki kez Hoş Sanatlar Akademisinde müdürlük yaptı. 1926 yılında, resim eğitiminde yer alan gençlerin çalışmalarını izlemek maksadıyla Paris’e gönderildi. Bu görevi bir yıl sürdü.
Birinci Dünya Savaşı’nın Çanakkale’de yaratılan mertlik olaylarını tespit etmek üzere 1917 yılında Başkomutan Vekili Enver Paşa’nın seçtiği heyete Nazmi Ziya da alındı. Burada yaptığı dört tablo ile ressamımız, şan merdiveninin basamaklarında gözükmeye başladı.
Fransız Neo-Empresyonist artist Paul Signac’ın etkisinde kaldı. Tıpatıp bu ressam gibi “benekleme” ve ‘noktalama’ türünden eserler yaptı. Resimlerine selvi kümeleri, ağaçlar, mavi, mor gölgeli sokaklar hakim oldu.
Tüm yaşamı her tarafında tutkuyla yöneldiği İstanbul peyzajlarında ortaya koyduğu doğaüstü icra ile, Türk resminin kilometre taşlarından biri olmuştur. Aynı resmi ayrı zaman dilimlerinde defalarca yapmasıyla uyarı çekti. Söylenenlere göre, aynı resmin benzerlerinden on dört defa yaptığı bile olmuştur.
Paris’te yapmış olduğu minik resimler ülkemizde çok beğenilmiş, hatta bir devlete ait de 1928 yılında ülkemize ziyarete gelen Afgan Kralı Emanullah Han tarafından satın alınmıştır.
Nazmi Ziya Güran İstanbul Festivali çerçevesinde Hoş Sanatlar Akademisi Müdürü Burhan Toprak’tan iki katlı salonda bireysel sergi açma teklifi aldı. İlk ve son sergisini Hoş Sanatlar Akademisi’nde 17 Ağustos 1937 yılında açtı. Otuzbeş yıllık çalışmasını 300 eserle sergileyen ressam, burada hiçbir esken 11 Eylül 1937 gecesi geçirdiği kalp krizi yüzünden hayatını yitirdi.
İlginç bir kişiliğe sahip olan sanatçının hiç kravat takmadığı, hep papyon ile gezdiği söylenir. Bir özelliği de hiç sigara içmeyip pipoyu ağzından düşürmemesidir.
Nazmi Ziya Güran, 1931 yılında milletvekili seçimlerinde egemen olarak İstanbul’dan adaylığını koydu.Ama seçilemedi.
Nazmi Ziya Güran, Fransa’da 1911 yılında fotoğraf atölyesi arkadaşı Marcelle Chevalier ile evlendi. Cenan ve Mihriban adlı İki kızı oldu.
Nazmi Ziya Güran, 11 Eylül 1937 tarihinde İstanbul’da 56 yaşında ölmüştür.
