Vala Nureddin

Vala Nureddin Biyografisi

1965 yılında Nazım Hikmet‘le ilgili anılarını “Bu Dünyadan Nâzım Geçti” adıyla yayımladı.

Vala Nureddin, 1901 yılında Beyrut’da doğmuştur. Nüfusa doğum yeri olarak İstanbul yazdırılmıştır. Tam adı Ahmed Vâlâ Nureddin’dir. Babası, son Beyrut valisi Nureddin Bey’dir. Babası 1911 yılında öldü. (Galatasaray Lisesi) Mekteb-i Sultani’de okudu, 1916 yılında mezun oldu. Bu okulun hazırlık sınıfında Nazım Hikmet ile tanışıp arkadaş oldu.

Vala Nureddin, 1916 yılında bir takım arkadaşları ile Avusturya‘ya gitti ve bir sene Viyana Ticaret Akademisi’nde bankacılık okudu. 1917 yılında İstanbul’a dönerek İtibarı-ı Ulusal Bankası’nda ve Maliye Bakanlığı’nda çalıştıysa da bu işi sevmedi; 1918-1920 yılları aralarında şair yönüyle öne çıktı ve birkaç arkadaşı ile yayıncılık yaptı. Şair Celâl Sahir Erozan‘ın 1918‘de çıkardığı Birinci Kitap, ikinci Kitap adlı dergilerde şiirleri yer aldı.

1 Ocak 1921 tarihinde Anadolu’daki Ulusal Mücadele için tabanca ve mühimmat kaçıran kuytu bir örgütün yardımıyla şair arkadaşları Faruk Nafiz Çamlıbel, Yusuf Ziya Ortaç, Nazım Hikmet ile birlikte el altından Sirkeci’den kalkan Yeni Dünya vapuruna binerek İnebolu‘ya gittiler. İnebolu’da Ankara’dan gelecek izni beklerken, Ceyhun Atuf Kansu ve Almanya’dan gelen “Türk Spartakistleri” ile tanıştılar. Onlardan daha fazla Vefalı Ahi (Mehmet Eti)’den etkilenerek, hayatı her tarafında taşıyacağı sosyalist dünya görüşünün ilk bilgilerini aldı. 5-6 gün sonradan Nazım Hikmet ile birlikte Çankırı üzerinden yürüye yürüye Ankara‘ya geçtiler. 1921 Martı’nda Ankara Hükümeti’nce, kendisine ve çocukluk arkadaşı şair Nazım Hikmet’e, İstanbul gençliğini ulusal mücadeleye çağıran bir şiir yazma görevi verildi. Bu görevi 3 gün içinde başarıyla yerine getiren ikilinin şiirleri on bin kopya olarak basıldı ve dağıtıldı. Şiirin yankıları pek büyüdü fakat, Vala Nureddin ve Nazım Hikmet, İsmail Fazıl Paşa kadar meclise çağırılarak, Mustafa Kemal ATATÜRK‘e ibraz edildi. Mustafa Kemal genç şairlere şunları söyledi:

“Bazı genç şairler modern olsun diye mevzusuz şiir kâğıda dökmek yoluna sapıyorlar. Size öğüt ederim, gayeli şiirler yazınız.” (Vala Nureddin’in Bu Dünyadan Nazım Geçti adlı kitabından)

Kısa zaman sonradan kendisi Fransızca öğretmeni olarak, Türkçe öğretmeni olarak da muallim mektebine atanan Nazım Hikmet’le birlikte yürüye yürüye dört günde Gerede üzerinden Bolu‘ya gittiler. Birlikte din adamlarının ve bağnaz çevrenin baskısı ile karşılaştıkları Bolu’dan ayrılıp daha iyi bir öğrenim bakmak için Moskova’ya gitmeye karar verdiler. İyi bir öğrenim bakmak ve dünyada olup bitenleri anlamak isteyen iki genç şair 30 Eylül 1921 tarihinde Batum’a, oradan da Moskova’ya artan bir şekilde Doğu Emekçileri Komünist Üniversitesi’ne (KUTV) yazıldılar. Vala Nureddin, 1925 yılında burada üniversite eğitimini tamamladı. Gençlik yıllarında Sovyetler Birliği’nde Azeri Türklerinden Süreyya Hanımla evlenip bir çocukları olduktan sonradan onları bir daha görmedi.

Yurda döndüğünde banka memurluğu ve öğretmenlik yapan Vala Nureddin, 1926 yılında gazeteciliğe başladı. İlk yazıları Zaman Gazetesi’nde “Hatice Süreyya” takma adı ile yayımlandı. Uzun yıllar boyunca gazetelerde fıkra yazarlığı yapmanın yanı sıra hikâyeler, romanlar, radyo oyunları yazan Vala Nureddin “Hatice Süreyya, “Ali Marmara”, “Kadri Feyyaz”, “Veli Nuri” imzalarının yanı sıra en çok “Vâ-Nû” takma adını kullandı. Telif ve çeviri olarak kırk kadar kitap yayımladı. Ankara Radyosu’nda otuz değin eseri temsil edildi.

1927-1933 ve 1939-1966 yılları arasında Akşam gazetesinde çalıştı. 1933-1936 aralarında kurucuları aralarında bulunduğu “Haber” Gazetesi için çalıştı. Hem Köroğlu, Yeni Sabahtan, Cumhuriyet, Havadis Gazeteleri’nde de yazılar yayımladı. 1924 ile 1931 yılları aralarında etkinlik gösteren Resimli Ay dergisinin yazan kadrosunda yer aldı

Aralık 1958 yılında Fransa’nın başına geçen Charles de Gaulle, 2.Dünya Savaşı’ndan daha sonra ülkesinin neler başardığını uygulamak için 1959 yılında Türkiye’den on gazeteciyi gösteri ederek özel üretilen bir jet uçağını onları getirmek için İstanbul’a gönderdi. Akşam gazetesinde çalışan Vala Nureddin de bu gazeteciler aralarında idi.

Vala Nureddin, 1932 yılında Meziyet Çürüksu ile evlendi ama 1939 yılında eşi ölüm edince 1942 yılında karikatürist Cemal Nadir Güler’den boşanmış olan Müzehher Hanım ile evlendi. Çoğu kitaba “Nihal Karamağaralı” takma adını kullanan eşi ile birlikte imza attı.

Eşi Müzehher Hanım’ın Nihal Karamağralı takma adıyla 1966 yılında birlikte yazdığı Korkusuz Murat adlı çocuk romanı Doğan Kardeş Romanları Yarışmasında ikincilik kazanmıştır.

1945 yılında Bursa Cezaevi’nde bulunan arkadaşı Nazım Hikmet ile yeniden temas kurdu ve 1951’de Nazım’ın Rusya’ya kaçışına dek mektuplaşmayı sürdürdü. 1965 yılında Nazım Hikmet‘le ilgili anılarını “Bu Dünyadan Nâzım Geçti” adıyla yayımladı.

1962’de Mehmet Ali Aybar öncülüğünde kurulan Esas Hakları Yaşatma Derneği’nin kurucularından oldu

Vala Nureddin, 9 Mart 1967 tarihinde İstanbul’da 66 yaşında ölmüştür. Edirnekapı Mezarlığı’na defnedildi.

Vala Nureddin’in Nazım Hikmet’le yazışmaları, eşi Müzehher Hanım kadar 1986 yılında “Vâ-Nû’lara Mektuplar” adıyla yayımlandı.

Eserleri :
Roman:
1928 – Baltacı ile Katerina
1929 – Ebenin Hatıratı
1930 – Aşkın Birinci Şartı
1933 – Minik İlanlar
1933 – Leke
1933 – Kardeş Katili
1933 – Karacaahmed’in Esrarı: Ünlü Polis Hafiyesi Yılmaz Ali’nin Maceraları
1933 – Dipsiz Kuyu
1933 – Pembe Pırlanta
1936 – Benim ve Onların Hikâyeleri
1938 – Seni Satın Aldım
1939 – Hayatımın Erkeği
1942 – Mazinin Yükü Aşağı
1943 – Onu Elimden Aldın
1943 – Unutamadım Seni
1944 – Bir İhanetin Cezası (Hatice Süreyya adıyla)
1944 – Vurgun Peşinde
1962 – Beyaz Güller
1963 – Tuzaktaki Kaplan

Anı:
1965 – Bu Dünyadan Nâzım Geçti

Çocuk Kitabı:
1968 – Korkusuz Murat (Nihal Karamağralı (Müzehher Vânû) ile)

Diğer:
1940 – Kan Davası
1944 – Antalya İkinci Dünya Harbi içinde Nasıl Güzelleşebildi
1944 – Kim Zehirliyor Bunları (Nihal Karamağralı ile)

Çeviri:
1941 – Ayak Takımı Arasında (oyun) (Maksim Gorki’den),
1943 – Karşılık Görmeyen Aşk (Maksim Gorki’den),
1943 – İflas (Björnstjerne Björnson’dan,
1943 – Batak (Maksim Gorki’den)
1943 – Bir Kocanın Başına Gelenler (Graham Philip’cilt)
1943 – Yerin Kulağı Var (Agatha Christie’den)
1962 – Kızlara Suikast (Agatha Christie’den)
1945 – Telefondaki Ses (Bruce Graeme’den)
1946 – Gün Doğmadan Paris (Louis Bromfield’den)
1946 – Lev Tolstoy’dan 17 Hikâye
1946 – Yeşil Canavar (H. Landon’dan)
1963 – Düşman Dostlar (Agatha Christie)
1963 – Viran Kule (John Dickson Carr)
1963 – Aranılan Katil (Agatha Christie)
1964 – Yalan İçinde Yalan (John Dickson Carr)