Necati Cumalı

Necati Cumalı Biyografisi

Necati Cumalı, kullandığı sade fakat güzel dil ile hayatı ve insanları eserlerine olduğu gibi yansıtabilmeyi başarmış, 20. yüzyıl Türk edebiyatının en önemli yazarlarından. Eserlerinde, kavranabilir olmaya tartma vermiştir ve bu konuda Stendhal‘ı misal aldığını belirtmiştir. Garip akımı ile aynı yıllarda şiir yazmaya başlamış olmasına ve yakın arkadaşlarının pek çoğunun bu akımdan etkilenmiş olmasına karşın Cumalı, eserlerinde bambaşka bir yol izlemeyi seçmiştir.

13 Ocak 1921 tarihinde, acilen Yunanistan sınırları içinde bulunan Makedon kasabası Florina‘da dünyaya geldi. Doğduktan kısa süre sonradan yapılan Türkiye-Yunanistan Nüfus Mübadelesi‘nin ardındaki, o dönemdeki böylece çok Türk ailenin yaptığı gibi Türkiye‘ye göç eden ailesi, İzmir‘in Urla kasabasına yerleşti. Florina’da yaşadığı dönemi hatırlayamamasına karşın, ailesinden dinlediği Makedonya hikayeleri üstüne aldığı notlar ve yaptığı birkaç ziyaret doğruca, yazdığı iki kitapta o dönemi anlattı. Bu kitaplardan ilki olan “Makedonya 1900“de bulunan Dila Hanım hikayesi sonradan filmleştirildi. Dönemi anlatan diğer kitabı “Yıkık Dökük Dağlar“da ise, babasının dayısının oğlu Zülfikar Bey‘in hikayesini anlattı.

ilenin çocuğu olan Cumalı, ilkokul yıllarını Urla’da geçirdikten daha sonra, İzmir Atatürk Lisesi’ne yatılı olarak girdi. 1941 yılında Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun oldu ve Ankara Toprak Mahsülleri Ofisi’nde çalışmaya başladı. 1945 yılında Hoş Sanatlar Genel Müdürlüğü’nde çalışmaya başlayan Cumalı, 1948–1957 yılları aralarında İzmir’de avukatlık yaptı. İzmir’de avukatlık yaptığı sıralarda, Ege Bölgesi‘nin pek çok köy ve kasabasına ziyaretler gerçekleştiren Cumalı, edindiği izlenimlerden yola çıkarak, sonra film olarak uyarlanıp Metin Erksan tarafından çekilen ve Türkiye’ye ilk milletlerarası sinema ödülünü kazandıran “Susuz Yaz” eserini yazdı. Bu kitap, Ege topraklarında yaşam mücadelesi veren halkın hayatını yansıtmaktadır.

1957–1959 yılları arasında, Türkiye’nin Paris Büyükelçiliği Basın Ateşesi olarak tahsis yaptı. 1959–1963 yılları aralarında da, istanbul Radyosu’nda redaktör olarak çalıştı.

1963 yılından itibaren hayatını yazarak kazanmaya başlayan Necati Cumalı, 1970‘te İstanbul’a taşınarak kendisini iyice sanatına adadı. Yugoslavya, Bulgaristan, ABD, Sovyetler Birliği, İran, Yunanistan ve Çekoslovakya‘dan davetler aldı ve bu ülkelere ziyaretler gerçekleştirdi.

Yazdığı şiirler 1940’lı yıllardan itibaren, Varlık, Servet-i Fünun, Yeni İnsanlık gibi dergilerde yayınlandı.

Necati Cumalı, 10 Ocak 2001 tarihinde, karaciğer kanseri sebebiyle İstanbul’da hayatını kaybetti. Çok sevdiği Urla kasabasındaki evi, Kültür Bakanlığı’nın çabaları ile müze haline getirildi. Necati Cumalı’nın İstanbul, Beşiktaş Vişnezade’deki Şairler Sofrası’nda bir heykeli bulunmaktadır.

Eserleri:

Hikayeleri:

1955 Yalnız Bayan

1956 Öbür Gözle

1962 Susuz Yaz1969 Ay Büyürken Uyuyamam

1976 Harap Dağlar: Makedonya 1900

1976 Kente İnen Kaplanlar

Şiirleri:

1943 Kızılçullu Yolu

1945 Harbe Gidenin Şarkıları

1947 Mayıs Ayı Notları

1951 Hoş Parlak

1954 Denizin İlk Yükselişi

1955 İmbatla Gelen

1957 Güneş Çizgisi

1968 Yağmurlu Deniz

1970 Başaklar Gebe

1974 Ceylan Ağıdı

1980 Aç Güneş

1981 Bozkırda Bir Atlı

1982 Yarasın Baylar

Roman

1959 Tütün Zamanı (Zeliş adıyla 1971)

1973 Yağmurlar ve Topraklar

1974 Acı Tütün

1975 Aşk da Gezer

Oyun

1959 Mine

1959 Oyunlar I (Anlamsız Beşik, Ezik Otlar, Vur Emri)

1969 Oyunlar II (Susamış Yaz, Güvenli Olmayan Güvercin, Yeni Çıkan Şarkılar)

1969 Oyunlar III (Nalınlar, Masallar, Kaynana Ciğeri)

1969 Oyunlar IV (Derya Gülü, Aşk Duvarı, Zorla İspanyol)

1973 Oyunlar V (Gömü, Bakanı Bekliyoruz, Kristof Kolomb’un Yumurtası)

1981 Oyunlar VI (Mine, Yürüyen Geceyi Dinle, İş Karar Vermekte, Yaralı Geyik)

Deneme

1971 Niçin Aşk

1976 Senin İçin Ey Demokrasi

1982 Etiler Mektupları

Günce

1987 Yeşil Bir Beygir Sırtında

Ödülleri

1957 Sait Faik Hikaye Armağanı (Öbür Gözle )

1969 Türk Dili Kurumu Şiir Ödülü (Yağmurlu Deniz)

1984 Yeditepe Şiir Ödülü (Bütün Şiirleri I)