Sırrı Süreyya Önder
Sırrı Süreyya Önder Biyografisi
Senaristlik, yönetmenlik, sinema oyunculuğu, müzik yapımcılığı ve ulusal basında köşe yazarlığı yaptı.
Sırrı Süreyya Önder, 7 Temmuz 1962 tarihinde Adıyaman’da doğmuştur. Babasının adı Ziya, annesinin adı Zeliha’dır. 8 yaşındayken babası öldü. 4 kardeşi vardır. Çocukluğunda amcaoğlunun fotoğrafçı dükkânında çırak olarak çalıştı. 16 yaşından sonra, Sıtma Savaş Çaba Kurumu’nda mevsimlik emekçi olarak çalıştı, lastik tamirci dükkânı açtı. Adıyaman Lisesi’nde okudu. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ni kazanarak Ankara’ya gitti. Ancak 2. Sınıftan sonra devam etmedi. İnşaatlarda marley işçiliği yaptı.
12 Eylül ndı 12 yıl hapse mahkûm oldu. Farklı Alanlara Yönlendirilmiş cezaevlerinde yedi sene hapis yattı. 1987’de cezaevinden çıktı. Önce memlekeine gitti, meslek için daha sonra istanbul’a geldi, bir firmada kamyon şoförlüğü yaptı. Bu iş, bir buçuk sene sürdü. Kendi kamyonunu alıp, çalışmayı denedi, battı. Türkiye’den Kazakistan’a; Adıyamanlı bir arkadaşının yanına gitti. İnşaatlarda çalıştı. 1990’ların ortasında, cezaevinden bir arkadaşının tavsiyesi ile Ukrayna’ya geçti. Sonra Moskova’ya gitti. Hep inşaat işçiliği yaptı. Yaklaşık üç yıl sürdü gurbet. Ankara’dan öğrencilik yıllarından ahbabı gazeteci Tuncay Özkan’ın daveti ile İstanbul’a dönüp, Kanaltürk binası inşaatının başında durdu.
Tüm bu sü hiç ara vermedi. İstanbul’da bir gün 2003 senesinde Yılmaz Güney’in ‘Duvar’ filmine gitti. Çıkışta gördüğü Barış Pirhasan’ın “Program Metni yazmak ister misiniz?” ilanı, hayatında yeni bir dönem açtı. Anında Pirhasan’ın atölyesine gitti. Bir müddet daha sonra Pirhasan’dan, Sırrı Süreyya Önder’e “Burada öğretmenlik yap” teklifi geldi. Kabul etti. Beynelmilel’in senaryosunu bitirdi. Atölyede Atıf Yılmaz ile tanıştı.
Sonrası malum, BKM ‘Beynelmilel’e yapımcı oldu. Önder de birincil filmini, Muharrem Gülmez’le birlikte çekti. Peşinde BirGün ve Radikal gazetelerinde köşe yazarlığına başladı.
Sırrı Süreyya Önder, Ocak 2010 yılında BirGün gazetesinde köşe yazıları yazarak gazeteciliğe başladı, Ekim 2010’dan daha sonra Radikal gazetesinde ve mayıs 2011 tarihinden sonradan da Özgür Gündem gazetesinde köşe yazarlığına devam etti.
Önder, BKM Film kadar çekilen, senaryosunu da kendisinin yazdığı Beynelmilel adlı filmde birincil yönetmenlik deneyimini yaşadı. Muharrem Gülmez‘le birlikte yönettiği film, 2006 yılında çekildi ve 2007 Ocak ayında gösterime girdi. Filmde 12 Eylül 1980 sonrası sıkıyönetiminin doğuda yerel millet ve çalgıcı sınıfı (gevende) üstüne etkileri trajikomik bir şekilde anlatılır. 2012 yılında F Tipi Film’in yönetmenlerinden biri olmuştur.
Sırrı Süreyya Önder’in bitirdiği dört devamlılık var. Biri Maraş katliamını anlatıyor. Diğeri Berlin Duvarı’na gecekondu mahallesi kuran bir Yozgatlı’nın hikâyesi. Üçüncüsü Keban Barajı’nın inşasına başlarken yapılan istimlakı anlatıyor. Sonuncusu ise, devlet vaktinde bir Kürt filmi çektirmiş, o süreci hicveden bir film senaryosu.
Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloku (BDP’nin desteklediği bağımsızlar) saflarında katıldığı 2011 genel seçimlerinde İstanbul 2. bölgeden milletvekili seçildi. 23 Ekim 2013’te Halkların Demokratik Partisi‘ne dahil edinmek üzere BDP‘den istifa etti.
Sırrı Süreyya Önder, 1991 yılında Şile’de, Adıyamanlı bir arkadaşının yazlığında tanıştığı eşi ile evlendi. Bir çocuğu oldu. Ama dört yıl sonradan boşandı.
Sırrı Süreyya Önder’in Ceren Önder (d.1992) adında bir kız çocuğu vardır.
2013 yılında yönetmenliğini ve senaristliğini Selçuk Aydemir’in yaptığı “dugun-dernek” adlı komedi filminde; Ahmet Kaide, Murat Cemcir, Rasim Öztekin, Devrim Yakut, Uzlaştırma Yıldız, Zerrin Sümer, Sinasi Vatansever, İnan Ulaş Torun, Erol Aksoy (oyuncu), Kemal İnci, Emel Sayın, Sırrı Süreyya Önder, Burak Satıbol, Tuğçe Kurşunoğlu, Açalya Samyeli Danoğlu, Binnur Kaya ile beraber oynadı.
30 Mart 2014 tarihinde yapılan Türkiye Cumhuriyeti yerel seçimlerinde HDP’nin İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkan adayı oldu, seçilemedi. 7 Haziran 2015 tarihinde yapılan genel seçimlerde HDP Ankara milletvekili seçildi.
Filmleri :
2006 – Beynelmilel (Yönetmen,Senaryo Yazarı,Müzik,Oyuncu)
2006 – Sis ve Gece (Oyuncu)
2008 – O… Çocukları (Senaryo Yazarı)
2008 – Insafsız Adam (Senaryo danışmanı)
2009 – Ada: Zombilerin Düğünü (Konuk oyuncu) (Taksici)
2009 – Ejder Kapanı (Oyuncu) (Asayiş Şube Müdürü)
2010 – Mar (Davetli oyuncu)
2012 – Yer altı (Oyuncu) (Cevdet)
2012 – F Tipi film (Yönetmen)
2013 – Düğün Dernek (Oyuncu) (Otel sahibi)
2014 – İtirazım Var Oyuncu (Emekli binbaşı)
2015 – İçimdeki Ses (Sırrı)
