Vasco da Gama
Vasco da Gama Biyografisi
Avrupa’nın en başarılı kaşiflerinden olan, Avrupa’dan çıkıp doğrudan Hindistan’a giden birincil birey olarak tanıdık, Portekizli denizcidir.
Vasco da Gama, 1469 yılında Sines, Portekiz’de Köklü bir aile olan Estêvão da Gama, Isabel Sodré çiftinin oğlu olarak doğmuştur. Daha ufak yaştayken denizciliğe merak sarmış ve kendisini ona kadar yetiştirmiştir.
Vasco da Gama, kendisinden önce Bartelemeu Dias‘ın keşfettiği Ümit Burnu‘nun etrafından Hindistan‘a yapılacak bir seferin başına getirildiğinde, iyi bir denizci olarak nam salmıştı. Portekizliler, Kristof Kolomb Hindistan’a batıdan giden bir deniz yolu bulamadığından, doğudan giden yolu bulmakta kararlıydılar.
1487 senesinde Portekiz Kralı II. John göre Hindistan‘a deniz aracılığıyla ulaşmakla görevlendirildi. Kralın âni ölümü Gama’nın yola çıkmasını azıcık geciktirdi. Ancak Vasco da Gama, Kral Manuel zamanında 8 Temmuz 1496’da dört küçük gemi ve 170 karakter bir mürettebatla denize açıldı. Kendinden önceki denizcilerdeıyılarına yönelmedi, çekinmeden Atlantik Okyanusuna girdikten daha sonra körfezin etrafından dolanarak doğuya yöneldi. Takım üç ay baştan başa karayı görmeden ilerledikten sonra 22 Kasım 1497 tarihinde Ümit Burnu‘nun kuzey kıyısına ulaştı. Farklı Alanlara Yönlendirilmiş yerlerde ara verme vererek kıyı her tarafında ilerlediler. Gelişmekte olan Arap kasabalarını görür görmez çok şaşırdılar. Malindi Sultanı Hindistan’a dek onlara kılavuzluk etmesi için iki Arap kaptan tahsis etti. 20 Mayıs 1498 tarihinde Batı Hindistan’da Malabar sâhilindeki Colicut şehrine ulaştı.
Vasco Da Gama Güneybatı Hindistan’a barışçıl bir ziyarette bulundu. Yerel insanlarla ticaret anlaşması yaptı ve Ağustos 1498 ayında geri dönüş yoluna çıkarak zengin bir baharat kargosuyla Eylül 1499‘da Portekiz‘de Lizbon’a ulaştı. Portekizliler Gama’yı büyük bir törenle karşıladılar ve kral ona asâlet ünvânı verdi. Geri döndüklerinde 170 mürettebattan geriye doğru 54 kişi sağ olarak kalmıştı.
Portekiz Kralı Manuel Vasco Da Gama’nın başarısından sonra, hemencecik faaliyete geçti. 1500 yılında Amiral Pedro Alvarez Cabral idaresinde 9 Mart 1500 tarihinde 13 gemilik bir filoyu Hindistan’a yolladı. Cabral, Vasco da Gama’nın ilk yolculuğu sırasındaki deneyimlerine dayanan rotaya uygun bir şekilde sadece altı ay içinde Hindistan‘a vardı. Bu Nedenle, Avrupalı tüccarlar Hindistan’da yerleşecek, Avrupa ile Hindistan arasındaki ticaret sağlam bir esasa bağlanacaktı. Lakin Hindistan’a giden ikinci filo da iyi karşılanmadı. Yerliler denizcilerin çoğunu öldürdüler.
Ölen gemicilerin intikamını olmak için, Vasco Da Gama tekrar Hindistan’a gönderildi. 1502 yılında Hindistan’ın batı kıyısında ve Bombay‘ın 400 km glerine yardım etmek için 19 gemiyle yola çıktı. Donanma Afrika’nın doğu kıyılarında Mozambik ve Sofala Portekiz sömürgelerini kurdu. Gama, yolda rastladığı gemileri yağmaladı, içindeki yolcuları ve tayfayı da esir etti. Uzun bir yolculuktan daha sonra Hindistan’a vardı. Hindistan’a vardığı süre da yurttaşlarının intikamını sert bir şekilde aldı. sonradan Kochin ve Kannanore şehirlerinde ticâret karargâhları kurdu ve 1503 senesinde Lizbon‘a varlıklı bir yükle döndü. İlk seferinde olduğu gibi gene törenle karşılandı. Kendisine yeni ünvânlar verildi.
Vasco da Gama, evlendi, 6 oğlu oldu.
sonradan 1524 yılında 20 yıllık bir emeklilik döneminden sonra, Goa eyaletinin valisi oldu. Oysa iki ay sonradan ateşli bir hastalıktan öldü. Cenazesi Portekiz’e getirilerek törenle gömüldü.
Vasco da Gama, 24 Aralık 1524 tarihinde Koçi, Hindistan’da 55 yaşında ölmüştür.
Avrupalıların Hindistan’a deniz aracılığıyla ulaşabilmeleri, Osmanlı Devleti‘nin ve İran‘ın ticari alandaki üstünlüklerine son vermiş, deniz ticaretinde Avrupalıların üstünlüğü ele geçirmesini sağlamıştır.
