Sun Tzu
Sun Tzu Biyografisi
Çinli Askeri komutan. Savaş stratejisi üstüne yazdığı Savaş Sanatı adlı yazılarda toplanan sohbeti dünyanın en eski taktik kuramları olarak kabul görür.
Sun Tzu, MÖ 544 yılında doğmuştur. Ana adı, Sun-Tzu, Sun-Wu, Sun-Zi’dur. Adının anlamı ‘ustanın güneşi’dir. M.Ö. 5 nci yüzyılda bugünkü Çin topraklarında, Ch’i Devleti’nde doğmuştur. Çinli bilge, asker ve filozof olan Sun-Tzu MÖ: 500’de Wu Devleti’nde yani tam da bugünkü Çin topraklarında yaşamıştır.
Savaş stratejisi üzerine yazdığı Savaş Sanatı adlı kitabı dünyanın en eski taktik kuramları olarak kabul görür. 13 bölümde toplanan yazıların, Çin’de çok daha eski dönemlerden beri tanıdık savaşma ilkelerinin toplu bir sunumu olduğu ve Üstad Sun Tzu yorumuyla bir araya getirilmesinin Çin’in Savaşan Beylikler döneminde (MÖ 480 – MÖ 221) gerçekleştiği sanılıyor.
Sun Tzu bu sohbetlerinde “Reel Başarı” için şöyle demiştir: “Reel başarı, savaşmadan kazanılan zaferdir. Reel önder savaşmadan kazanan önderdir.
Sun Tzu’nun tamamen hangi tarihler arası yaşadığı bilinmese de ortaya çıkışının Savaşan Beylikler dönemine eşit geldiği biliniyor. Yazılı geleneği çok eski ve dinç olan Çin’de ortaya meydana çıkan bilgelerin bütünüyle ne vakit yaşadıklarıyla ilgili belirsizliğin, bilgelerin ölümlerine içten ortadan kaybolmayı seçmelerinin çok karşılaşılan bir koşul olmasına yorumlanıyor.
Yol gösterici sözleri 2500 yıldır değerini korumaktadır. Sun-Tzu’nun Savaş Sanatı adlı yapıtı, spor, siyaset, bilim, sanat alanında birçok ünlü ismi ilk elden etkilemiş ve onlara karar vermelerinde asistan olmuştur. Mao Zedong, General Nguyên Giáp, General Douglas MacArthur, İmparator Napolyon Bonapart ve Führer Adolf Hitler bunlardan bazılarıdır. Sun-Tzu’nun yol gösterici öğütleri yalnızca askerlikte değil, ekonomi ve meslek dünyasında da geniş ölçüde kullanılmaktadır.
Sun Tzu, Savaş Sanatı prensiplerini belirlerken, kendi döneminde yaşadığı olaylardan esinlenmiştir. Oysa, 384 savaş prensibi, o günden bugüne değerini kaybetmemiştir. bu nedenle, günümüzde Sun-Tzu Savaş Sanatı prensipleri öncelikle ABD edinmek üzere, bir çok ülkenin Harp Akademileri’nde ders kitabı olarak okutulmaktadır.
Sun Tzu, MÖ 473 yılında 71 yaşında ölmüştür.
Kitapları :
Savaş sanatı (Art of War, Çince: 兵法, Pinyin: Bīng Fǎ)
Sun Tzu Sözü :
Dostlarını kendine yakın tut, düşmanlarını daha da yakın.
Rakibinize geri çekilebileceği altın köprü inşa edin.
Güçleriniz eşitse hala çatışmaya girebilirsin. Gücün zayıfsa düşmandan uzakta dur. Fakat, her alanda düşmandan zayıfsan, geri çekil. Bu akıllıca bir meslek olur.
Kuşattığınız bir düşman ordusuna bir çıkış noktası bırakın. Düşmanı adamakıllı umutsuzluğa sürüklemeyin.
Fikirlerini dürüst uygula ve doğru bildiğinden şaşma.
Reel lider etik faktörünü işler, Disiplin faktörüne sımsıkı yapışır; bu nedenle başarıyı kontrolü altına alır.
Etik ve disiplin galibiyet getirir.
Savaşta duygularını, hareketlerini, amacını düşmandan gizle. Kazanırsın.
Düşmanın seni tanımasına olasılık verme.
Mücadeleden korkma, galibiyet yiğitlik ve hazırlık ister.
Olayı içten inceleme eder ve konu hakkında ne değin çok veri sahibi olursan o kadar içten kararlar verir ve o şekilde kazanırsın.
Hayat bazen akıntıya bırakmaktır kendini bazense aleyhinde kıyıya geçmektir. Hangisinin hangisi olacağını bilmesi gereken sensin…
Zayıfsan zinde dur. Güçlüysen cılız. Galibiyet senindir.
Başarının iki anahtarı var.
Kendini teşhis (Neler yapabileceğini ve sınırlarını keşfet)
Hayatı tanı (Oyunun kurallarını öğren ve oyunda en iyi sen ol)
Zafer için beş başlıca koşulun bulunduğunu bilmeliyiz:
(a) Savaşı, ne zaman savaşılıp, ne zaman savaşılmayacağını bilen kazanır. Mücadeleyi doğru zamanda yapmalıyız. Güçsüz olduğumuz süre yok.
(b) Savaşı, elindeki kuvvetsiz gücü de kuvvetli gücü de en iyi kullanan kazanır. Potansiyelini en iyi kullanan başarılı olur.
(c) Savaşı, ordusunun her seviyedeki personeline benzer ruhu veren kazanır. Çevrende seninle birlikte olan insanlara doğru ve doğru davranırsan başarılı olursun.
(d) Savaşı, düşmanın en hazırlanmış olmadığı zamanı beklemesini bilen kazanır. Sabreden ve dürüst inceleme eden başarılı olur.
(e) Savaşı, askeri kapasiteye sahip olup, sivil idare göre müdahale edilmeyen komutan kazanır.
Savaş sanatı kitabının bölümleri :
Thomas Cleary‘nin 1910 basımlı çevirisinin Adaletli Demir göre çevirilen Türkçe basımından alınmıştır.
I. Tasarlama (25 Madde)
II. Savaşın Maliyeti (19 Madde)
III. Savaşta Strateji (19 Madde)
IV. Strateji (20 Madde)
V. Enerji (23 Madde)
VI. Gücün Kullanımı (34 Madde)
VII. Savaşta Manevra (37 Madde)
VIII. Taktik Değiştirme (14 Madde)
IX. Ordunun İlerlemesi (45 Madde)
X. Arazi Faktörü (31 Madde)
XI. Arazide Dokuz Konum (68 Madde)
XII. Ateşle Hamle (22 Madde)
XIII. Casusluk ve İstihbarat (27 Madde)
Kitaptan Vecizeler
… Savaşların tümünde savaşarak zaptetmek en üstün başarı değildir. Üstün galibiyet düşmanın direncini savaşmadan kırmaktır.’ (III. Birim 2. Madde)
Sonuçta, düşmanı ve kendinizi iyi biliyorsanız, yüzlerce savaşa bile girseniz sonuçtan belirli olabilirsiniz. Kendinizi bilip, düşmanı bilmiyorsanız, kazanacağınız her zafere karşın yenilgiyle de tanışabilirsiniz. Ne kendinizi ne de düşmanı bilmiyorsanız sizin için gireceğiniz her savaşta mağlubiyet kaçınılmazdır.’ (III. Birim 19. Madde)
İnsanlar bir kez birleştiler mi, cesurlar tek başlarına ilerleyemez, korkaklar ise tek başlarına geri çekilemezler.’ (VII. Birim 14. Madde)
Savaşta sanatçı asker sinirlenmeyen askerdir. Zaferde usta asker korkusuz askerdir. bu nedenle akıllı olan savaşı önceden kazanır, ancak cahil olan galip gelmek için savaşmak zorundadır.
Harp Sanatı
1. Harp Sanatı Devlet için Hayati Derecede Önemlidir.
2. O, bir ölüm kalım meselesi, tehlikesiz hayat ya da değil olma yoludur. Özet Olarak bu hiç bir süre ihmal edilmeyecek bir araştırma konusudur.
3. Harp Sanatı; uygun, koşullara yerinde karar verme durumunda tümü birbirine bağlı irdelenmesi gereken beş başlıca etmen tarafından yönetilir.
4. Bunlar; Moral Kanunu, Kainat, Dünya, Komutanlık, Metod Ve Disiplindir.
5. Moral Kanunu; halkın yöneticileriyle ahenk içinde birleşmesini sağlar, öyle oysa kendi hayatlarını bile hiçe sayarak onu peşine düşüp takip edecekler ve her türlü teklikeye göğüs gereceklerdir.
6. Kainat; gece ve gündüzü, soğuk ve sıcağı, zamanları ve mevsimleri ifade eder.
7. Dünya; büyük ve ufak mesafeleri, tehlikeyi ve güveni, açık araziyi ve rahat geçitleri, hayat ve vefat fırsatlarını kapsar.
8. Komutanlık; aklın faziletlerini, içtenliği, iyilikseverliği, yiğitlik ve belirlenmiş kararlılığı temsilcilik eder.
9. Metod ve Disiplin ile; ordunun uygun alt bölümlerinin düzenlenmesi, subaylar arasından rütbelerin sınıflandırılması, orduyu destekleyen ikmal yollarının bakımı ve askeri harcamaların kontrolü kavranabilir.
10. Bu beş etmen her generale bilinen olmalıdır. Onları haberdar olan zafere ulaşır. Onları bilen yenilmez.
Sun-Tzu’ya Göre Savaş
Sun-Tzu’ya göre düşman taarruz edecekse, savunma harbi için fazla önceden hazırlanmak gerekir. Çünkü, savunma harbi zordur. En önemlisi de, daha düşmanla savaşa girmeden evvel, düşmanı mağlup etmenin yolları aranmalıdır. Savaşta, uygun yer ve zamanda düşmanı pestile çevirmek için, düşman-hava-arazi durumu yakından takip edilmelidir. Savaşı yönetecek komutanlar, herkesin anlayabileceği şekilde açık ve net emirler vermelidir. Savaş sanatı, bir milletin ölüm kalım meselesidir. Savaş Sanatı ya zaferin, ya tutsak olmanın anahtarıdır.
Savaşın esas amacı, galibiyet kazanmak olmalıdır. Savaş uzadıkça silahların etkisi azatüleşir. Hiç bir ülke uzun süreli bir savaştan kazançlı çıkmamıştır.
Dakiklik ve sürat, zaferin anahtarıdır.
Savaşta, fiziki ve manevi, devletin tüm imkanları kullanılmalıdır.
Önce düşmanın ittifak sistemini çökertilmeli, sonradan doğrudan düşmana taarruz edilmelidir.
Eğer düşman her cephede güvenlik tedbirini almışsa, savaş hazırlıkları ona göre tamamlanmalıdır. Tahkim edilmiş, güçlü olarak savunulan bir kaleye taarruz etmek doğru değildir. Düşmanı mağlup etmenin başka yolları bulunmalıdır.
Eğer düşmanınız kuvvetçe üstünse, düşmandan uzaktan durmaya çalışın.
Eğer rakibiniz dengesizse, onu rahatsız etmenin yollarını arayın.
Rakibiniz küstahsa, kendini beğenmişse, kendinizi katiyen güçsüz olarak göstermeyin.
Rakibiniz dinlenmeye çekilmişse, ona sıcacık vermeyin.
Rakibinizin kuvvetleri bir arada ise, kuvvetlerini dağıtmaya gayret edin.
Düşmanınıza tedbirli olmadığı yerden saldırın, umulmadık yerde kendinizi gösterin.
Savaş sanatının manı daha alçak etmektir.
En açık konuşmak gerekirse, düşmanın direncini savaşmadan kırmaktır.
Muzaffer savaşçılar önce zaferi kazanır, sonradan savaşa girer. Mağlup savaşçılar ise, önce savaşa girer, sonradan zaferi kazanmaya çalışır.
Ne süre savaşılacağını, ne zaman savaşılmayacağını kim biliyorsa, başarı onundur. Keza kendisinden üstün kuvvetlere, ayrıca de zayıf kuvvetlere sahip düşmana nasıl taarruz edileceğini bilen komutan, zaferi kazanır. Kendisi savaşa hazırlanmış olup da düşmanı hazırlıksız yakalayan komutanlar, zafere ulaşır.
En büyük zafer hiçbir savaş gerektirmeyendir.
Uzun süren savaştan kazanç elde etmiş bir ülke yoktur.
Sun-Tzu Savaş Sanatı: Düşmanı Tanımak
Düşmanınızı tanımak için kendinizin düşmanı elde etmek zorundasınız.
Düşmanlarınızı arkadaşlarınızdan daha yakında tutun.
Elimden gelenin hepsini yapsaydım, sana ne yapabileceğimi tahmin edebilir miydin?
Düşmanı ve kendini tanırsan, yüz defa savaşsan tehlikeye düşmezsin. Düşmanı tanımayıp kendini tanırsan bir kazanır bir kaybedersin. Ne kendini ne de düşmanı tanımazsan, girdiğin her savaşı kaybedersin.
Kendini iyi tanırsan bütün muharebeleri sen kazanırsın.
Sun-Tzu Savaş Sanatı: Taktik ve Taktik
Taktikleri olmayan strateji zafere geç ulaşır. Stratejisi olmayan taktikler ise, mağlubiyetin habercisidir.
Fırsatlar ele geçirildiğinde mutlaka değerlendirilmelidir.
Düşman dinlenmede ise, onu uğraştıracak yöntemler bulun. Düşmanın karnı toksa, onu acıktırın. Düşmanınız oturmuş düzene geçmişse, onu hareket ettirin.
Rüzgar gibi süratli hareket edin, kereste gibi kolayca şekil alın. Ateş gibi saldırın, dağ gibi sakin olun.
Düşman güçlüyse, ondan uzaktan durun. Eğer düşmanın morali yüksekse, onun moralini bozun. Düşmanı şımartmak için gösterişsiz görünün. Düşmanın beklemediği yerden, zayıf tarafına taarruz edin.
Düşmanın her kanadı tehlikesiz ise kendinizi düşmanın taarruzuna hazırlayın. Düşman sizden güçlü ise, uzaktan durun.
Düşman ülkesini harap etmeden ele geçirin. Yakıp yıkmanın kimseye faydası olmaz. Benzer şekilde, bir orduyu da büsbütün ele geçirmenin nimetleri sınırsızdır.
Savaşta asıl kurallardan biri, mümkün olabildiğince surlarla korunan kentlerin kuşatılmasından kaçınmaktır. Kuşatmada kullanılacak savaş gereçlerinin hazırlanması bile aylar sürecektir.
Sun-Tzu Savaş Sanatı: Kandırma
Kuvvetliyseniz kuvvetsiz, zayıfsanız kuvvetli görünün.
Savaş aldatmaya dayanır. Bu yüzden, taarruz edecek gücünüz varsa, taarruz edemeyecekmiş gibi görünün. Kuvvetlerinizi kullanırken, benzeri hiç kuvvet kullanmak istemediğinize dair emare verin. Düşmana yakınsanız, güya fazla uzaktaymışsınız gibi görünün.
Bütün savaşlar aldatmaya dayanır.
Sessizlikte bile gizemli olun. Ancak bu şekilde düşmanınızın kaderini belirleyebilirsiniz.
Planınız gece gibi dar olsun.
Düşmanı yanıltacak yemler kullanın. Düzeninizi, kontrolünüzü yitirmiş gibi yapıp, düşmanı kandırın, sonra vurun.
Zafere yönelik taktik uygulamalarınızın düşman tarafından önceden anlaşılmaması için gerekli mahremiyet tedbirlerini alın.
Rakibinizin beklentisine tarafından hareket ederek, sürpriz saldırıdan önce rakibinizin zihnini yeterince meşgul edin.
Sun-Tzu Savaş Sanatı: Komutanlık
Askerlerinize kendi oğullarınızmış gibi davranın. Onlar sizi en zorlama muharebelerde takip edeceklerdir.
Lider olarak ilk olarak siz kendinize güvenin.
Bir lider örnek vasıflarıyla iyi yönetici olur, güç kullanarak yok.
Eğer komutanın emri astları göre iyi anlaşılmamışsa, bu komutanın suçudur. Deneyimli, akıllı komutan mevcut olanaklarına kadar planlamasını yapar. Savaşa girince destek gelmesine umut bağlamaz.
Şu çok iyi bilinmeli ama, ordu komutanı halkının kaderini, ülkesinin barışma veya tehlike içinde yaşamasını elinde tutan kişidir.
Savaşta amacınız uzun sefer değil, başarı olsun.
Öfkesini denetleme etmesini bilmeyen komutan ordusunu düşman üstüne karınca sürüsü gibi yollayandır. Bu taktida gereksiz yere değil olmasından başka sonuç getirmez. Bilhassa kuşatma esnasında başa gelen en büyük facia budur.
Savaşta kayda değer kural: Elindeki ordunun gücü düşmandan on misli büyük ise, düşmanı kuşat. Beş misli büyük ise saldır, iki misli büyük ise ordunu ikiye böl.
Komutanlar devletin kalesidir. Kalenin her noktası sağlam ise, devlet zinde, kale çürükse devlet zayıftır.
Üstün kabiliyetli komutan gücü tatmin edici olmasa da savaşı kazanmayı becerebilir.
Zaferi ama manzara alanımıza girdiğinde bakmak savaş ustalığı değildir.
Yerden bir tüy kaldırmak büyük bir gücün simgesi değildir. Ayı, güneşi görmek belirgin manzara olmadığı gibi, gök gürültüsünü duymak da kulak hassaslığını göstermez.
Sun-Tzu Savaş Sanatı: Geri Çekilme
Rakibinize geri çekilebileceği altın köprü inşa edin.
Güçleriniz eşitse hala çatışmaya girebilirsin. Gücün zayıfsa düşmandan uzaktan dur. Ancak, her alanda düşmandan zayıfsan, geri çekil. Bu bilgece bir iş olur.
Kuşattığınız bir düşman ordusuna bir çıkış noktası bırakın. Düşmanı tamamen umutsuzluğa sürüklemeyin.