Orhan Boran
Orhan Boran Biyografisi
Radyo ve televizyon sunucusu ve aktör.
Orhan Boran; 30 Haziran 1928 tarihinde istanbul’da dünyaya geldi. Aslen Balıkesir‘in Savaştepe ilçesindendir ailesi. Babası Hikmet Boran, albaylığa terfi edecekken 1944 yılında veremden vefat eden bir askeri doktordu. Edremit Cumhuriyet İlkokulu’nu bitirdikten daha sonra 10 yaşında 1938 yılında yatılı olarak Galatasaray Lisesi’ne girdi. İlk sahne deneyimini Galatasaray Lisesi’nde okurken, İstanbul Büyük Kasaba Tiyatroları’nda rejisör olan ve mektep temsillerini sahneye koyan Necdet Mahfî Ayral kadar Moliere’in bir oyununda oynamak üzere seçildiğinde yaşadı. 1946 yılında Galatasaray Lisesi’nden mezun oldu. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türkoloji Bölümü’nü üçüncü sınıftayken bıraktı. Necdet Mahfî Ayral, kendisini Muhsin Ertuğrul ile tanıştırdı. İstanbul Şehir Halkı Tiyatroları’nda işe başladı ve Vasfi Rıza Zobu‘nun talebi üzerine, birlikte oyunlar sergilediler. 17 civarında oyunda rol aldı.
Bir Fransız gurubuna yaptığı tercümanlık sonrası bu guruptan aldığı bir öneri üstüne, Paris, “Théâtre les Mathurins” Tiyatrosu’nda bir sene dek aksesuvar memurluğu yaptı. Lakin tiyatroculuğa ısınamadı. Burada bazı sahne sanatçılarının esprili konuşmalar yaparak halkı güldürmesinden esinlendi, ülkesine döndüğünde değerlendirmeyi tasarladı.
Okumakta olduğu Türkoloji Fakültesini 3. sınıftan terk edip, açıldığı yıldan itibaren (1949 – 1950 yılları arasında) İstanbul Radyosu temsilcilik yayınlarında Ekrem Reşit Rey‘in asistanı olarak ve temsil yayınları rejisörlüğü görevi yaptı. Orhan Boran‘ın, 1950 yılında, Elmadağ’da açılan Kervansaray gece kulübünde, sanatçıların sahne sırasını düzenlemek üzere bir ek meslek kabul etmesi sorun yarattı. O sırada radyoda 125 lira aylık bölge Boran, gecede 40 lirayı duyunca teklifi kabul eder. İstanbul Radyosu yönetimi, kendi kadrosunda bulunan bir sanatçının barda çalışmasını hoş karşılamayınca, Orhan Boran, fazla sevdiği radyodan terketmek zorunda kaldı. Yeni işinde; Paris, “Théâtre des Mathurins” tiyatrosundan edindiği tecrübelerle, yapmış olduğu anonslara, araya espriler sıkıştırmaya başlaması çok beğenildi ve Daha bir hafta dolmadan ikinci öneri kazanç: ‘‘Anonsları orkestra şefleri yapsın, sen bu espirili konuşmalardan 15 dakika yap!’’ Onun deyimiyle ‘‘ayaküstü gırgır’’ Türkiye’de böyle doğar.
bununla beraber bir işyeri reklamı olan “11 soru veri yarışması” programını yaptı.
Orhan Boran, 1954 yılında, Hakkı Köklü Değişiklik‘in müdür muavini olduğu Türkiye Turizm Kurumu’nun organize ettiği dünya seyahati için, caz sanatçısı Sevinç Tevs‘in, kemancı Halil Darvaş‘ın, piyanist Fritz Kerten‘in sahneye çıktığı Tarsus gemisinde spiker ve ayaküstü gırgırcıydı. Daha Sonra onu alkolizme sürükleyecek içki düşkünlüğü, o zamanlardan vardı. Hakkı Devir, iki ay süren seyahatte, benzer kamarada altlı üstlü yattığı Boran’ın denize düşmemesi için adam bile tutmuş, Boran denize düşmekten kurtulsa da kafasını ranzaya çarpmadığı bir gece olmamıştı!
Orhan Boran; (Babası )henüz Askeri Tıbbiye 3. sınıf Öğrencisi iken Tıp okulu delegesi olarak katıldığı 1919 yılı Sivas Kongresi‘nde Mustafa Kemal‘e hitaben yaptığı Manda’ya kuvvetle karşısında oluş konuşmasıyla Atatürk’ün takdirini şampiyon ünlü askeri hekim tabib yarbay Hikmet Boran‘ın oğludur.
1956 yılında BBC‘nin açmış olduğu sınavı, 220 birey arasından birincilikle kazanarak Londra‘ya gitti. Dünya Gazetesi’nin Londra muhabirliğini üstlendi. BBC Türkçe Servisi’nde öyle çok program yaptı, haber okudu.BBC macerası 1960 yılına değin devam etti. İstanbul’un birçok gazino ve gece kulüplerinde komedyen, takdimci olarak çalışmalarını sürdürdü. Gazete ve dergilerde yazılar yazdı. Filmlerde oynadı.
17 Şubat 1959‘da, içinde Adnan Menderes‘in de bulunduğu uçağın, Londra’nın 40 kilometre güneyindeki Gatwick Havaalanı civarında, iniş esnasında düştüğünü dünyaya birincil duyuran Orhan Boran oldu. Muhabirlikteki başarısı onu, Hürriyet ve Milliyet gazetelerinde önemli bir yere getirdi ve 25 takvim yazarlık hayatının başlangıcına vesile oldu.
1960’lı yıllardan itibaren, gece kulüplerinde Ayaküstü Gırgırı adıyla Türkiye’de birincil stand-up geleneğini başlatan ünlü mizah ustasıdır. Televizyonun henüz olmadığı radyolu günlerde, Türkçesiyle nazik esprileri, unutulmaz pürüzsüz sesi, nezaketi ve beyefendiliğiyle tanınmıştır.
4 sene kaldığı İngiltere‘den, yakın dostu Şakir Eczacıbaşı‘nın kendisini çağırması sonucu Türkiye’ye döndü. Firmaların ve bankaların data yarışması programlarına her yerde başladı. İlk kez 1959 Nisan’ında bir Pazar sabahı İstanbul Radyosunda dinleyicilere Yuki adıyla, ismi de tiplemesi değin sevimli acayip bir hayali mahlukat tanıttı. “Yuki” ahali göre böylece tutuldu fakat, bir program olmaktan çıkıp bir fenomen oldu. Yuki,hızla dönen banttaki söylev sesinden ibaretti. Yuki, sonraki yıllarda karikatürist Altan Erbulak tarafından çizgi romana da adapte edilmiştir. 1960’ların başında Safa Kılıçlıoğlu‘nun “Pazar” adlı dergisinde Orhan Boran ve Yuki başlıklı bir köşede popüler karakteriyle gerçek dışı diyaloglara girmiş, 1977’den itibaren ise “Uyruk Çocuk” dergisinde Yuki’nin Neşeli Serüvenleri başlığıyla yazdığı metinlere Mıstık kadar bir takım resimler çizilmiştir. Adını neden “Yuki” koyduğunu hatırlayamayan Boran’a göre ‘‘nesli bitkin bir aileden tavşan kulaklı, sincap kuyruklu, kazma dişli, zeki bir mahlukat’’ Yuki . Orhan Boran’ın birde Bacanak tiplemesi vardı.Yuki den ayrı olarak, müşterek sohbet ettiği bir varlık değildi. Sadece adından yaptıklarından ve konuşmalarından konu ettiği hayali bir Kayınbiraderdi. Bu Bacanak zaman zaman fazla zeki ve hayret verici,zaman zamanda fazla saf ve salakça davranan bir tiplemeydi.
O zamanlar akıcılık ekibi filan olmadığı için bütün hikayelerini tek başına yazdı Boran, bununla beraber öyle çok skece, müzikli oyuna imza attı. giderken Hürriyet ve Milliyet’te gazeteciliğe devam etti. Ömrü laklakayla geçtiği için Leyleğin Ömrü adlı bir programı, dahası kitabı oldu. Ayaküstü gırgırlarının yüzde 85’i doğaçlamaydı.
Ve TV başlar. Trafik eğitim programları, misafir etme köşesi, spor köşesi… Önce “Garip Ama Hakiki”, ardından karısı Güler Boran ile “Orhan Boran’la Pazar Geceleri”ni hazırlar. TRT’deki “Panelöden daha sonra birincil özel TV kanalı Magic Box’ta “Orhan Boran’lı Dakikalar”ı sunar. Kanal D’de “Kim Haklı”, atv’de “atv’de Pazar”ı yapar. Kanal 8’de, her yerde TRT’de çalışır. Hatta “Kim 500 Milyar İster”i sunması için önerge kazanç. Kabul eder. El sıkılışır. Ama yapımcılar son anda cayarlar.
Sahne hayatını 1980 yılına değin sürdüren Orhan Boran, televizyonlu günlerde de, elinde ünlü kocaman beyaz mendiliyle ekranlardaydı. TRT‘de çalışmasının yanı sıra televizyonun da yıldızlarından oldu, reklam filmlerinde oynadı. Şöhret Tiyatrosu’nda sahnelenen “Müzikal Kahkaha” adını verdiği oyunla şovlarına veda etti. Gazeteciliğe yük verdi ve ülkenin önde gelen gazetelerinde yazarlık, kendi deyimiyle “Kalem işçiliği” yaparak hayatını sürdürdü. M.Ü. İletişim Fakültesi’nde diksiyon ve radyo-televizyon jenerikleri dersleri verdi.
Orhan Boran, kendisi mesleğini “profesyonel gevezelik” diye tanımlasa da o aynı zamanda Türkiye’deki ilk stand-up’çı.
2002 yılında yakalandığı sütun kanseri sebebiyle iki defa ameliyat geçirdi.
10 Haziran 2005’de, Beşiktaş Kültür Merkezi’nin (BKM) organize ettiği jübilede, “Orhan Boran Show” adıyla Harbiye Cemil Topuzlu Açık Hava Tiyatrosu ‘nda, 59 yıl emek verdiği meslek hayatına ve 25 yıl uzak kaldığı sahneye veda etmek üzere son kez sahneye çıktı.
Orhan Boran, anadili gibi İngilizce, Fransızca, İspanyolca biliyordu.
Orhan Boran 60 lı yıllarda İstanbulda “Yeşildirek” futbol takımının menajerliğini de yapmıştır.
2.5 sene ilik hastalığı ile mücadele eden usta radyo ve televizyoncu Orhan Boran 26 Mayıs 2012‘de hayatını kaybetti.
Evlilikleri :
Birinci evliliğinden Arzu Akman adında bir kızı var.
İkinci evliliği, 1957 yılında Elizabet adlı bir ingiliz ile yaptı.1964 yılında boşandılar. 7 yıl evli kaldılar.
Üçüncü evliliğini, 1973 yılında 46 yaşındayken,TRT’de tanışıp evlendiği, aynı yastığa baş koyduğu eşi (D.1947) Güler ( Alış )Boran ile yaptı. Beyin cerrahı olmuş olan Burak Boran adında bir oğlu ve Ahu Boran adında bir kızı var.
