Samih Rıfat Biyografisi
Samih Rıfat, (Samih Yalnızgil) 28 Nisan 1875 tarihinde İstanbul’da doğmuştur. Tam adı Mustafa Samih Rifat’tır. Babası 1848 yılı sonrası Osmanlı İmparatorluğu‘na sığınmış olan Macar Ali Rıfat Bey Türk edebiyat tarihindeki ilk operalardan biri olan “Bülbül“ün bestecisidir. Koca Mustafa Paşa Rüştiyesini bitirdikten sonradan özel öğrenim görerek Farsça, Arapça, Fransızca öğrendi.
Samih Rıfat, 1892 yılında Kantar İdaresine memur olarak girdi. İstanbul Şehremaneti Zabıt Katipliği, 1898 yılında Dahiliye Vekaleti Mektubisi Yasama İşleri Kalemi Mümeyyizliği, Mercan İdadisi Edebiyat Öğretmenliği, İttifak adıyla bir gazete çıkardı. Biga ve Karesi Mutasarrıflığı, 1912 yılında Konya Valisi, 1913 -1914 yılında Trabzon Valisi görevlerini yerine getirdi.
Talat Paşa‘nın nazırlığı sırasında Dahiliye müsteşarlığına getirildi. Millî Uğraş esnasında Ankara‘ya geçti. Maarif Vekâleti müsteşarlığına getirildi. Tercüme Başkanlığı, Tarih Cemiyeti Üyeliği yaptı. Biga ve Çanakkale milletvekili olarak Meclise girdi (1923-1931). II. Dönem Biga, III. ve IV. Dönem Çanakkale Milletvekilliği, III. ve IV. Dönem Kütüphane Encümeni Reisliği yapmıştır. Türk Tarih Kurumu ile Türk Dil Kurumu’nun kurulmasında büyük hizmetleri oldu.
Çoğu kıymetli eseri Türkçeye çevirmiş, saygıdeğer bir dilbilimci olan Samih Rıfat, şiirler kaleme alıyor, aynı zamanda musiki ile de ilgileniyordu. Cumhuriyet devrinin en kıymetli şairlerinden biri olan ve kendisine özgü lirik, felsefi kuvvetli şiirleri olan Samih Rıfat’ın yurtta milliyet şuurunun uyanmasında, gelişmesinde önemli payı vardır. Türkçe’nin öze ve benliğe yönelmesi konusunda, Atatürk’ün açtığı çalışmaları, derin bilgisi ve inancı ile, ölümüne dek, gittikçe artan bir tez yürütenlerden biri olmuştur.
Şiir ve yazıları Resimli Gazete, Define-i Fünûn, Maarif, Mekteb, İkdam, Sabah dergi ve gazetelerinde çıktı. Hece ölçüsüyle şiirler yazmıştır. Servet-i Fünûncuların dil ve edebiyat anlayışına karşısında idi. Millî Edebiyat akımı içinde yer alır.
Yazdığı Akdeniz Marşı Kurtuluş Savaşı’nın özden destanlarından biridir.
Samih Rıfat, Türk Dil Kurumu’nun birincil başkanıdır. Mehmet Akif Ersoy ile birlikte “Divanu Lügati’t Türk”‘ü Türkçeye çevirmiştir.
Samih Rıfat 1932 yılında öldükten sonra 4 Kasım 1934 tarihinde kabul edilen soyadı kanunu ile eşi “Yalnızgil” soyadını almıştır.
Samih Rıfat, Evli idi. Şair, oyun yazarı ve romancı Oktay Rıfat‘ın babasıdır. Kızı ise eski Hak Bakanlarından Hasan Safyettin Menemencioğlu ile evlendi.
Samih Rıfat, 4 Aralık 1932 tarihinde Ankara’da 57 yaşında ölmüştür. Kabri Cebeci Mezarlığındadır.
Eserleri :
1927 – Şarkın Masal Anaları
1927 – Halkıyat (İlk iki forması yayınlandı
1934 – Sâmih Rıfat, Hayatı ve Şiirleri
Akdeniz Marşı
Yaslı gittim neşelendirici geldim
Aç koynunu ben geldim
Bana bir yudum su ver
Fazla uzakta yoldan geldim
Yürü ey şanlı gazi
Kılıcı kanlı gazi
Meriç seni bekliyor
Büyük ünvanlı gazi
Korkma açıl ey şen yurdum
Dağları ordu kurdum
Açık denizlerine
Süngümle kilit vurdum
Rüzgarlardan atım var
Şimşekten kanadım var
Göğsümde al yazılmış
Gazilik beratım var
Rüzgar bana beygir oldu
Şimşekler kanat oldu
Eğilin gökler dedim
Bulutlar kat kat oldu
Irmaklar gibi taştım
Yalçın kayalar aştım
Hakka şükürler olsun
Geldim sana ulaştım
Varsın yansın ocağım
Kurtuldu al sancağım
Bayrağımın aşağıda
Ben bağımsızlık yaşayacağım
Deniz, deniz akdeniz
Suları berak deniz
Karşımda yar ağlıyor
Gideyim bırak deniz
Açtım kal’a yolu
Göründü Gelibolu
Bırak beni gideyim
Orası yasla batmış
Samih Rıfat
