Theodor Herzl

Theodor Herzl Biyografisi

Gazeteci, Siyaset adamı, siyonizmin kurucusu

Tevrat’ta anlatıldığı gibi “vadedilmiş topraklar” Kudüs’te bir israil Devleti belirlemek için çabalamıştır.

Theodor Herzl, 21 Mayıs 1860 tarihinde Macaristan, Budapeşte’de Yahudi bir aile olan Jakob Herzl, Jeanette Herzl çiftinin oğlu olarak doğmuştur. Altı yaşındayken Yahudi ilkokuluna yazıldı. 18 yaşındayken ailesiyle birlikte Avusturya’nın Viyana şehrine taşındı. Viyana Üniversitesi Hukuk Fakültesinden avukat olarak mezun olmasına rağmen avukatlık yapmadı, onun yerine yazarlık yaptı. Bu dönemde Avusturya ve Almanya sahnelerinde oynanan çoğu oyun yazdı. 1884 yılında hukuk doktorasını tamamladı ve Viyana, Salzburg mahkemelerinde çalışmaya başladı. O zamanlar İsrail devleti olmadığından bir Yahudi devletinin kurulmasını tasarladı.

1891 yılından 1895 yılına kadar Herzl Viyana Neue Freie Presse Gazetesinin Paris muhabiri olarak çalıştı ve Dreyfus Davasında muhabir olarak bulundu.

Siyonizm üstüne detaylı incelemeler yaptı. Fransa’da ortaya çıkan Dreyfus Olayı sonrası çoğalan Yahudi karşıtlığı ayrıca onun yaşamına keza de siyonizm fikrinin seyrine yön verdi. Yahudi sorununa, bilhassa de antisemitizme çözüm için Filistin’de bir Yahudi devleti kurma amacındaydı. Theodor Herzl, Yahudilerin Filistin’de kutsal kitaplarda anlatıldığı şekli ile bir devlet kurma düşünü kaleme aldığı Der Judenstaat (Yahudi Devleti) adlı kitabını 1896 yılında yayınladı.

Biri Yahudi devletinin kurulmasını, diğeri de Filistin’deki Yahudi hayatını anlatan bu iki kitap laik Siyonizm davasını güçlendirmiştir. Bu gelişmelerin sonucunda 1903’te İngiliz Hükümeti 1 Herzl’e Uganda’da topist Kongre’de Herzl, bu konuyu ele alır ve bu teklifin geçici bir çözüm olarak kabul edilebileceğini açıklar. Bu öneriyi analiz etmek için karar alınır, oysa Rus Siyonistleri buna güçlü olarak aleyhinde çıkar, böylelikle karar reddedilir.

Bu amacı yapmak için gerekli toprak alanları bulmak maksadıyla Papayla, Alman Kaiser’i Wilhelm’le, Avrupa’nın çeşitli prensleri, politikacıları ve nihayet laf konusu bölgenin kontrolünü elinde tutan Osmanlı Sultanı Abdülhamit II ile görüştü.

Herzl, Sultan Abdülhamit II‘ye bu konudaki ilk teklifi dostu olan Polonyalı aristokrat Phillip de Nevlinsky vasıtasıyla yaptı ama bir netice çıkmaması üzerine 1896’da istanbul’a bizzat geldi. Bu tarihten daha sonra dört kez daha gelecek ve 1902’ye dek Yıldız Sarayı ile bağlantısını kesmeyecekti.

Yıldız Sarayı’nda Padişah’ın huzuruna ise 1901’deki üçüncü seyahati esnasında, 19 Mayıs 1901 günü kabul edildi.

II. Abdülhamit’in adı civarda oluşan “Devlet-i Âliye’min satılık tek bir karış toprağı yoktur” söylemi, işte bu görüşmeden sonra ortaya çıktı.

Herzl, Sultan Abdülhamit’e sonradan, 16 Şubat 1902’de gönderdiği bir mektupta bu görüşmenin ayrıntılarını hatırlatıyordu. Herzl, “Majesteleri, memleketinde yaşamış Yahudilere gösterdiği âlicenaplığı mazlum ve mağdur durumda yer alan öteki Yahudilere de göstermekte, onları bir peder gibi himaye altına almakta ama toplu olarak bir yerde yaşamaları yerine, değişik bölgelerde bulunmalarına müsade vermektedirler” diye yazdı.

Herzl’in yapmış olduğu görüşmeler ve yazışmalar altı sene sürdü. Herzl’in ölümüyle sona erdi.

1897 yılında Dünya Siyonist Teşkilatı’nın kurulmasını ve kurulduğu İsviçre’nin Basel kentinde teşkilatın birincil kongresinin yapılmasını sağlamıştır. Kongrede “Ben bugün burada Yahudi Devleti’ni kurdum, ama bunu yüksek sesle söylersem bütün dünya güler. Ama beş sene içinde ya da elli sene daha sonra bunu herkes böyle bilecektir.” demiştir. Ayrıca kongrede kurulması planlanan Yahudi Devleti’nin sınırlarını da belirtmiştir. Kongre sonunda Herzl Dünya Siyonist Teşkilatı’nın başkanı seçilmiştir.

1881 yılında evlendiği eşinden üç çocuk sahibi oldu. Theodor Herzl, 1889 yılında Julie Naschauer ile evlendi.

Theodor Herzl, 3 Temmuz 1904 tarihinde Reichenau lahza der Rax, Avusturya’da 44 yaşında ölmüştür.

Ölümünden 45 yıl sonra 17 Ağustos 1949’da, cenazesi İsrail Devleti’nin bayrağıyla örtülü bir şekilde gömülmek üzere uçakla, üstünde bir Yahudi devleti kurmayı düşlediği topraklara getirildi.

Hiçbir süre dindar biri olmayan Herzl, Siyonizm’i tekrar tekrar Yahudi halkının kendilerini güvende hissedebileceği ve kendi devletlerini kurabileceği bir yurt edinmesi olarak fark etti.

Kitapları :
1896 – Yahudi Devleti (Der Judenstaat)
1902 – Altneuland (Eski Yeni Şehir Halkı)